Kıbrıs’ta Türk milliyetçiliği, Kıbrıs Sorunu ile birlikte duyulur olmasına karşın, hem tarihi ve hem de düşünsel ön hazırlık felsefi alt yapısı bakımından adadaki milliyetçi çatışmadan çok daha eski olup, kökü çok daha derindedir. Gerek aydınlar arasında gerekse sıradan halk nezdinde milliyetçi düşüncenin tarihi, imparatorluk günlerinde başlamıştır. İngiliz döneminin başlarında, sömürge yönetiminin de adaya taşıdığı rasyonalist felsefe ve karşıt unsurun kışkırtması ve örnek alınmasıyla, denilebilir ki Kıbrıs, Kazan, Kırım ve Bakü gibi 1912 öncesi milliyetçilik merkezlerinden biridir. 1903’te Mısır’da yayınlanan Türk dergisinde, Kıbrıs’tan giden makaleler de yayınlanabiliyordu. Bunun yanında Tiflis’te yayınlanan “Hayat” ve Bakü’de yayımlanan “Füyuzat” dergilerinin de Kıbrıslı Türk bir yazarı bulunmaktadır: Ahmet Raik Efendi. Ada’nın ilk siyasi partisi, İttihat ve Terakki Fırkası’dır. Kıbrıs’ın ilk kuşak siyasi önderleri, İttihat Terakki mensuplarıdır. İkinci kuşak liderliğin en önemli ismi Rauf Denktaş’ın ortaokul yıllarında yaz tatillerinde çalıştığı Doğru Yol gazetesinde “Yolumuz Kırımlı İsmail’in yoludur.” diyen bir başyazı yayımlandığı bugün unutulmuştur. Kıbrıslı Türk aydınlar ile Türk milliyetçiliği düşüncesinin öncüleri arasında bire bir karşılıklı mektuplaşmaların önemi gözlerden kaçmaktadır. İshak Sükûti, Dr. Bahattin Şakir, Dr. Nazım gibi İttihatçı önderler ile kişisel olarak yazışan birçok Kıbrıslının yanında, yukarıda adı geçen Ahmet Raik Efendi’nin doğrudan Ali Bey Hüseyinzade’ye yazdığı mektuplar, Hüseyinzade’nin ölümünden sonra arşivinde ortaya çıkmış ve yayınlanmıştır. Mektuplaşan taraflar, Füyuzat dergisinde yayınlanacak yazıların konuları hakkında fikir alışverişinde bulunmaktadır. Söz konusu yazışmalardan, gelişmekte olan Türk milliyetçilik düşüncesine biat etmekten öte nasıl bir düşünsel katkıda bulunulduğu anlaşılmaktadır ancak pek çalışılmamış bir konu olarak el atılmayı beklemektedir. Bildirimiz, ulaşılabilen kaynaklar ışığında bu konuyu akademik dikkatlere sunmaya çalışmaktadır.