9th International Congress of Turcology Proceedings Book
Yunus Emre and Divan Poetry
Mehmet Fatih KöksalYunus Emre (1240/1-1320/1) is undoubtedly the most talked about, researched, well-known poet in Turkish literature who has preserved his vitality in every period of history. Studies on Yunus Emre gained particular momentum in the Republican period. He was a great poet whose divan was the most published in the history of Turkish literature and publication, including the period before the Turkish Alphabet Reforms (1928), and his works remain the most studied. Studies on Yunus Emre’s poems noteworthily have become more widespread and diversified, especially since the 1980s. However, another important aspect of his work has also noteworthily been neglected and overlooked in the studies conducted so far, and this will be the subject of the current paper. Confining Yunus Emre to sharp categorical boundaries is really difficult. He has been a subject of research in the field of Turkish folk poetry because he would sing his poems and hymns while traveling, and he is a part of the oral culture in this respect. In terms of the subject and content of his poems, he has been researched in Turkish Sufi poetry and lodge poetry studies. Because of the meter he used in most of his poems as well as having written many of his poems with couplets, he has also been a subject of divan poetry or classical Turkish poetry studies. Putting aside the discussion of forms of meter and verse, this paper will show the obvious traces of classical Turkish literature that can be seen in Yunus Emre’s Divan. Its relationship with Divan poetry will especially be emphasized based on one of his poems. Doing this opens a discussion on whether he, aside from his many other literary traits, had also been one of the pioneers of Divan poetry in the Turkish literature.
Yûnus Emre ve Divan Şiiri
Mehmet Fatih KöksalTürk edebiyatının üzerine en çok söz söylenen, araştırma yapılan, en çok tanınan, tarihin her döneminde diriliğini korumuş şairi şüphesiz ki Yûnus Emre’dir (1240/1-1320/1). Yûnus Emre hakkında yapılan araştırmalar, özellikle Cumhuriyet Dönemi’nde hız kazanmıştır. O, harf inkılâbı (1928) öncesi dönem de dâhil olmak üzere edebiyat ve yayın tarihimizde divanı en çok basılan, eseri üzerine en çok çalışma yapılan büyük bir şairdir. Yûnus Emre’nin şiirleri üzerine yapılan çalışmaların özellikle 1980’li yıllardan itibaren çok yaygınlaştığı ve çeşitlendiği dikkat çekmektedir. Ancak onun kayda değer bir tarafının bugüne değin yapılan araştırmalarda ihmal edildiği ve dikkatlerden kaçtığı görülmektedir ki, bu tebliğin konusu da o yönü olacaktır. Yûnus’u keskin kategorik sınırlara hapsetmek gerçekten güçtür. O, şiirlerini, ilahilerini gezerek “söylemesi”, bu yönüyle de sözlü/şifahi kültürün bir parçası olması hasebiyle Türk halk şiiri; şiirlerinin konusu ve muhtevası itibarıyla Türk tasavvuf şiiri yahut tekke şiiri araştırmalarının ilgi alanına girer. Çoğu şiirinde kullandığı vezin, manzumelerinin çoğunun beyitlerle yazılması gibi özellikleri bakımından da divan şiiri veya klasik Türk şiiri araştırmalarının ilgi alanına girer. Bu bildiride, -vezin ve nazım şekli gibi bahisler dışarıda tutulmak kaydıyla- Yûnus Emre Divanı’nda yer yer görülen bariz klasik Türk edebiyatı izleri gösterilmeye çalışılacak, özellikle de bir şiirinden hareketle divan şiiri ile olan münasebeti üzerinde durulacaktır. Böylece onun birçok özelliğinin yanı sıra “divan şiirinin Türk edebiyatındaki ilk öncülerinden” olma gibi bir vasfının da bulunup bulunmadığı meselesi tartışmaya açılacaktır.
