CHAPTER


DOI :10.26650/PB/AA08.2020.001.026   IUP :10.26650/PB/AA08.2020.001.026    Full Text (PDF)

Contributions of the Illustrations in Jarrāḥiyyat Al-Khāniya with Regard to the Identification of the Surgical Instruments in Kitāb Al-Taṣrīf

Nil Sarı

In examining the Ottoman surgical instruments of the classical period, it is necessary to examine Zahrawi’s (937-1013) instrument drawings, and the main source of their descriptions is his Taṣrīf. The oldest of the known manuscripts of classical Ottoman surgery is Jarrāḥiyyat Al-Khāniya (1465) of Sabuncuoghlu (1385-1468), basically a translation of Zahrawi’s Taṣrīf into Turkish. However, Sabuncuoghlu’s “translation-copyright” writing procedure can be seen throughout the whole book. In addition to illustrations of surgical instruments, miniature pictures showing patient and physician positions are also included. It is difficult to define some surgical instruments that are depicted differently from each other in various copies of Taṣrīf. Schematic drawing of tools is a factor that can make identification difficult. Some of the tools are not depicted in accordance with the descriptions as the drawings are perhaps the guesswork of non-surgeons. It is not possible to understand how to use some tools from the drawings. However, it is seen that most of the tool drawings in Jarrāḥiyyat Al-Khāniya can be defined more easily. It is possible that Sabuncuoghlu himself drew the tools and miniatures in the author’s copy. Sabuncuoghlu’s drawings provide more reliable conclusions in identifying the tool drawings in Taṣrīf. The subject is explained with examples. 


DOI :10.26650/PB/AA08.2020.001.026   IUP :10.26650/PB/AA08.2020.001.026    Full Text (PDF)

Tasrîf’te Yer Alan Cerrahi Aletlerin Tanımlanmasına Cerrâhiyetü’l-Hâniye’de Bulunan Alet Çizimlerinin Katkısı

Nil Sarı

Osmanlı cerrahisinin klasik dönem aletlerini incelerken Zehravi’nin (937-1013) çizimlerini ve tanımlarını da incelemek gerekir, çünkü başlıca kaynak onun Kitâbü’t-Tasrîf isimli eserinin cerrahi bölümüdür. Bilinen en eski Osmanlı cerrahi kitabı olan Şerefeddin Sabuncuoğlu’nun (1385- 1468) Cerrâhiyetü’l Hâniye (1465) isimli eseri esasen Zehravi’nin cerrahi metnini izlemektedir. Ancak, Zehravi’nin metnini Türkçe’ye aktarırken Sabuncuoğlu’nun “çeviri-telif” yazım usulünü kitabının tümünde tespit etmek mümkündür. Ayrıca, cerrahi alet çizimlerine ek olarak Cerrâhiyetü’l Hâniye’de tabipleri hasta tedavi ederken gösteren minyatürlerde de alet resimleri bulunur. Müellif nüshasındaki alet ve minyatürleri Sabuncuoğlu’nun kendisinin çizmiş olması muhtemeldir. Tasrîf’in çeşitli nüshalarında birbirinden farklı resmedilmiş olan birtakım cerrahi aletlerin tanımlanması zordur. Alet çizimlerinin şematik olarak çizilmiş olması da tanımlamayı zorlaştırabilen bir etkendir. Tasrîf nüshalarındaki bazı aletler ise aslına uygun tasvir edilmediğinden - belki de cerrah olmayanların tahmini çizimleri olduğundan- karıştırılabilmekte, aletlerin çizimleri metindeki tarifleriyle uyuşmamakta ve nasıl kullanılabilecekleri anlaşılamamaktadır. Cerrâhiyetü’l Hâniye’deki alet çizimlerinin ise birçoğunun daha kolay tanımlanabildiği görülür. Sabuncuoğlu’nun çizimleri Tasrîf nüshalarındaki alet çizimlerini tanımlamada daha güvenilir sonuçlara varılmasını sağlamaktadır. Cerrâhiyetü’l Hâniye’de verilen alet isimleri, tanımları ve minyatürler ile alet çizimlerinin bir arada değerlendirilmesi cerrahi aletlerin tanınmasına katkı yapmaktadır. Konu örneklerle açıklanmıştır.



References

  • Acar H. Volkan. (2015). Yazılışının 550. Yılında Cerrahiyetü’l-Haniyye Hakkında Scı-E Kapsamındaki Dergilerde Yayınlanan Türkiye Kaynaklı Makaleler Articles from Turkey in (2), SCI-E Journals, in the 550th Years of Cerrahiyetü’l-Haniyye. Lokman Hekim Dergisi, 5 37-44. google scholar
  • Beksan, Fuat Kamil. (1939). Cerrah Şerefeddin Sabuncuoğlu Eserinin Abülkasım Zahravî Eseri ile Mukayesesi. Türk Tıp Tarihi Arşivi, III (11), İstanbul, 96-101. google scholar
  • Büyükünal, Cenk., Sarı, Nil (1991). Sabuncuoğlu Şerefettin an Outstanding Personality in the Turkish History of Pediatric Surgery. Journal of Pediatric Surgery 26 (10), 1148-1151. google scholar
  • Gürlek, Mehmet. (2015) Osmanlı Tıp Metinlerinde Geçen Cerrahî Alet Adları Üzerine. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Fırat University Journal of Social Science, 25 (1), No: 1, 39-49. google scholar
  • Huard P., Grmek M. D. (1960). Le premier manuscrit chirurgical turc, rédigé par Charaf ed-din (1465) et illustré de 140 miniatures, Paris. google scholar
  • Kurt, Ü. Emrah. (2012). Hekim Şerefeddin Sabuncuoğlu’nun Cerrahiyetü’l Haniyye Adlı Eserinde Yer Alan Cerrahi Aletlerin Tanımlanması. (Doctoral Dissertation) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Uzel, İlter. (Ed.). (1992). Şerefeddin Sabuncuoğlu Cerrahiyyetü’l-Haniyye. Ankara: Atatürk Kültür, Dil, Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, III. Dizi, Sa. 15. google scholar
  • Sarı, Nil. (2020). Cerrâhiyye-i İlhâniyye ve Şerefeddin Sabuncuoğlu’nun Sırrı. Funda ve Selim Kadıoğlu. (Ed.)., İlter Uzel 75. Yaş Armağan Kitabı içinde. google scholar
  • Sarı, Nil. (2006, March 8). Surgical Instruments Innovated by Zahrawi and Sabuncuoghlu, Traced Through the Illustrations in Their Manuscripts. 1001 Inventions Conference. Discover the Muslim Heritage in Our World. Manchester. google scholar
  • Sarı, Nil. (2018, October 3-6)). Surgical Instruments in Ottoman Medicine of the Fifteenth and Sixteenth Centuries 6th International Congress of Fez on History of Medicine, Fez, Morocco. google scholar
  • Spink, M.S., Lewis G.L. (1973). Albucasis On Surgery and Instruments A Definitive Edition of the Arabic Text With English Translation and Commentary. London: Wellcome Institute of the History of Medicine. google scholar
  • EÜ Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü. (1985). Şerafeddin Sabuncuoğlu (1386-1470) Kongresi Tebliğleri, Kayseri. google scholar
  • Ünver, A. Süheyl (1939). Şerefeddin Sabuncuoğlu Kitâbül Cerrahiyei İlhâniye, İstanbul. google scholar
  • Yıldırım, Nuran. (2017). Cerrâhiyye-i İlhâniyye, Şerefeddin Sabuncuoğlu’nun Gözlem ve Deneyimleri, Cerrahi Yöntemler ve Ameliyatlar. Journal of Turkish Studies/Türklük Bilgisi Araştırmaları 47, Cemal Kafadar-Gönül Alpay Tekin (Ed.)., Cambridge, 297-347. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.