BÖLÜM


DOI :10.26650/B/AA09.2020.007.27   IUP :10.26650/B/AA09.2020.007.27    Tam Metin (PDF)

2000 Sonrası Türkiye’de Engelli Hareketi

Engin Yılmaz

Bu yazıda, 2000’li yıllardaki engelli sivil toplum hareketinin bir resmi çizilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda ilkin 2000 öncesi genel manzara irdelenerek, engelli hareketini belirleyen teknolojik gelişmeler ve hukuki sürece değinilmiş, bunun sonucunda 2000 sonrası hareketin temel özellikleri ortaya konmuştur. Buna göre 2000’li yıllarda engelli sivil toplumun üç özelliği öne çıkmıştır: 1) hak temelli yaklaşım, 2) karar mekanizmalarına etkin katılım ve 3) yatay örgütlenme. Bu üç temel başlık Kasım 2018’de gerçekleşen Dünden Bugüne Engellilik - Engellilik Araştırmaları Konferansı’nda Türkiye’de Engellilik Hareketi başlıklı panelde söz alan konuşmacıların konuşmaları ve literatür eşliğinde tartışılmıştır. Son olarak da 2020’li yıllarda engelli sivil toplum hareketini nelerin beklediği, çoklu örgütlerin nasıl bir araya gelebileceği ve ekonomik sürdürülebilirliği nasıl sağlayacağı gibi sorulara yanıt aranmıştır.


DOI :10.26650/B/AA09.2020.007.27   IUP :10.26650/B/AA09.2020.007.27    Tam Metin (PDF)

The Disability Rights Movement in Turkey After 2000

Engin Yılmaz

This study surveys the disability rights movement in the 2000s, initially by examining the general landscape before 2000, technological developments, and legal processes that have affected the movement. From this foundation, the basic features of the post-2000 movement are revealed. Accordingly, three characteristics of disabled civil society in the 2000s emerge: 1) a rights-based approach, 2) effective participation in decision-making mechanisms, 3) a horizontal organization structure. These three features are discussed in light of literature on the field, and the remarks of speakers on the “Disability Rights Movement in Turkey” panel convened at the Disability Studies Conference - Past and Future of Disability, in November 2018. Finally, answers are sought to the questions of what might await the disabled civil society movement in the 2020s, how multiple organizations could come together, and how to achieve economic sustainability.



Referanslar

  • “Engelsiz Erişim Derneği Temel Çalışma İlkeleri”. Erişim: 17 Ağustos 2019, https://www.engelsizerisim.com/ sayfa/engelsiz-erisim-dernegi-temel-calisma-ilkeleri/ google scholar
  • Altıok, Selim ve Altıok, Kerim. “Prof. Önder Kütahyalı’nın Meslek Yaşamı Konusunda Kendi Anlatımı”. Erişim: 16 Ağustos 2019, http://selimkerim.com/profonderkutahyali.html google scholar
  • Bezmez, Dikmen ve Yardımcı, Sibel. “In Search of Disability Rights: Citizenship and Turkish Disability Organizations”. Disability & Society 25/5 (2010): 603-615. google scholar
  • Demirci, Emin. A Survey of Adult Education Services of the Associations of the Handicapped in Ankara, Istanbul and İzmir. Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1987. google scholar
  • Demirci, Emin. Homeros’tan Aşık Veysel’e: Tarihte ve Toplum Yaşamında Körler (Bilgelik mi, Çaresizlik mi?). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2005. google scholar
  • Keyman, E. Fuat. “Sivil Toplum, Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları”. Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları No:4, haz. Arzu Karamani (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2004), erişim: 24 Aralık 2009, http://stk.bilgi.edu.tr/docs/ keyman_std_4.pdf google scholar
  • Oliver, Michael. Understanding Disability: From Theory to Practice. London: Macmillan, 1996. google scholar
  • Yılmaz, Engin ve Vural, Adem. “Altı Nokta Körler Derneğinin Kurucularından Gültekin Yazgan’ı Anma ve Engellilik Üzerine Konuşmalar”. Erişim: 15 Ağustos 2019, https://www.dunyayaseslen.com/ icerik/1-subat2012-engelsiz-erisimli-saatler google scholar
  • Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun, Kanun No. 5825, Kabul Tarihi: 3/12/2008 https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5825.html google scholar
  • Kapalı grup konuşması. Erişim: 10 Ağustos 2019, https://groups.google.com/ forum/#!forum/tekno-kor google scholar
  • Kapalı grup konuşması. Erişim: 10 Ağustos 2019, https://groups.google.com/ forum/?pli=1#!forum/ gormeengelli-ogrenciler google scholar
  • UPIAS, Fundamental Principles of Disability. London: Union of the Physically Impaired Against Segregation, 1976. google scholar
  • Özürlüler İdaresi Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Yayın Tarihi: 25/3/1997, No: 571, Yetki Kanununun Tarihi: 3/12/1996 No: 4216, Yayımlandığı Resmi Gazete. Tarihi: 30/5/1997 No: 23004 (Mükerrer) google scholar
  • Dernekler Kanunu, Kanun Tertip: 5, Resmî Gazete Tarihi: 23.11.2004 Sayısı: 25649 google scholar
  • Engelliler Hakkında Kanun, Tertip: 5, Resmî Gazete Tarihi: 07.07.2005, Sayısı: 25868 Kabul Tarihi: 01.07.2005 google scholar
  • “TEM Projesi”. Erişim: 16 Ağustos 2019, http://www.turkiyeengellimeclisi.org/ ?SyfNmb=2&pt=TEM+Projesi%3F google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.