Essays on Disability History
Disabilities in Preislamic Turkic Society
Ömer ÇanakDifferent practices have certainly applied to persons with disabilities throughout history, but those of preislamic Turkic societies can be said to have been quite fair and humane. Preislamic Turkic states are seen to have secured the rights of their disabled subjects through Turkish law: “Töre.” This study concentrates on the practices of the Köktürk Khaganate, usually accepted as a model among preislamic states, with additional examples drawn from the Uyghurs, Oghuzs, and Yakuts who followed the Köktürk Khaganate.
İslam Öncesi Türk Toplum Hayatında Engellilik
Ömer ÇanakTarihi süreç içerisinde engelli kişilere yönelik farklı uygulamaların var olduğu şüphesizdir. Bu uygulamaların, çalışmanın konusunu teşkil eden İslam öncesi Türk toplumlarında oldukça adil ve insancıl olduğunu söyleyebiliriz. Nitekim İslam öncesi dönemde kurulan Türk devletlerinin engelli vatandaşlarının haklarını töreyle güvence altına alarak onları himaye ettikleri görülmektedir. Bu çalışmada, eski Türklere ait kaynakların engel gruplarını hangi kelimelerle karşıladıkları izah edildikten sonra, İslam öncesi dönemde kurulan Türk devletleri arasında model bir devlet olarak kabul edilen Köktürk Hakanlığı’nın uygulamalarını örnek alarak, engellilerin İslam öncesi Türk toplumlarındaki durumları incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma ana hatlarıyla Köktürklerdeki uygulamalar ile desteklenmekle birlikte, Uygurlarda, Oğuzlarda ve Yakutlarda bu tür uygulamaların devam ettiği başka örneklerle de desteklenmiştir.