Engellilik Araştırmaları Yazıları
“Neden Okulda Engelli Kankası Olmasın?”: Ebeveynlerin Perspektifinden Türkiye’de Engellilik Odağında Kapsayıcı Eğitim
Ayşe Beyazova, Melisa Soran, Melike ErgünKapsayıcı eğitim, eğitimin her çocuğun öğrenme ihtiyaçlarına karşılık vermesini ifade eder. Eğitimde kapsayıcılığa yönelik dönüşümde ebeveynlerin rolü kritiktir. İstanbul Şişli ve Gaziosmanpaşa’da iki ilkokulda nitel yöntemle yürütülen bu çalışma engelli çocuğu bulunan veya bulunmayan ebeveynlerin engelli çocukların eğitime katılımına ilişkin görüşlerini araştırmaktadır. Çalışma, ebeveynlerin konuya ilişkin algılarının hak temelli bağlamda dönüşümüne, bütünleştirme eğitimine, özel eğitime ve eğitimde kapsayıcılığa ilişkin bilgi ve farkındalıklarının artmasına ihtiyaç olduğunu göstermiştir. Bilgi ve farkındalık için, bilgilendirme motivasyonu yüksek ebeveynlerin birikimlerini diğerlerine aktarmalarını kolaylaştıracak mekanizmalar gereklidir. Çalışmaya katılan ebeveynler tüm çocukların bir arada eğitim almasından yanadır ancak uygulamaya dair kaygıları vardır. Bunlar arasında çocukların akademik başarı gösterememesi, okula yönelik motivasyon düşüklüğü, engelli çocuğun dışlanması, engelli olmayan öğrencilerin öğrenmesine yeterince zaman ayrılamaması ve akranlar arası şiddet vardır. Eğitimde kapsayıcılıkta öğretmen-ebeveyn işbirliği önemlidir. Çalışmada çocukların okula alışması, tanı alma süreci, öğrenmeyi kolaylaştıracak önlemler alma ve davranışsal sorunlarla baş etme konularında öğretmenle işbirlikleri aktarılmıştır. Öğretmenlerin eğitimde kapsayıcılığa ilişkin bilgi ve becerilerinin artırılmasına ilişkin ihtiyaç, ebeveyn-öğretmen ve ebeveyn-ebeveyn temas ve işbirliklerinin önemi ortaya konulmuştur. Çalışmadaki ebeveyn tutumları, çocuklarının engelliliğini bir sorundan ziyade farklılık olarak gören ve bu algıyı topluma yayma motivasyonu bulunan “savunucu”, engelli çocuğu bulunsun veya bulunmasın engelliliğe bir farklılık olarak yaklaşan ve kendi çocuklarını bu bakış açısıyla güçlendiren “içermeci”, engelliliğe acıyarak bakan, bunu bir sorun ve şanssızlık olarak gören “yardım temelli” ve son olarak, engelli çocuklara yönelik dışlayıcı ve ayrıştırıcı davranışlara yönelen “kaçınmacı” ebeveyn tutumları olarak sınıflandırılabilir.
“Why Shouldn’t S/he Have a Disabled Kanka (Close Friend) at School?”: Research on Inclusive Education in Türki̇ye Through Parents' Perspective
Ayşe Beyazova, Melisa Soran, Melike ErgünInclusive education refers to education fulfilling the learning needs of all children. The role of parents in the transformation towards inclusion is critical. This qualitative research conducted in two primary schools in Şişli and Gaziosmanpaşa in Istanbul focuses on the views of parents on inclusive education whether they have disabled children or not. The study demonstrated the need for rights-based transformation of parent perceptions and for raising parents’ knowledge on mainstreaming in education, special education, and inclusive education. Mechanisms for knowledge transfer from informed parents are required. Participants are in favor of mainstreaming in education but have concerns such as low academic performance, low motivation for school, the possible exclusion of the disabled child, limited time for teaching children without disabilities, and peer violence. Teacher-parent cooperation is critical for the enhancement of inclusiveness. Areas for cooperation involve adaptation to the school, the process of diagnosis, application of measures to enhance learning, and coping with behavioral problems. The study underlined the need for enhancement of teachers’ knowledge and skills on inclusive education and the importance of parent-teacher and parent-parent contact and cooperation. Attitudes of parents within the study could be classified into four: advocating attitudes perceiving their child’s disability as a difference and having the motivation to disseminate this perception to society, inclusive attitudes approaching disability as a difference, and empowering their child with this perception, help-based attitudes approaching disability as a matter of pity, problem and misfortune and abstinent attitudes which are exclusionary and discriminatory.
