9th International Congress of Turcology Proceedings Book
Two Examples of Ecocriticism in the Rising Trend of the Global Novel: Drive Your Plow Over the Bones of the Dead and Unutma Bahçesi
Fethi Demir, Nahide Ece SüslüCapitalist culture and globalization dominate the current age and can be understood through cultural practices. As such, referring to literature is necessary in order to understand globalization in all its aspects and to identify the problems it triggers. Ecological problems caused by globalization in particular, such as environmental pollution, mutations of organic life, climate change, epidemics, earthquakes, and floods, have recently become main topics of interest in literature. This study is built upon this theoretical framework of ecocriticism and examines the work Drive Your Plow Over the Bones of the Dead from Polish author Olga Tokarczuk, who won the Nobel Prize for this book in 2018 and Latife Tekin’s Unutma Bahçesi in Turkish literature. These works discuss the philosophical foundations of deep ecology, ecofeminism, posthumanism, postmodern, new materialism, and ecocriticism and outline the traces of the basic concepts making up ecocriticism, such as Cartesian anthropocentrism, animal rights, eco-morality, bioregionalism, Gaia, cyborg, and secular apocalypse. As a result, ecocriticism is seen to have become a global literary trend in the context of these two novels written by two women writers from different countries. The final analysis has determined both authors to have similar sensitivities on issues such as the human conflict with nature, returning nature to its original form, abandoning city life, observing animal rights, and building a new existence in nature and in harmony with nature.
Küresel Romanın Yükselen Eğilimi Ekoeleştiriye İki Örnek: Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde ve Unutma Bahçesi
Fethi Demir, Nahide Ece Süslüİçinde yaşanılan çağa egemen olan kapitalist kültür, küreselleşme ile küreselleşmede kültürel pratiklerle anlaşılabilir. Kültürel pratiklerin en somut örneklerinden biri de edebiyat eserleridir. O hâlde küreselleşmeyi tüm yönleriyle anlamak, tetiklediği sorunları tespit etmek için edebiyata başvurmak gerekir. Özellikle küreselleşmenin doğurduğu çevre kirliliği, organik yaşamın deformasyonu, iklim değişiklikleri, salgınlar, depremler, seller, taşkınlar gibi ekolojik sorunlar, son dönemlerde edebiyatın da ilgi duyduğu başlıca konular hâline gelmiştir. Bugün küresel edebiyat çağı/akımı/tarzı diye nitelenen alanın ana yönsemelerinden birini ekolojizm oluşturmaktadır. Her şeyden önce çevresel sorunlar çok boyutlu olarak esere sirayet eder. Yine fiziksel çevrede yaşanan değişimlerin/ bozulmaların insanın fiziksel ve ruhsal dünyası üzerindeki etkileri betimlenir. Kısacası içerikten biçime, dilden üsluba, tematik tercihlerden imgeleme kadar eserin her yönü bu bağlamda kotarılır. İşte bu teorik çerçeve üzerine inşa edilen bu çalışmada, 2018 yılında Nobel’i kazanan Leh yazar Olga Tokarczuk’un Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde ve Türk edebiyatından Latife Tekin’in Unutma Bahçesi adlı eserleri, ekoeleştiri kuramından hareketle incelenmiştir. Eserlerde derin ekoloji, ekofeminizm, posthümanizm, postmodern, yeni maddecilik ile ekoeleştirinin felsefî temelleri tartışılmış; insanmerkezcilik-Kartezyen, hayvan hakları, ekoahlak, biyobölgecilik, Gaia, siborg, seküler kıyamet vb. gibi ekoeleştiriyi oluşturan temel kavramların izleri sürülmüştür. Sonuçta farklı ülkelerden iki kadın yazar tarafından kaleme alınan Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde ve Unutma Bahçesi adlı romanlar bağlamında, ekoeleştirinin küresel bir edebiyat eğilimi hâline geldiği görülmüştür. Son tahlilde insan-doğa çatışması, doğanın öz benliğine kavuşturulması, bireyin şehir hayatından uzaklaşması, hayvan haklarına riayet edilmesi, insanın doğanın içinde ve doğayla uyumlu yeni bir varoluş inşa etmesi gibi konularda her iki yazarın benzer duyarlılıklar taşıdıkları tespit edilmiştir.
