Marcel Proust en Turquie
Thoughts on Two Articles About Marcel Proust by Yakup Kadri̇ Karaosmanoğlu
Ali Şükrü ÇorukMarcel Proust (1871-1922) is one of the famous French writers who left their mark on the 20th century in the novel field. His novel series In Search of Lost Time (À la recherche du temps perdu) is considered one of the classics of modern literature. The new interpretations and expansions he brought about over time, which are among the main elements of the art of the novel, made a great impression and broke new ground in world literature. Marcel Proust returned to the agenda in 2022, on the 100th anniversary of his death, and many events were held about the author in Türkiye and worldwide. In these events, Proust’s art, his understanding of time, and his contributions to the world novel were brought to the agenda again, and new views and comments were put forward. When did Marcel Proust become known in Türkiye? By whom and when were the first articles published about Marcel Proust in Türkiye? What is the content and importance of these articles? This article has tried to find the answers to the above questions based on the two newspaper articles published in Milliyet in 1928 by the famous novelist Yakup Kadri Karaosmanoğlu. These articles, titled “Between the New Currents” and “Marcel Proust”, written by Yakup Kadri Karaosmanoğlu, who translated and published the first volume of the In Search of Lost Time series 14 years after its first publication in 1942, indicate that he is the first author who introduced Marcel Proust to Turkish readers in a detailed manner.
Yakup Kadri̇ Karaosmanoğlu’nun Marcel Proust Hakkında Yazdığı İki̇ Yazı Üzeri̇ne Düşünceler
Ali Şükrü ÇorukMarcel Proust (1871-1922) roman sahasında 20. yüzyıla damga vurmuş ünlü Fransız yazarlardan birisidir. Onun yazdığı Kayıp Zamanın İzinde (À la recherche du temps perdu) adlı roman serisi alanında modern edebiyatın klasikleri arasında sayılmaktadır. Roman sanatının ana unsurlarından birisi olan zaman konusunda getirdiği yeni yorumlar ve açılımlar büyük ses getirmiş, bu yolda dünya edebiyatında çığır açmıştır. Marcel Proust, 2022’de ölümünün 100. yılında tekrar gündeme gelmiş, yazar hakkında Türkiye ve dünyada pek çok etkinlik gerçekleştirilmiştir. Bu etkinliklerde Proust’un sanatı, zaman anlayışı ve dünya romanına katkıları geniş bir şekilde tekrar gündeme getirilmiş, bu konularda yeni görüşler ve yorumlar ortaya konulmuştur. Acaba Marcel Proust Türkiye’de ne zaman tanınmaya başlamıştır? Marcel Proust hakkında Türkiye’de yayınlanmış ilk yazılar kim tarafından ve ne zaman yayınlanmıştır? Bu yazıların içeriği ve önemi nedir? Bu yazıda ünlü romancı Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun 1928 yılında Milliyet gazetesinde neşrettiği iki makaleden hareketle yukarıdaki soruların cevapları bulunmaya çalışılmıştır. “Yeni Cereyanlar Arasında” ve “Marcel Proust” başlığını taşıyan bu yazılar, aradan 14 yıl geçtikten sonra 1942’de Kayıp Zamanın İzinde serisinin birinci cildini Türkçeye çeviren ve yayınlayan Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun aynı zamanda Marcel Proust’u Türk okurlarına ayrıntılı bir şekilde tanıtan ilk yazar olduğunu bize göstermektedir.
