Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/TUDED425625   IUP :10.26650/TUDED425625    Tam Metin (PDF)

Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı

Aslı Zengin TürkmenÜmran Erdoğan

Türkler, tarihte ortaya çıktıkları ilk zamandan bugüne kadar farklı dinî inançları benimsemişlerdir. Buna bağlı olarak bulundukları bölgelerde çeşitli kültür daireleri de meydana getirmişlerdir. Göktürk Devleti’nin ortadan kalkmasından sonra Türk İmparatorluğu’nun yeni varisleri olan Uygurlar arasında Gök-Tanrı inancı zayıflamaya başlamış, Maniheizm ve Budizm yaygınlaşmıştır. Uygurlar henüz Ötüken bölgesinde iken Mani dini ile tanışmış, Ötüken Uygur Devleti Kağanı Bögü Kağan bu dini resmen devlet dini olarak kabul etmiştir. Uygur halkı da Koço ve Turfan bölgelerine göç etmelerinin ardından Maniheist inancın zayıflamaya başlamasıyla gittikçe Budizm’i benimsemişlerdir. Uygurların yerleşik hayata geçerek kentler ve ibadethaneler inşa etmeleri, Maniheizm ve Budizm’in kültür yapılarına intibak sağlamaları sonucu söz konusu dinlerin inanç esaslarını yeni mensuplarına tanıtmak ve öğretmek için büyük bir tercüme faaliyetine girişilmiştir. Özellikle Çinçe, Tibetçe, Toharca, Soğdça ve Sanskrit dilinden Eski Uygurcaya tercüme yoluyla birçok eser kazandırılmıştır. Uygurca olarak yazılmış metinlerin büyük bir kısmı Turfan, Koço, Hami şehirleri ile Kansu şehrinde bulunan Tun-huang mağaralarında gerçekleştirilen kazı çalışmaları sırasında ortaya çıkarılmıştır. Hem Maniheizmin hem de Budizm’in bir milletin belki de kaderini belirleyen en önemli prensiplerinden biri “can alma” dolayısıyla “savaşma” eylemine tamamen karşı olmalarıdır. Bu eylemin son derece kötü olduğuna ve büyük cezalar gerektirdiğine metinlerde sıkça yer verilmektedir. Çalışmamızda öncelikle Eski Uygurların kurdukları devletler hakkında kısaca bilgi verilecek, ardından Budizm ve Maniheizm’in temel felsefesi izah edilerek Uygurlar’ın bu inanç sistemleriyle ne şekilde tanıştıkları üzerinde durulacaktır. Daha sonra Uygurlar dönemine ait Budizm ve Maniheizm’in esaslarını konu alan eserlerde “savaş”ın ne şekilde yer aldığı, savaş ve savaşçılardan, ayrıca “öldürmek” fiilinden nasıl bahsedildiği ortaya konulacaktır. Bunu yaparken belirlenen eserlerden alınan örnek metinlere yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler: BudizmManiheizmUygurlarsavaşöldürmek
DOI :10.26650/TUDED425625   IUP :10.26650/TUDED425625    Tam Metin (PDF)

Buddhist and Manichaeist Views on War on the Old Uyghur Turkish Texts

Aslı Zengin TürkmenÜmran Erdoğan

Turkish people have adopted many different religions from the era this tribe had known until now. Consequently, they cultivated many cultural environments. After the collapse of the Kokturk Empire, the belief of Kok-Tanrı started to weaken between the Uyghurs, who were the new inheritors of the Turkish Empire, and Manichaeism and Buddhism spread across the region. The Uyghurs discovered Buddhism while they were in the Otuken region. The kagan of Uyghur State in Otuken accepted Buddhism as a state religion. After the migration to Khocho and Turfan, the belief in Manichaeism got weaker, and the Uyghur people adopted Buddhism. As a result of beginning to settle life and construct towns and temples, the people adapted to the cultural structure of Manichaeism and Buddhism. A major translation activity began to teach the new members the rules of these religions. Many works had been translated into Old Uyghur Turkish from Chinese, Tibetan, Toharian, Sogdian, and Sanskrit. These works written in Old Uyghur Turkish were found İn Turfan, Khocho, Hami, and Tun-Huang cave-Kansu. Both Manichaeism and Buddhism have the same principle of not killing anyone or anything, so they came out against war. In Buddhist and Manichaeist literature, it was said that to make war came with heavy penalties. In our study, brief information will be given about the states established by the old Uyghurs. Basic principles of Buddhism and Manichaeism and the acquaintance of Uyghurs with these religions will be explained, then the style of raising war, warriors, and killing will be expressed. To do this, sample texts will be examined.

Anahtar Kelimeler: BuddhismManichaeismUyghurswarkilling

GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


Religions not only give direction to people’s lives but also affect tribes’ futures. Turks had the belief of Gok-Tanrı until the establishment of the State of Uyghur. After Bogu Kagan was throned, Manichaeism was accepted as the religion of the state. Learning of Manichaeism by Uyghurs came five hundred years later. They discovered this religion when they were in Otuken through Sogdians, the merchant missionaries of the Silk Road. This religion had never been accepted so commonly until the Uyghurs. Uyghurs, whose government was collapsed by Kirghiz, immigrated to the national boundary of China and the regions of Turfan and Tarim. Some of them came to Khansu and established Khansu Uyghur Khanate, which was where Buddhism vastly spread. The other Uyghurs who had not been placed in cities had gone to Turfan and established the Turfan Uyghur State. This state is known as the State of Khocho Uygur. Many works had been translated from Chinese, Tibetan, Tocharian, Sogdian, and Sanskrit to Old Uyghur Turkish. These works were about the principles of Buddhism and Manichaeism, and they aimed to teach these principles to the people who accepted the religions. So, Old Uyghur literature is based on works about religion. Most of the works have been found out to be in Turfan, Khansu, Khocho, Hami, and the caves of Tun-Huang. One of the most important principles of both these religions is not to harm any human being or any other organisms. A Manichean was forbidden to take any life, and he also must never damage any matter that contains light. Similar to Manichaeism, Buddhism is against murdering or killing animals. So these religions do not tolerate war. In these doctrines, believers cannot fight for their countries. In our work, we aim to determine how Manichaeist and Buddhist works talk about making war or killing. For this, we examined “Huastuanift,” “Irk Bitig,” and texts from Manichaica I, Manichaean poems analyzed by Reşid Rahmeti Arat in “Eski Türk Şiiri” for the Manichean area. For the Buddhist area, we examined “Altun Yaruk,” “Daśakarmapathāvadānamālā,” “Üç İtigsizler,” “Maytrısimit,” “Kuanşi im Pusar,” and “İyi ve Kötü Prens Öyküsü.” When we pay attention to these works, we see that murdering or killing animals can be done by people who have bad souls. Heavy penalties, which are the result of these actions, take place in these works. How people who killed anyone or anything must behave and what they have to do is told, especially in repentance texts. There are many war scenes in these texts, but almost all of them are about the wars between gods or boddhisatvas and the devil. To have a spiritual meaning, this war must be absorbed. In these scenes, many war equipments also occur in texts. Names of most of the equipments are Turkish. This can be a reflection of daily life, and it shows that these equipments belong to the period of the belief of Gok-Tanrı, i.e., before accepting Manichaeism and Buddhism. In only one condition is killing acceptable: A person can sacrifice his life for any other lives, which seems to be a virtue of these works. There is only one way to protect the country from enemies: Believers and especially the lord have to process the rules of religion and read and protect the sacred books. If not, the doctrine cannot be protected. People will have bad intentions and will lose the country by making war. And poverty, illnesses, and the danger of the enemy can never be eliminated. İn the Süü Ülüş part of Altun Yaruk, it is said that the book had been written to repent from killing animals and to save from penalties. In this work, we tried to show Buddhist and Manichaeist perspectives on war in the Old Uyghur Turkish texts.


PDF Görünüm

Referanslar

  • AĞCA, Ferruh, “Maniheist ve Budist Türkçe Metinlerle İlgili Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme”, I. Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 11-13 Mayıs 2005, Ankara, s. 237-250. google scholar
  • ALPTEKİN, Erkin, Uygur Türkleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1978. google scholar
  • ARAT, Reşit Rahmeti, Eski Türk Şiiri, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 3. baskı, Ankara, 1991. google scholar
  • ARAT, R. Rahmeti, “Uygurlarda Istılahlara Dair”, Türkiyat Mecuması, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul 1942, C. VII-VIII/1, s. 56-81. google scholar
  • ASMUSSEN, Jes Peter, Xuāstvāníft, Studies in Manichaeism, Copenhagen 1965. google scholar
  • AYAZLI, Özlem, “Altun Yaruk Sudur VI. Kitap”, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2009. google scholar
  • AYAZLI, Özlem, Eski Uygurca Din Dışı Metinlerinin Karşılaştırmalı Söz Varlığı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2016. google scholar
  • BANG V., GABAIN A. von, RACHMATI G. R., Türkische Turfan Texte VI, Das Buddhistische Sutra Säkiz Yükmäk, Berlin 1934. google scholar
  • BARUTÇU ÖZÖNDER, F. Sema, “Eski Türklerde Dil ve Edebiyat”, Türkler, C. 3, Ankara 2002, s.481-502. google scholar
  • BARUTÇU ÖZÖNDER, F. Sema, Üç İtigsizler, TDK Yayınları, Ankara 1998. google scholar
  • BAYAT, Fuzuli, “Irk Bitig’de Sosyal ve Mitolojik Konular”, Folklor/Edebiyat, c. X, sayı XXXVIII, 2004, s. 109-125. google scholar
  • BAYAT, Fuzuli, “Irk Bitig Metninin Poetik Yapısı”, Türkiyat Araştırmaları, sayı 4, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Bahar 2006, s. 39-65. google scholar
  • BIÇAK, Ayhan, Türk Düşüncesi I, Kökenler, İstanbul, Dergâh Yayınları, 2009, s.83. google scholar
  • CAFEROĞLU, Ahmet, Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2011. google scholar
  • ÇAĞATAY, Saadet, Altun Yaruk’tan İki Parça, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1945. google scholar
  • ÇANDARLIOĞLU, Gülçin, İslamiyet Öncesi Türk Tarihi ve Türk Kültürü, İstanbul, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, 2003. google scholar
  • ÇANDARLIOĞLU, Gülçin, Uygur Devletleri Tarihi ve Kültürü, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2004. google scholar
  • ÇETİN, Engin, Altun Yaruk Sudur VII. Kitap, Karahan Kitabevi, Adana 2013. google scholar
  • ÇETİN, Engin, Altun Yaruk Sekizinci Kitap, Berlin Bilimler Akademisindeki Metin Parçaları, Karşılaştırmalı Metin, Çeviri, Açıklamalar, Dizin, Karahan Kitabevi, Adana 2017. google scholar
  • ELMALI, Murat, Daśakarmapathāvadānamālā, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016. google scholar
  • EMET, Erkin, “Uygur Türkleri”, Türkler Ansiklopedisi, C. II, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s. 233-237. google scholar
  • ERCİLASUN, Ahmet B., Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara 2005. google scholar
  • ERGİN, Muharrem, Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 2001. google scholar
  • ESİN, Emel, Türk Kültür Tarihi: İç Asya’daki Erken Safhalar, Ankara Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara 1985. google scholar
  • GÖMEÇ, Saadettin, Uygur Türkleri Tarihi ve Kültürü, 2. baskı, Akçağ Yayınları, Ankara. google scholar
  • GÜNGÖR, Süleyman, “Uygurların Kente Yerleşmesi ve İdik Kut Şehri Hoço” Avrasya Etüdleri, Sonbahar/Kış 2000, Sayı 18. google scholar
  • GÖKALP, Ziya, Türk Medeniyeti Tarihi, Haz. K.Y.Kopraman-İ.Aka, Ankara 1976. google scholar
  • GÜLCALI, Zemire, Eski Uygurca Altun Yaruk Sudur’dan “Aç Pars” Hikâyesi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2015. google scholar
  • GÜNDÜZ, Şinasi, “Maniheizm”, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 27, 2003, sayfa: 575-577. google scholar
  • GÜNGÖR, Harun, “Eski Türklerde Din ve Düşünce”, Türkler Ansiklopedisi, C. 1, Ankara, 2002. google scholar
  • HAMİLTON, James Russell, İyi ve Kötü Prens Öyküsü, Çev. Vedat Köken, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 1998. google scholar
  • HAZAR, Mehmet, Eski Uygur Türkçesine ve Tarihine Giriş, Eğitim Yayınevi, Konya 2015. google scholar
  • HİMRAN, Süleyman, Huastuanift-Von le Coq’un İngilizce Tercümesinden, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1941. google scholar
  • İKEDA, T., “The Irk Bitig, an Ancient Turkish Book of Divination”, The Bulletin of the International Institute for Linguistic Sciences, Kyoto Sangyo University, c. VI, No: 1(October 1984), 81-125. google scholar
  • İNAN, Abdülkadir, Eski Türk Dini Tarihi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1976. google scholar
  • İZGİ, Özkan, Çin Elçisi Wang Yen-Te’nin Uygur Seyahatnamesi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1989. google scholar
  • İZGİ, Özkan, Orta Asya Türk Tarihi Araştırmaları, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2014. google scholar
  • İZGİ, Özkan, Kutluk Bilge Kül Kağan Bögü Kağan ve Uygurlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1986. google scholar
  • İZGİ, Özkan, Uygurların Siyasî ve Kültürel Tarihi (Hukuk Vesikalarına Göre), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 1987. google scholar
  • KAFESOĞLU, İbrahim, Türk Milli Kültürü, 27. basım, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2009. google scholar
  • KARAKAŞ, Selim, “Türk Tarihinde Maniheizm (VIII.-XIII. Yüzyıllar)”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2010. google scholar
  • KAYA, Ceval, Uygurca Altun Yaruk- Giriş, Metin ve Dizin, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1994. google scholar
  • KILIÇ, Ayşe, “Budist Dönemi Türk Şiiri Üzerine İncelemeler: An-Tsang’a Ait Bir Şiir Metni (Metin, Tercüme, Notlar, Dizin, Tıpkıbasım)” (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi), Ankara. Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2012. google scholar
  • KLIMKEIT, H. (Çev. M. Turgut Berbercan), “Türk Orta Asyasında Budizm”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2009, s. 93-108. google scholar
  • KÖPRÜLÜ, M. Fuad, Türk Edebiyatı Tarihi, 5. baskı, Akçağ Yayınları, Ankara 2003. google scholar
  • LİGETİ, Louis, Bilinmeyen İç Asya, Çev. Sadrettin Karatay, Ankara 2011. google scholar
  • ORKUN, Hüseyin Namık, Eski Türk Yazıtları, TDK Yayınları, Ankara 1994. google scholar
  • ÖGEL, Bahaeddin, “Uygur Devletinin Teşekkülü ve Yükseliş Devri”, Belleten XIX/ 73-76, 1955, s. 331-376. google scholar
  • ÖLMEZ, Mehmet, Altun Yaruk III. Kitap-(=5. Bölüm), Suvarṇaprabhâsasûtra, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi, Ankara 1991. google scholar
  • ÖLMEZ, Mehmet, “Burkancı (Budist) ve Manici (Maniheist) Türk Edebî Çevrelerinde Nesir”, Türk Dünyası Edebiyat Tarihi, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, C.IV, 2004. google scholar
  • ÖLMEZ, Mehmet, “Kurzer Überblick über die Buddhistische Übersetzungsliteratur in Alttürkisch (Eski Türkçe Budist Çeviri Edebiyatına Kısa Bir Bakış)”, Çağdaş Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış: Nevin Önberk Armağanı, yay. M. Ölmez, Ankara, s. 225-256. google scholar
  • ÖZBAY, Betül, Huastuanift, Maniheist Uygurların Tövbe Duası, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2014. google scholar
  • RADLOFF, Wilhelm, Kuan-ši-im Pusar-Eine Türkische Übersetzung des XXV. Kapitels der chinesischen Ausgabe des Saddharmapuṇḍaríka, St. Petersburg 1911. google scholar
  • RADLOFF, Wilhelm, “Nachträge zum Chuastuanit (Chuastuanvt) dem Bussgebete der Manichäer (Hörer)”, IIAN 6. seriya: 5, s.867-894, 1911. google scholar
  • RÖHRBORN, Klaus, Uigurisches Wörterbuch. Sprachmaterial der Vorislamischen Türkischen Texte aus Zentralasien, Lieferung 1–6, Franz Steiner Verlag, Wiesbaden 1977-1998. google scholar
  • SERTKAYA, Osman Fikri, “Türkiye’de Uygur Türkçesi Araştırmaları Tarihine Bir Bakış ve Eski Uygur Türkçesi Üzerine Türkiye’de Yapılan Son Çalışmalar”, Türk Dili Araşırmaları Yıllığı Belleten 1995, Ankara 1997, s. 411-431. google scholar
  • SHIMIN, Geng, “Budist Uygur Edebiyatı”, Türkler Ansiklopedisi, C. III, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s. 786-800. google scholar
  • SHIMIN, Geng, KLIMKEIT, Hans-Joachim, LAUT, Jens Peter, “Die Weltflucht des Bodhisattva, Das 13. Kapitel der Hami-Handschrift der Maitrisimit, Annemarie von Gabain zum 90. Geburtstag gewidmet”, Altorientalische Forschungen 18 (1991), S. 264-296. google scholar
  • SHÔGAITO, Masahiro, The Uighur Abhidharmakośabhāṣya, Wiesbaden, 2014. google scholar
  • ŞEN, Serkan, Körüm Bitig- Eski Uygurca Fal Kitabı, Kesit Yayınları, İstanbul 2017. google scholar
  • TANYU, Hikmet, Türklerin Dini Tarihçesi, Burak Yayınevi, 2.Baskı, İstanbul 1998. google scholar
  • TEKİN, Şinasi, Berliner Turfantexte IX, Maitrisimit nom bitig Die uigurische Übersetzung eines Werkes der buddhistischen Vaibhāŝika-Schule, Berlin, Akademie Verlag, 1980. google scholar
  • TEKİN, Şinasi, “Mani Dininin Uygurlar Tarafından Devlet Dini Olarak Kabul Edilişinin 1200. Yıldönümü Dolayısı İle Birkaç Not”, TDAY Belleten, Ankara, TDK Yay., 1988. google scholar
  • TEKİN, Şinasi, Uygurca Metinler I- Kuanşi İm Pusar (Ses İşiten İlah) Vap hua ki atlıg nom çeçeki sudur (saddharmapuṇḍarika-sūtra), Erzurum Atatürk Üniversitesi Yayınları Araştırmaları Serisi Edebiyat Filoloji 2, Erzurum 1960. google scholar
  • TEKİN, Şinasi, Uygurca Metinler II, Maytrisimit (Burkancıların Mehdisi Maitreya ile Buluşma Uygurca İptidaî Bir Dram), Erzurum Atatürk Üniversitesi Yayınları, 1960. google scholar
  • TEKİN, Talat, Irk Bitig- The Book of Omens, Harrasowitz Verlag, Germany 1993. google scholar
  • TEKİN, Talat, Irk Bitig, Türk Dil Kurumu Yayınları, 2. baskı, Ankara 2013. google scholar
  • TEKİN, Talat, “İslam Öncesi Türk Şiiri”, Türk Dili, c. 51, No: 409 (Ocak 1986), s. 3-42. google scholar
  • TEKİN, Talat, Orhon Yazıtları, TDK Yayınları, Ankara, 2010. google scholar
  • TEZCAN, Semih, “Uygur Edebiyatı”, Türk Ansiklopedisi, c. 33, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1984, s. 126-131. google scholar
  • TEZCAN, Semih, “Uygurlar”, Türk Ansiklopedisi, C. XXXIII, 265. Fasikül, Ankara. google scholar
  • THOMSEN, Vilhelm, “Dr. M. A. Steins’ Manuscripts in Turkish ‘Runic Script from Miran and Tun-huang”, JRAS 1919, 190-214. google scholar
  • TOKYÜREK, Hacer, Altun Yaruk Sudur IV. Tegzinç, Karşılaştırmalı Metin Yayını, Laçin Yayınevi, Ankara 2015. google scholar
  • TOKYÜREK, Hacer, “Eski Uygur Türkçesinde Budizm ve Maniheizm Terimleri”, T.C. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Şubat 2011. google scholar
  • TULUM Mehmet Mahur, AZILI, Kenan, Eski Uygurca Edgü Ögli Tigin Anyıg Ögli Tigin (İyi Niyetli Şehzade-Kötü Niyetli Şehzade) Burkancı Seyirlik Eser, Çözümlenişinin 101. Yılında Yeni Bir Tahlil Denemesi (Giriş-Rekonstruksiyon-Çeviri-Sözlük-Faksimile), Doğu Kütüphanesi, İstanbul 2015. google scholar
  • TÜMER, Günay, “Budizm”, TDV İslâm Ansiklopedisi, c. 6, s. 356. google scholar
  • UÇAR, Erdem, “Altun Yaruk Sudur, X. Tegzinç, XXIX. Bölök, [R–M 653/08–657/17]”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C. 10, sayı 1, Mart 2013, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Ankara, 2013, s. 25-51. google scholar
  • UÇAR, Erdem, Uygurca Altun Yaruk Sudur IX. Tegzinç, Diplomatik Neşir Usûlüyle Yayını, Tercüme, Açıklamalar ve Dizin, Dinozor Kitabevi Yayınları, İzmir 2013. google scholar
  • ULUÇ, Göybəy, HÜSEYNLİ, Aygün, MEHDİYEVA, Dilbər, QIR, Özcan, İBRAHİMOVA, İrana, SƏRXANBƏYOVA, Ceyran, Irk Bitig- Qədim Uyğur Dilində Yazılmış Fal Kitabı, Türkcəsi Varkən Topluluğu Yayınları, Bakı, 2013. google scholar
  • USER, Hatice Şirin, Köktürk ve Ötüken Uygur Kağanlığı Yazıtları, 2. baskı, Kömen Yayınları, Konya 2010. google scholar
  • WILKENS, Jens, Buddhistische Erzählungen aus dem Alten Zentralasien Edition ders altuigurischen Daśakarmapathāvadānamālā, Berliner Turfantexte XXXVII (1) / XXXVII (2), XXXVII (3), Berlin-Branderburgische Akademie, Belgium 2016. google scholar
  • ZEREN, Münevver Ebru, “Maniheizm ve Budizm’in Uygurlar’ın Kültür Hayatına Etkileri”, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Anabilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 2015. google scholar
  • ZEREN, Münevver Ebru, “Uygurlarda Maniheizm Etkisi Altında Gelişen Din-Devlet İlişkisi”, JOTS 1/2, 2017, s. 140-157. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Zengin Türkmen, A., & Erdoğan, Ü. (2018). Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 58(1), 175-216. https://doi.org/10.26650/TUDED425625


AMA

Zengin Türkmen A, Erdoğan Ü. Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. 2018;58(1):175-216. https://doi.org/10.26650/TUDED425625


ABNT

Zengin Türkmen, A.; Erdoğan, Ü. Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, [Publisher Location], v. 58, n. 1, p. 175-216, 2018.


Chicago: Author-Date Style

Zengin Türkmen, Aslı, and Ümran Erdoğan. 2018. “Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı.” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 58, no. 1: 175-216. https://doi.org/10.26650/TUDED425625


Chicago: Humanities Style

Zengin Türkmen, Aslı, and Ümran Erdoğan. Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı.” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 58, no. 1 (May. 2025): 175-216. https://doi.org/10.26650/TUDED425625


Harvard: Australian Style

Zengin Türkmen, A & Erdoğan, Ü 2018, 'Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı', Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, vol. 58, no. 1, pp. 175-216, viewed 27 May. 2025, https://doi.org/10.26650/TUDED425625


Harvard: Author-Date Style

Zengin Türkmen, A. and Erdoğan, Ü. (2018) ‘Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı’, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 58(1), pp. 175-216. https://doi.org/10.26650/TUDED425625 (27 May. 2025).


MLA

Zengin Türkmen, Aslı, and Ümran Erdoğan. Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı.” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, vol. 58, no. 1, 2018, pp. 175-216. [Database Container], https://doi.org/10.26650/TUDED425625


Vancouver

Zengin Türkmen A, Erdoğan Ü. Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi [Internet]. 27 May. 2025 [cited 27 May. 2025];58(1):175-216. Available from: https://doi.org/10.26650/TUDED425625 doi: 10.26650/TUDED425625


ISNAD

Zengin Türkmen, Aslı - Erdoğan, Ümran. Eski Uygur Türkçesi Metinleri Üzerinden Budizm ve Maniheizm’in Savaşa Bakışı”. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 58/1 (May. 2025): 175-216. https://doi.org/10.26650/TUDED425625



ZAMAN ÇİZELGESİ


Kabul03.05.2018

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ



İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.