Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/mecmua.2022.80.2.0002   IUP :10.26650/mecmua.2022.80.2.0002    Tam Metin (PDF)

Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?

Gaye BaycıkErdem Cam

Çalışmamızda Anayasa Mahkemesinin (AYM), Sayıştay 3. Dairesi’nin başlattığı somut norm denetimi (itiraz yolu) üzerine 2017 yılında toplu iş sözleşmesi özerkliğiyle ilgili vermiş olduğu karar çerçevesinde “toplu iş sözleşmesi özerkliği”, “eşitlik ilkesi” ve “devlet personel rejimi” değerlendirilecektir. Amacımız, söz konusu kararı tartışmaktan ve bir karar incelemesi ortaya koymaktan ziyade, karardan yola çıkarak toplu iş sözleşmesi özerkliği konusunu incelemektir. Bu kararın ortaya çıkardığı sonuçlardan biri de aynı statüde çalışanların arasında yaratmış olduğu hak ve menfaat farklılığıdır. Bu da bize uzun yıllardır ülkemizde tartışılan, ancak bir türlü hayata geçirilmeyen devlet personel rejimindeki köklü değişikliklerin artık yapılmasının zorunluluk arz ettiğini çarpıcı mahkeme kararı üzerine ortaya koymaktadır. Zira tabir-i caizse “yamalı bohça” haline gelmiş olan devlet personel rejimi artık ne devlete ne de kamuda çalışanlara yarar sağlamakta, aksine anılan mahkeme kararında olduğu gibi, birçok Anayasal hakkın dahi ihlal edildiği algısı yaratmakta veya bu hakları ihlal etmektedir. Bu durumun en somut sonucu ise çalışanlar arasında eşitsizliğin oluşması ve dolayısıyla çalışma hayatında huzursuzluk yaratarak çalışma barışının bozulması ve en nihayetinde kamu yararının ve kamu düzeninin ihlal edilmesidir. Çalışma konumuzun çıkış noktası Anayasa Mahkemesi’nin anılan kararı olmasına rağmen, bu çalışma, özellikle devlet personel rejiminin; toplu iş sözleşmesi özerkliği, serbest toplu pazarlık ve eşitlik ilkesi açısından yarattığı sorunları ortaya koymakta ve Anayasa Mahkemesi’nin, kamu bütçesinin korunması amacıyla denetim ölçütlerini esnekleştirmesini eleştirmektedir.

DOI :10.26650/mecmua.2022.80.2.0002   IUP :10.26650/mecmua.2022.80.2.0002    Tam Metin (PDF)

May The Constitutional Court Limit Collective Labor Agreement Autonomy

Gaye BaycıkErdem Cam

This article aims to examine collective labor agreement autonomy, the principle of equality, and state personnel regime pursuant to a decision the Constitutional Court settled in 2017. This decision involved collective labor agreement autonomy. However, in this article is not interested in criticizing the decision but in putting out an in-depth analysis of collective labor agreement autonomy as a Constitutionally covered right. As this decision has presented inequality among state personnel, it has also put forth the need for fundamental change in Turkey’s thoroughly minced state personnel regime. As this decision shows, the state personnel regime helps neither the State nor its employees, but instead outputs unconstitutionality. This causes inequality, a breach in labor peace and public interest, and therefore a breach in public order as well. The starting point of this article is this decision of the Constitutional Court. However, this article also puts forward that the state personnel regime causes many problems in areas such as collective labor agreement, voluntary collective labor bargaining, and equality. The decision indicates how the Constitutional Court stretches its own audit principles in order to preserve public income. With this decision, the Constitutional Court first broadened the limitations over the fundamental right of collective labor agreement autonomy and then breached the principle of proportionality. The Court additionally breached the requirements for limiting a fundamental right in a democratic society. This viewpoint of the Court indicates the dilemma found within their charge of protecting public sources while breaching a fundamental right prescribed in the Constitution. This also shows the inequality that exists among state personnel. In this scope, the decision is criticized and this leaded some changes to the state personnel regime.


GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


In 2017, the Turkish Constitutional Court settled a decision involving collective labor agreement autonomy. Due to the splintered nature of the state personnel regime, many different rules apply to some that do not apply to others. According to the law ruling on the rights of the personnel of the Mesleki Yeterlilik Kurumu [Professional Competency Board], increasing these personnel’s wages beyond that of personnel in the Ministry of Labor and Social Security is forbidden. However, due to autonomy of collective labor agreement being prescribed in Article 53 of the Turkish Constitution, social parties are entitled to conclude the improvement of wages on their own. The problem of nuisance value was brought to Court of Accounts due to the wages being paid as concluded in the Collective Labor Agreement,. The authorities from the Professional Competency Board upheld the principle and constitutional right of autonomy of collective labor agreement and brought the problem before the Constitutional Court to determine if social parties have the right to breach a provision in a code under the pretext of the autonomy of collective labor agreement. The Supreme Court decided with a majority vote to limit this autonomy! The Court implemented the same principles, but concluded with a distractive solution in which social parties may not increase wages that are limited by a code and found this not to go against either Article 53 or 51 in the Constitution.

The current article examines and critiques each principle of constitutionality, because limiting the autonomy of collective labor agreement is not permitted, even by codes. The Supreme Court appears to be trying to preserve public income, while stretching its own audit principles. This article first explains the right to collective labor agreement and autonomy of collective labor bargaining, because while the Constitution does not prescribe autonomy of collective labor agreement, Article 53 accepted its doctrine by giving social parties the right to conclude collective labor agreement and according them the right to autonomy of collective labor agreement. The decision this article has made its subject concerns when the Supreme Court first broadened the limitations on the right to collective labor agreement as prescribed in Article 53. Article 51 entitles citizens to establish and join a union, albeit with some limitations such as maintaining public order. Article 53, however, has no limitations.

The Court stated in its decision that the limitations prescribed in Article 51 may be accepted as limitations on the right to conclude collective labor agreement and therefore on the right to autonomy itself. The current article must first criticize this broadened commentary due to the comment regarding the ruling on limiting fundamental rights. In addition, the Court also lowered the requirements for limiting fundamental rights in a democratic society. The Court stated that protecting public income and sources is important, that lawmakers as a result have the right to limit the autonomy of collective labor agreement in order to protect public resources, and that this is an acceptable requirement in a democratic society. Protecting public resources by only limiting the wages of one group of state personnel must be stated as being unnecessary in a democratic society while so many other more effective ways exist to protect it. Therefore, this limitation in code is not proportional to the aim because lawmakers have no right to limit the autonomy of collective labor agreement as prescribed in the Constitution in order to preserve public resources while so many more effective and legal ways can be found to do this than limiting the wages of a single group. This is why this article decided to examine this issue in order to criticize and analyze the Constitutional Court’s audit principles as well as the constitutionality of the right of voluntary collective bargaining and, as a result. autonomy. However, the problem is not caused by the Constitutional Court but the state personnel regime that rules over personnel in various groups. Therefore, changing the entire state personnel regime would be really extreme in order to prevent unconstitutionality and inequality and to provide labor, peace and public order. 


PDF Görünüm

Referanslar

  • Aktay N, Toplu İş Sözleşmesi, (2000). google scholar
  • Alpagut G, ‘Çalışma Yaşamına İlişkin Anayasal Değişikliklere Genel Bir Bakış’ (2010) (24) Çimento İşveren Dergisi 8-25. google scholar
  • Başbuğ A, İş ve Hukuk Çalışanların Hak ve Sorunları (Binyıl 2015). google scholar
  • Başterzi S, Toplu İş Sözleşmesi Ehliyeti (Beta 2016). google scholar
  • Bruun N, ‘The Autonomy of Collective Agreement’ Report to the VII European Regional Congress of the International Society for Labour Law and Social Security (2002) 1-46. google scholar
  • Can M, Toplu İş Sözleşmesi Bağlamında Kapsam Dışı Personelin Niteliği (Ceylan Matbaaacılık 1994). google scholar
  • Çelik N, ‘Toplu İş Sözleşmeleri İle Çalışma Koşullarının Düzenlenmesinde ve Fesih Bildirimi Sürelerinin Artırılmasında Karşılaşılan Sorunlar’ (2011) (4) Çalışma ve Toplum 11-24. google scholar
  • Demir F, Sorularla Toplu İş Hukuku Cilt 2 (Türkiye Barolar Birliği 2006) google scholar
  • Ekmekçi Ö, Toplu İş Hukuku Dersleri, (3. Bası, Onikilevha 2021) google scholar
  • Engin M, ‘6356 Sayılı Yasa’da Toplu İş Sözleşmesi Yetkisi’ (2013) (4) Çalışma ve Toplum 143-163. google scholar
  • Gören Z, Anayasa Hukuku (5. Bası, Yetkin 2020) google scholar
  • Gözler K, İnsan Hakları Hukuku (2. Bası, Ekin 2018) google scholar
  • Hameed, S. M. A, ‘A Theory of Collective Bargaining’ (1970) 25(3) Relations Industrielles / Industrial Relations 531-551 google scholar
  • Ilgın B, Anayasa Yargısı Bireysel Başvuru Yolunda Kişilik Haklarının Korunması Ankara: (Yetkin 2022) google scholar
  • İnceoğlu S, ‘Hak ve Özgürlükleri Sınırlama ve Güvence Rejimi’, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa (Beta 2013) 23-52 google scholar
  • Mülayim B O, ‘Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği’ (2018) 13(147) Terazi Hukuk Dergisi 24-39. google scholar
  • O’ Connell L, ‘Collective Bargaining Systems in Six Latin American Countries: Degrees of Autonomy and Decentralization (Argentina, Brazil, Chile, Mexico, Peru, and Uruguay)’, Working Paper, No. 399, Inter-American Development Bank, Office of the Chief Economist, (1999) google scholar
  • Özbudun E, Türk Anayasa Hukuku (19. Bası, Yetkin 2019). google scholar
  • Özveri M, Ekonomik Kriz Koşullarında Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği “Uyarlama Sorunu” (Türk Harp İş Sendikası 1999). google scholar
  • Sağlam F, Temel Hakların Sınırlandırılması ve Özü (Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi 1982). google scholar
  • Saraçoğlu F, Anayasa Mahkemesinin Vergiye İlişkin Kararlarında Kamu Yararı (Seçkin 2014) google scholar
  • Subaşı İ, ‘6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na Göre Toplu İş Sözleşmesi’ (2014) 20(1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan 595-653. google scholar
  • Sur M, İş Hukuku Toplu İlişkiler (Turhan 2020) google scholar
  • Sur M, Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği ve Teşmil (D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi 1991) google scholar
  • Şirin T, ‘Türk Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararlarının Değerlendirilmesi’, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Türkiye Uygulamasının Almanya ve Strazburg Ekseninde Karşılaştırılması Toplantısı, (Onikilevha 2017). google scholar
  • Tuncay C ve Şebnem Kılıç ‘Kamu Otoritesinin Toplu Pazarlık Sürecine Müdahalesi’ (2016) 74(1) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 1065-1113. google scholar
  • Ulucan D, ‘Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği ve Hukuki Niteliği’ (İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası 1981). google scholar
  • Ulucan D, ‘Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği ve Yetki Sorunu’ (2014) 20(1) Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan 581-593. google scholar
  • Yüksel M, ‘Temel Hakların Sınırlandırılması ve Ölçülülük: Ölçülülük İlkesi Evrensel Bir Anayasal İlke Midir?’ (2017), 7(1) Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1-74. google scholar
  • Mevzuat google scholar
  • Anayasa Mahkemesi 2017/117, 12.07.2017. google scholar
  • Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 6615/03, 27.03.2007 google scholar
  • Mesleki Yeterlilik Kurumu Teşkilat Kanunu, R.G. 21.09.2006/26312. google scholar
  • Sayıştay 299, 29.11.2016 google scholar
  • Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, Kanun Numarası: 6356, Kabul tarihi: 18.10.2012, RG: 7.11.2012/28460. google scholar
  • 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, R.G. 15.7.2018/30479. google scholar
  • 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname, R.G. 30.6.1989/20211 google scholar
  • 6495 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, R.G. 12.07.2013/28726 google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Baycık, G., & Cam, E. (2022). Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?. İstanbul Hukuk Mecmuası, 80(2), 383-406. https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002


AMA

Baycık G, Cam E. Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?. İstanbul Hukuk Mecmuası. 2022;80(2):383-406. https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002


ABNT

Baycık, G.; Cam, E. Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?. İstanbul Hukuk Mecmuası, [Publisher Location], v. 80, n. 2, p. 383-406, 2022.


Chicago: Author-Date Style

Baycık, Gaye, and Erdem Cam. 2022. “Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?.” İstanbul Hukuk Mecmuası 80, no. 2: 383-406. https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002


Chicago: Humanities Style

Baycık, Gaye, and Erdem Cam. Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?.” İstanbul Hukuk Mecmuası 80, no. 2 (Sep. 2024): 383-406. https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002


Harvard: Australian Style

Baycık, G & Cam, E 2022, 'Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?', İstanbul Hukuk Mecmuası, vol. 80, no. 2, pp. 383-406, viewed 18 Sep. 2024, https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002


Harvard: Author-Date Style

Baycık, G. and Cam, E. (2022) ‘Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?’, İstanbul Hukuk Mecmuası, 80(2), pp. 383-406. https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002 (18 Sep. 2024).


MLA

Baycık, Gaye, and Erdem Cam. Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?.” İstanbul Hukuk Mecmuası, vol. 80, no. 2, 2022, pp. 383-406. [Database Container], https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002


Vancouver

Baycık G, Cam E. Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?. İstanbul Hukuk Mecmuası [Internet]. 18 Sep. 2024 [cited 18 Sep. 2024];80(2):383-406. Available from: https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002 doi: 10.26650/mecmua.2022.80.2.0002


ISNAD

Baycık, Gaye - Cam, Erdem. Anayasa Mahkemesi Toplu İş Sözleşmesi Özerkliğini Sınırlandırabilir mi?”. İstanbul Hukuk Mecmuası 80/2 (Sep. 2024): 383-406. https://doi.org/10.26650/mecmua.2022.80.2.0002



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim03.04.2022
Kabul31.05.2022
Çevrimiçi Yayınlanma22.07.2022

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.