Zor Zamanda İstanbul’da Kültür Hayatı: Covid-19 Pandemisi, İstanbul’da Kültür Hayatı ve Dijital Dönüşüm

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/SS49.2024.017.001   IUP :10.26650/B/SS49.2024.017.001    Full Text (PDF)

Pandemi̇ni̇n Müzi̇syenler Üzeri̇ndeki̇ Etki̇leri̇

Uygar Ekim İçmez, Selcan Peksan

COVID-19 pandemisi, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de kültürel ve yaratıcı sektör çalışanlarını derinden etkilemiştir. Bu bölüm, pandemi sürecinden en çok etkilenen meslek gruplarından olan müzisyenleri ele almaktadır. Türkiye kültür ve sanat hayatının merkezi kabul edilen İstanbul’da faaliyet gösteren müzisyenlerin pandemi deneyimlerini anlamak amacıyla fenomenolojik desende nitel bir araştırma yürütülmüştür. 11 profesyonel müzisyenle gerçekleştirilen yarı-yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen veriler, MAXQDA Nitel Veri Analiz Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, pandeminin müzisyenleri ekonomik, sosyal ve psikolojik boyutlarda etkilediğini göstermektedir. Ekonomik etkiler, işsizlik, gelir kaybı ve birikimlerin tükenmesi olarak sınıflandırılabilirken; psikolojik etkilerin değersizlik, terk edilmişlik hissi ve yüksek kaygı şeklinde ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Sosyal etkiler ise yalnızlaşma, günlük yaşam pratiklerinin bozulması ve aile ilişkilerinde değişim şeklinde özetlenebilir. Müzisyenler, pandeminin olumsuz sonuçlarını sektöre özgü yapısal sorunlar bağlamında değerlendirmektedir. Müzik emek piyasasının yevmiyeli, güvencesiz ve kayıt dışı çalışmaya dayalı yapısı ile müzisyenlik meslek tanımına ilişkin karışıklıklar pandemi sürecinde daha belirgin hale gelerek pandeminin olumsuz etkilerini derinleştirmiştir. Müzisyenler, pandemi etkileriyle baş etmek için aile desteği, borçlanma, çevrimiçi konserler, evde müzik kayıtları, ek iş veya meslek değiştirme ve mesleki dayanışma gibi stratejilere başvurmuşlardır. Pandemi tedbirlerinin müzik sektöründe uzatılması ve saat kısıtlaması şeklinde kalıcı hale gelmesi sebebiyle müzisyenler, ayrımcılığa uğradıkları yönünde bir algıya sahiptirler. Pandemi sonrası sektördeki toparlanmaya rağmen, müzisyenlerin ücret düzeylerinin düşük kaldığı ve müzisyenler arası kutuplaşma ve artan müzikal tek tipleşme eleştirileri dile getirilmiştir. Araştırma, müzisyenlerin sosyal haklarına ilişkin yapısal sorunların giderilmesi için özgün sosyal politika tedbirlerine ihtiyaç olduğunu vurgularken, gelecekteki kriz durumları için politika yapıcılarına temel bilgi ve öneri sunmayı ummaktadır.


Keywords: Müzik endüstrisi, müzisyenler, pandemi, sosyal haklar, sosyal politika

References

  • Avcı, Ş. A., Ece; İnal, Büşra; Sönmez, Mehmet. (2021). COVID-19 Pandemisinde Müzisyen Olmak. EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 17. doi:http://dx.doi.org/10.38063/ ejons.369 google scholar
  • Cai, C. J., Carney, M., Zada, N., & Terry, M. (2021). Breakdowns and Breakthroughs: Observing Musicians’ Responses to the COVID-19 Pandemic. Paper presented at the CHI Conference on Human Factors in Com-puting Systems (CHI ’21), May 8-13, 2021 ACM,, Yokohama, Japan. google scholar
  • Çamlıtepe, M. (2022). Pandemi Sürecinde Dijital Teknolojilerin Performans Sanatları ve Müzik Pratiklerine Etkisi Üzerine. Balkan Müzik ve Sanat Dergisi, 4(1), 1 - 10. google scholar
  • Cesur, Ö. (2021). Konser Geleneğinde Yeni Boyut: Dijital Konserlerde Mekan ve Seyirci. AKÜ Amader, VII(14), 298-315. google scholar
  • Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (3. Baskıdan Çeviri) (M. Butun & S. B. Demir, Trans.). Ankara: Siyasal Kitabevi. google scholar
  • Dâmaso, M. (2021). The Situation of Artists and Cultural Workers and the post COVID-19 Cultural Recovery in the European Union. http://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document.html?reference=IPOL_ STU(2021)652250 google scholar
  • Dudu, S., Ogut, E. H., & Denizci, O. C. (2022). Türkiye’de Müzik Emeğinin Durumu Araştırma Raporu. Istanbul: Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı. google scholar
  • Durmaz, N. (2015). Eğlence Sektöründe Çalışma Koşulları ve Ayrımcılık: Çingeneler Örneği. Çalışma ve Toplum, 2015/1, 259-292. google scholar
  • Ece, Ö. (2020). Pandemi Sırasında ve Sonrasında Kültür-Sanat. TRT akademi, 5(10), 882-887. https://dergipark. org.tr/en/pub/trta/issue/56639/787270 google scholar
  • Ertan Hacısüleymanoğlu, G., & Sağer, T. (2022). Türkiye’de müzik sosyolojisinde önemli bir unsur olan düğünde çalan müzisyenlerin sosyo-ekonomik durumları ve pandeminin etkisi hakkında bir durum çalışması: Safranbolu örneği. Rast Musicology Journal, 10(1), 59-77. https://dergipark.org.tr/en/pub/rastmd/ issue/68484/1070771 google scholar
  • European Parliament (2020). European Parliament resolution on the cultural recovery of Europe. https://www. europarl.europa.eu/doceo/document/RC-9-2020-0246_EN.html google scholar
  • Güven, U. Z. (2020). Hoping for the Best, Preparing for the Worst: A Sociological Study on Being a Musician in Turkey. Journal of Economy Culture and Society. doi:10.26650/jecs2019-0105 google scholar
  • Güzle, Y., & Girgin, G. (2020). Dijital Sosyalleşmede Yeni Bir Dönem: Pandemi ve Canlı Müzik Deneyimi. The International Online Ethnomusicology Symposium: Past, Present and Future of Ethnomusicology in the World and Turkey. google scholar
  • IFPI. (2022). Global Music Report 2022: State of the Industry. https://globalmusicreport.ifpi.org/ google scholar
  • ILO. (2020). ILO Monitor: COVID-19 and the world of work. Second edition. https://www.ilo.org/wcmsp5/ groups/public/---dgreports/---dcomm/documents/briefingnote/wcms_740877.pdf google scholar
  • İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2020), “İBB’den Kültür Sanat Sektörüne Destek”, https://www.ibb.istanbul/ News/Detail/36937 Erişim tarihi: 15.07.2020. google scholar
  • Jasper, M. A. (1994). Issues in phenomenology for researchers of nursing. Journal of Advanced Nursing, 19, 309-314. google scholar
  • Makal, A. (2018). İnsan Hakları / Sosyal İnsan Hakları, Sosyal Mücadeleler ve Müzik. Çalışma ve Toplum, 57 (2), 579-616. google scholar
  • Özarslan, Z. (2021). Yaratıcı ve Kültürel Endüstriler ve COVID-19 Pandemi Döneminde Türkiye’de Kültür ve Sanat Sektörlerinin Durumu. Alternatif Politika, 13(2), 371-408. google scholar
  • Özmenteş, G. (2020). COVID-19 ve Müzik: Wind of Change. Strata: İlişkisel Sosyal Bilimler Dergisi, 301-319. google scholar
  • Patton, M. Q. (2015). Qualitative Research & Evaluation Methods: : Integrating theory and practice, Fourth edition. USA: Sage Publications, Inc. google scholar
  • Peksan, S., & Altınay Cingöz, A. (2021). Urban Poverty and Vulnerability in Istanbul: The Impact of the CO-VID-19 Epidemic on Low-Income Households. Istanbul: Kültür AŞ Yayınları. google scholar
  • Peksan, S., & Güngör Delen, M. (2021). COVID-19 Induced Uncertainty and Labor Markets: Risks and Insi-ghts during the Early Stages of the Pandemic in Turkey. İçinde N. Susam (Ed.), The COVID-19 Pandemic: Global Risks and Uncertainties. İstanbul: Istanbul University Press. google scholar
  • Sezen, M. (2010). Eğlence Sektöründe Çalışma İlişkileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul. google scholar
  • Starks, H., & Brown Trinidad, S. (2007). Choose Your Method: A Comparison of Phenomenology, Discourse Analysis,and Grounded Theory, 17 (10). 1372-1380. google scholar
  • Taranc, B., & Taranc, R. (2020). Pandemi Sürecinde Balkonlardan Yükselen Müzik (Music rising from the balco-nies during the pandemia). The Euroasia Summit Congress on Scientific Researches and Recent Trends-7, Baku Euroasian University, Azerbaijan. google scholar
  • Tekindal, M., & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), 153-118. google scholar
  • TUIK. (2020). Kültür Ekonomisi ve Kültürel İstihdam İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kul-tur-Ekonomisi-ve-Kulturel-Istihdam-Istatistikleri-2020-37206 google scholar
  • TUIK. (2021). İşgücü İstatistikleri, Eğitim durumuna göre temel işgücü göstergeleri. https://data.tuik.gov.tr/ Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-2021-45645 google scholar
  • TUIK. (2021). Kültür Ekonomisi ve Kültürel İstihdam İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kul-tur-Ekonomisi-ve-Kulturel-Istihdam-Istatistikleri-2021-45686 google scholar
  • Yiğit, E. (2021). Prekaryanın Görünmeyen Özneleri: Pandemi Döneminde Sanatçılar, Araştırma Raporu. İstanbul: A4 Ofset Matbaacılık. google scholar
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Genişletilmiş 10. Baskı. Ankara. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.