The 1st International Prof. Dr. Fuat Sezgin Symposium on History Of Science in Islam Proceedings Book
Tadbīr al-musāfir in Fuat Sezgin’s GAS III, a Preliminary Study of Structure and Contents
Zsuzsanna CsorbaRegardless of the reason for undertaking a journey in the medieval Islamicate world, travelling certainly had its health risks. Physicians were aware of this, and they wrote health guides for travellers (tadbīr al-musāfir) either incorporated into medical encyclopaedias or as separate works. This study aims to examine the structure and contents of the earliest examples for such guides up to ca. 430 A.H., based on the works listed in Fuat Sezgin’s GAS III. These works include al-Ṭabarī’s Firdaws al-ḥikma, Qusṭā ibn Lūqā’s Risāla, al-Rāzī’s Kitāb al-Manṣūrī, Ibn al-Jazzār’s Zād almusāfir, al-Majūsī’s Kāmil al-ṣināʿa al-ṭibbiyya and Ibn Mandawayh’s Risāla. The study shows the similarity and diversity of these works, the topics according to which they are organized, gives a general idea of its contents and how they fit into the plans of encyclopaedias, and it points out some further issues for study.
Fuat Sezgin’in GAS III’ünde Tedbiru’l-Musafir, Yapısal ve İçeriksel Özelliklerine İlişkin Bir Ön Araştırma
Zsuzsanna CsorbaOrtaçağ İslam dünyasında yapılacak olan bir seyahat, nedeni ne olursa olsun, kendine has sağlık riskleri içermekteydi. Bu durumun farkında olan hekimler, tıp ansiklopedilerine eklenmiş olarak veya bağımsız metinler halinde seyyahlar için tadbīr al-musāfir adlı sağlık kılavuzları hazırlamışlardır. Bu çalışma, Fuat Sezgin’in GAS III’te sunduğu listeden hareketle, yaklaşık h. 430 yıllarına kadar hazırlanmış olan erken dönemli sağlık kılavuzlarının yapısal ve içeriksel özelliklerini ele almayı amaçlamaktadır. Söz konusu kılavuzlar arasında Ṭabarī’nin Firdaws al-ḥikma, Qusṭā ibn Lūqā’nın Risāla, al-Rāzī’nın Kitāb al-Manṣūrī, Ibn al-Jazzār’nın Zād al-musāfir, al-Majūsī’nın Kāmil al-ṣināʿa al-ṭibbiyya ve Ibn Mandawayh’nın Risāla isimli eserleri zikredilebilir. Yapılan çalışma, bu eserler arasındaki benzerlik ve çeşitliliği göstermektedir. Eserlerde yer alan başlıklar metinlerin içerikleri hakkında genel bir fikir sağlamakta, söz konusu başlıkların dönem ansiklopedilerinin içeriklerine ne şekilde uyum gösterdiğini ortaya koymakta ve ilerleyen yıllarda yapılacak çalışmalar için diğer muhtemel araştırma konularına işaret etmektedir.