Zor Zamanda İstanbul’da Kültür Hayatı: Covid-19 Pandemisi, İstanbul’da Kültür Hayatı ve Dijital Dönüşüm
Küresel Salgının İstanbul Sergilerine Etki̇leri̇
Ayşin Deniz Kuru, Gülsemin GençtürkBilimsel gelişmeler, savaşlar, salgınlar ve afetler gibi ani değişimler, toplumların kültür ve sanat hayatını öteden beri etkileyen unsurlardandır. 2019 ve 2022 yılları arasında tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını da ülkemizdeki kültür ve sanat hayatını derinden etkilemiştir. Bu çalışmada İstanbul kültür sanat hayatının bir parçası olan sergilerin ve bu bağlamda sanat galerilerin salgın süresince iş yapış biçimlerinin nasıl etkilendiği, bu değişime adapte olup olamadıkları incelenmiştir. Aynı zamanda çalışmada salgının kısa, orta ve uzun vadede sanatı, sanatçının üretimini, galerilerin süreç yönetimini, sergi ve sergileme tekniklerinde yaşanan değişimin dijitalleşmeye entegrasyonun olup olmadığı irdelenmiştir. Bu araştırmanın kapsamı bir serginin varoluşunun ana unsurlarından olan küratörler ve sanat galerileri açısından ele alınmıştır. Mülakatlarda yapılan görüşmeler, İstanbul’daki kamu, üniversite, yerel yönetim, banka ve vakıf galerileri ile küratörler olarak sınırlandırılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak derinlemesine mülakat tekniğinden yararlanılarak 16 sanat profesyoneli ile görüşülmüştür. Dünyadaki mevcut durum bilgileri de değerlendirilerek küresel salgın süresince sergi ve sanat galerileri; galeri yöneticileri ve küratörlerin bakış açısı doğrultusunda incelenmiştir.
Araştırma bulgularında küresel salgının tam kapanma dönemi ve fiziki mesafe kurallarının uygulandığı aralıklı sosyal mesafeli dönemde sanat galerilerinin klasik tekniklerle salon sergilerini yapamadığı, yapsa da sınırlı sayıda kaldığı ve ziyaretçi sayılarının salgın öncesi döneme göre düştüğü belirlenmiştir. Sergi projelerini yeni medya yöntemlerini kullanarak salgın öncesinde hayata geçiren sanat galerilerinin, salgın süresince yeni döneme hızla adapte olduğu, dijital ağlarını ve alt yapılarını sosyal mecralar üzerinden interaktif olarak sanat izleyicisiyle paylaştıkları görülmüştür. Küresel salgın döneminde ise dijitale daha hızlı adapte olan sergilerin daha şanslı oldukları yapılan mülakatlarda profesyonellerce ifade edilmiştir.