FOUNDATION OF THE ATABEG PRINCIPALITY OF AZERBAIJAN AND ATABEG ILDENIZ
Hüseyin KayhanSince the Seljuk Sultanate of Iraq was formally established in 1120, the pressure of its commanders on the sultans had reached a level that became intolerable over time, which laid the foundation for the emergence of independent political structures in places like Mosul, Azerbaijan, Arbil, Khuzestan, Shahrizor and Maragha. Among these political structures, Azerbaijan and Ildeniz, who founded an atabeg principality here, had a special place. Ildeniz became the strongest person of the whole region in a short time in Nakhchivan, where he went to administer in 1141, filling the gap created by the deaths of the powerful Seljuk commanders in Azerbaijan. Twenty years later, in 1160, his step son Arslanshah began to rule the state on behalf of the Iraqi Seljuks. For nearly 16 years until his death in the January of 1176, he successfully accomplished this work. On the other hand, he succeeded in establishing a state in Azerbaijan that would be ruled by his sons and his grandchildren half a century after himself.
AZERBAYCAN ATABEYLİĞİ’NİN KURULUŞU VE ATABEY İLDENİZ
Hüseyin KayhanIrak Selçukluları Devleti 1120’de resmen kurulduğu andan itibaren komutanlarının sultanlar üzerindeki baskıları zamanla tahammül edilemeyecek boyutlara ulaşmış, bu da Mûsul, Azerbaycan, Erbil, Huzistan, Şehrizor, Meraga gibi yerlerde bağımsız siyasî yapıların ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştı. Bu siyasî yapıların içinde Azerbaycan ve burada atabeylik kuran İldeniz’in özel bir yeri vardı. İldeniz, 1141’de yönetmek için gittiği Nahcivan’da, Azerbaycan’daki güçlü Selçuklu komutanlarının ölümleri ile ortaya çıkan boşluğu doldurarak kısa sürede bütün bölgenin en güçlü kişisi haline geldi. Yirmi yıl sonra 1160’da üvey oğlu Arslanşah’ı Irak Selçukluları tahtına oturtarak onun adına devleti yönetmeğe başladı. Öldüğü Ocak 1176 tarihine kadar yaklaşık 16 yıl bu işi başarıyla yaptı. Bir yandan da Azerbaycan’da kendisinden sonra oğulları ve torunlarının yarım asır boyunca yönetecekleri bir devlet kurmayı başardı.
