The 1st International Prof. Dr. Fuat Sezgin Symposium on History Of Science in Islam Proceedings Book
Some Methods of Mathematical Calculation of Ali Kuşçu in 15th Century
Ali AtasoyThe contributions of Ali Kuşçu (1403-1474) to science can be regarded as of great significance within the field of scientific studies. There is not much detailed research on the technical examination of these contributions. However, it is highly significant that his works in the field of mathematics and astronomy have remained in use for centuries as the main source in the world of science. He calculated the surface area of the moon with values very close to those measured by today’s technology under the conditions of the 15th century, the century in which he lived. NASA also appreciated these works, and centuries later, a part of the month was named after Ali Kuşçu. Ali Kuşçu, who conducted important studies in the field of social sciences, is a versatile scientist in addition to his scientific achievements in astronomy and mathematics. He was not only content with the knowledge he gained in Samarkand, but he also improved himself in Tabriz. He became a respected scientist for centuries by developing himself in science and social fields during the period when transportation, communication and obtaining available information were very difficult. The conqueror of Istanbul won the appreciation of Fatih Sultan Mehmet, the sultan of the Ottoman Empire. He managed the madrasahs in Istanbul and gave lectures. Many scientists of the period took mathematics and astronomy lessons from Ali Kuşçu. In this study, some mathematical methods used by Ali Kuşçu in scientific calculations are examined. For this purpose, the study attempts to explain the effects of mathematical methods used in the world of science with the help of translations of some of Ali Kuşçu’s works.
15. Yüzyılda Ali Kuşçu’nun Bazı Matematiksel Hesaplama Yöntemleri
Ali AtasoyAli Kuşçu’nun (1403-1474) bilimsel çalışmalarının bilime yaptığı katkılar oldukça önemlidir. Bu katkıların teknik anlamda ayrıntılı biçimde incelenmesi hususunda çok fazla araştırma bulunmamaktadır. Halbuki, özellikle matematik ve astronomi alanındaki eserleri bilim dünyasında asırlar boyu temel kaynak olarak kullanılmıştır. Ali Kuşçu, yaşadığı yüzyıl olan 15. yüzyıl şartlarında, ayın yüzölçümünü, günümüz teknolojisiyle ölçülen değerlere çok yakın değerlerle hesaplamıştır (Ali Kuşçu, Risale der İlm-i Hey’e). NASA tarafından da bu çalışmaları takdirle karşılanarak, yüzyıllar sonra ayın bir bölümüne Ali Kuşçu’nun ismi verilmiştir. Sosyal bilimler alanında da önemli eserleri bulunan Ali Kuşçu’nun astronomi ve matematikteki bilimsel başarılarının yanında sosyal açıdan da çok yönlü bir bilim insanı olduğu görülmektedir. Semerkant’ta edindiği bilgilerle yetinmeyip Tebriz’de de kendisini geliştirmiştir. Ulaşımın, haberleşmenin ve mevcut bilgiyi elde etmenin çok zor olduğu bir dönemde, kendisini fen ve sosyal alanlarda geliştirerek yüzyıllardır saygı duyulan bir bilim insanı olmuştur. İstanbul’un fatihi, Osmanlı İmparatorluğu padişahı Fatih Sultan Mehmet’in takdirini kazanmıştır. İstanbul’daki medreselerin yönetimini yapmış ve dersler vermiştir. Dönemin birçok bilim insanı Ali Kuşçu’dan matematik ve astronomi dersleri almıştır.
Bu çalışmada, Ali Kuşçu’nun bilimsel hesaplamalarda kullandığı bazı matematiksel yöntemler incelenmiştir. Bunun için, Ali Kuşçu’nun eserlerinin bir kısmının çevirileri yardımıyla, kullandığı matematiksel yöntemlerin bilim dünyasındaki etkileri açıklanmaya çalışılmıştır.
