"1961 Anayasası ve Bakanlar Kurulu” ismini taşıyan bu çalışma, konunun ana çatısını ortaya koymaktadır; hedefi, 1961 Anayasa1 sının kabul ettiği hükümet sistemi açısından, Bakanlar Kurulunun bünyesini, kuruluşunu, görev ve yetkilerini, genel çizgileriyle belirtmektir. Bakanlar Kurulu konusunda çok şeyler söylenebilir; siyasi partilerin parlamentodaki durumları, seçim sistemleri ve Bakanlar Kurulunun görev ve yetkileri ile ilgili olarak, idare hukuku açısından da bazı açıklamalar yapılabilir. Nihayet, hükümet buhranları ve kalkınmakta olan memleketimizin durumu bakımından da bazı değerlendirmeler yapılabilir.
Ortaya koymağa çalıştığımız ana çatı ve verdiğimiz ipuçları yoluyla, bu ve benzeri konulara geçmek kolaylıkla mümkün olacaktır.
Belirtelim ki, bu konuda memleketimizde bugüne kadar mo-noğrafiler yapılmamış olması, Türk Hukuk Literatürü için bir eksikliktir. Sayın BİLGE’nin 1956 yılımla basılan eseri dışında, bu konuda çalışmalara raslantbnaz. Konu, hükümet bukranları zamanında ve daha çok koalisyon açısından ele alınmış, partilerin tutumu üzerinde görüşler ileri sürülmüştür. Buna karşılık yabancı literatürde çok zengin nudzeme bulmak mümkündür. Bu kaynaklardan sistemimize uygun oldukları ölçüde istifade ettik ve mukayeseler yaptık.
Bir diğer ihmal de. Bakanlar Kurulunun bir içtüzük kabul ve tatbik etmemesinde görülür: Halen Bakanlar Kurulunun bir İçtüzüğü yoktur; çalışmaları bazı gelenek, alışkanlık ve başbakanların inisya-tifine göre yürütülmektedir. Faydalı olur düşüncesiyle, kitabın sonuna 1876 A. devrinde tatbik edilen Bakanlar Kurulu İçtüzüğü metnini ilâve ettik.
Karşılaştığımız güçlükleri, "yetkililerden” öğrenmek gayesiyle Başbakanlıkta ,ilgili yüksek memur ve müşavirlerle yaptığımız görüşmeler bizim için çok faydalı oldu; konuya “tatbikat” açısından da bakmamıza yardım etti. Bu görüşmelerimizin neticelerini ilgili oldukları yerlerde belirttik. Ayrıca şu intibaımı arzetmek isterim: Halen Bakanlar Kurulunun büyük bir iş hacmi altında kaldığı ve çalışma “usullen’nin bir İçtüzük ya da, genel hatları ile, bir kanun çerçevesinde belirtilmesi gereği uzmanlar tarafından kabul edilmektedir. Bu tarz hareketin bazı güçlükleri olmakla beraber, faydası daha çoktur. Bu konuda, 1924 A. devrinde TBMM'ne sunulan kanun tekliflerini de ek olarak sunduk.
Görüştüğümüz yetkililere, başta Başbakanlık müşaviri sayın Hilmi İNCESULU ve Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi görevlileri olmak üzere, teşekkür etmek isterim.
Bu çalışmanın bastırılmasını sağlayan, dikkatli ve ölçülü bir idareci ve ilmi çalışmalara daima destek olan Fakültemiz Dekanı sayın Prof. Dr. İlhan F. AKIN’a ve Yönetim Kurulu üyelerine teşekkür ederim.
Nihayet eseri basan Fakülteler Matbaası sahibi Mehmet DEMİ Re ve matbanın kabiliyetli ve herzaman güleryüzlü operatörleri Yılmaz ÖZKAYA ve Hayrettin ÇÖVENER ile, mürlttip Abdürrez-Bİ ROL’a da teşekkür borcumu ifa etmek isterim.
Çalışma, Türk hukukçularına ve parlamenterlerimize faydalı olursa, gayesine ulaşmış sayılır. |
