Medical Informatics
A Philosophical Inquiry into Consciousness from the Point of View of Causality
Uğur Selçuk GüneşliApplications of artificial intelligence (AI) have found a growing place in medicine. However, humanity lacks sufficient thought regarding the ethical and humanistic values contained in AI. This study starts based on the doctorate dissertation evaluating the concept of consciousness regarding causality and aims to make suggestions regarding AI’s properties of consciousness and whether AI could act beyond algorithms concerning decision-making strategies by actually guiding human physicians. In addition, the study aims to criticize the diagnostical and therapeutical approaches based on the five senses to negotiate its constraints by deconstructing the conventional cause-effect relationship. This can be possible by considering the physical paradigm that may occur in the future. One of this study’s hypotheses is that one can examine the problem of consciousness in AI, at least phenomenologically, by starting from the attempts at understanding the qualitative interpretations of other living beings, namely the problem of phenomenal consciousness or “the hard problem.” The success of this approach can be evaluated by further studies. This study argues that criticizing consciousness in AI is possible with the help of a contingent (not necessary) interpretation of this in humans and other living creatures. The relationship between grounding and causality can be argued to be an acceptable important detail regarding this point. Using these above approaches, the study argues that the dark sides of the problem of consciousness can be enlightened by surpassing the subject-object dichotomy with the help of a new understanding of selfism.
Nedensellik Bağlamında Bilinç Üzerine Felsefi Bir Çalışma
Uğur Selçuk GüneşliYapay zeka (YZ) uygulamaları tıpta giderek artan oranda yer almaktadır. Ancak bu uygulamalarda etik ve insani değerlerin içeriği hakkında yeterince fikir sahibi olamıyoruz. Bu çalışmada felsefi yönden bilinci nedensellik bağlamında ele alan doktora tezimizden hareketle YZ’da bilincin özellikleri, karar alma stratejilerinde algoritmaların ötesinde ve insan-hekimi de yönlendirecek şekilde davranış sergileyip sergileyemeyeceği, bu arada konvansiyonel neden-etki ilişkisinin yapı söküme uğratılmasıyla kazanabileceğimiz iç görü, beş duyuya dayalı tanı-tedavi yaklaşımlarını aşabilmenin gelecek fiziksel paradigmalar ile ilişkilendirilerek tartışılması gibi kulvarlarda yol almak istedik. “Fenomenal bilinç sorunu” ya da “Zor problem” olarak adlandırılan, diğer canlıların kalitatif yorumlarını anlama yaklaşımından hareketle YZ’da en azından fenomenal düzeyde bilinç sorununu irdeleyebilmek için nedensellik yaklaşımı ile özgün çözüm ve açıklamalar üretilebileceği, bu çalışmanın savlarından biridir. Bu yaklaşımın başarısının gelecekteki çalışmalarla değerlendirilebileceği düşünülmektedir. Nedenselliğin zorunlu olmayan, olumsal yorumuyla insan bilincinden başlayarak diğer canlılar ve giderek YZ’da bilinç üzere yorumlar yapılabileceğini düşünmekteyiz. Bu noktada temellendirme-nedensellik ilişkisi de önemli bir ayrıntı olarak kabul edilebilir. Böylelikle özne-nesne ikiliğini yeni bir kendilik (selfism) anlayışı ile aşarak özgün ve mevcut bilimsel paradigma ile karanlık kalmış bilinç sorunlarının aydınlatılabileceği düşüncesindeyiz.
