CHAPTER


DOI :10.26650/PB/AA10AA14.2023.001.067   IUP :10.26650/PB/AA10AA14.2023.001.067    Full Text (PDF)

Behavior-Based Expressions in Yunus Emre’s Poetry

Serkan Şen

Human behaviors are the most rooted form of non-verbal expression. The place of behaviors, which can be evaluated within the concept of nonverbal communication, is one of the most popular fields in semiotics today. In this context, the concept of kinesics emerged after the 1950s as another component of bodily communication. The term, based on the Greek word kī́ nēsis [movement], kinesics refers to all bodily movements other than direct physical contact with another’s body. Although some sources may call this body language, the term has an aspect that transcends non-verbal communication and body language. One of the main issues that make kinesics studies different is that behaviors are dealt with in the context of individual, social, and cultural relationships. Kinesics studies are also important with regard to sociolinguistics in terms of focusing on the cultural background of stereotyped behaviors. By considering how the social element is the common denominator that embraces human behavior as the sum of communication systems, this paper will examine the extent to which social structures cause changes in body language as well as the reasons why. Thus, this article will introduce Old Turks’ attitudes toward events to the new generations and how these attitudes appeared as reflected in their behavior.


DOI :10.26650/PB/AA10AA14.2023.001.067   IUP :10.26650/PB/AA10AA14.2023.001.067    Full Text (PDF)

Yunus Emre’nin Şiirlerinde Davranışlara Dayalı Anlatımlar

Serkan Şen

Türkçenin söz cephesine dair pek çok çalışma gerçekleştirilmiş olsa da sözsüz iletişim ya da beden dili bağlamındaki görünümü yeterince incelenmemiştir. Özellikle tarihî Türkçe bağlamında bu tür çalışmalar yok denecek kadar azdır. Oysa Eski Türkçe metinlerde davranış kaynaklı pek çok sembolik anlatıma rastlanır. Bildirimizde Yunus Emre’nin Risaletü’n Nushiyye ve Dîvân adlı eserleri taranarak simgesel hareketlere dayalı aktarımlar tespit edilecek, erişilen bulgular art ve eş zamanlı incelemelere tabi tutulacaktır. Bu maksatla Eski Türkçeden Türkiye Türkçesine uzayan çizgide Türk’ün sembolik davranışlarında gözlenen devamlılık, dönüşüm ve değişim olguları, Yunus Emre’nin şiirlerindeki veriler uyarınca izah edilmeye çalışılacaktır. İnsan davranışları söz ötesi anlatım seçeneklerinin en köklüsüdür. Sözsüz iletişim kavramı içinde değerlendirebileceğimiz davranışların bildirişimdeki yeri, günümüzde göstergebilimin gözde uğraşı alanlarındandır. Bu bağlamda bedenle sağlanan iletişimin bir diğer bileşeni olarak 1950’li yılların ardından Kinezik kavramı karşımıza çıkar. Grekçe kī́ nēsis “hareket” sözüne dayanan terim, bir başkasının bedenine doğrudan temas dışındaki tüm vücut hareketlerini ifade eder. Bazı kaynaklarda buna beden dili adı verilebilse de terimin sözsüz iletişim ve beden dilini aşan bir yönü vardır. Kinezik çalışmalarını farklı kılan hususların başında davranışların bireysel, sosyal ve kültürel ilişkiler bağlamında ele alınması gelir. Kalıplaşmış davranışların kültürel arka planına eğilmesi bakımından Kinezik araştırmaları toplum dil bilimi açısından da önemlidir. Tüm iletişim dizgeleri gibi insan davranışlarını da anlama bürüyen unsurun toplumsal ortak payda olduğu düşünülürse, toplum yapısının deyimlerde hangi ölçekte değişmelere yol açtığı bildiri sınırları dâhilinde nedenleriyle beraber incelenecektir. Bu vesileyle, Eski Türklerin olaylar karşısındaki tutumları, davranıştan dile yansıyan görünümleriyle yeni nesillere tanıtılmış olacaktır.



References

  • Arat, R. R. (1999). Kutadgu Bilig I Metin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. google scholar
  • Ercilasun, A. B.; Akkoyunlu, Z. (2014). Kâşgarlı Mahmud Dîvânu Lugâti’t-Türk Giriş-Metin-Çeviri-Notlar-Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. google scholar
  • Ercilasun, A.B. (2016). Türk Kağanlığı ve Türk Bengü Taşları. İstanbul: Dergâh Yayınları. google scholar
  • Kurnaz, C. (2013). Divan Şiirinde Beden Dili. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 10, 331-338. google scholar
  • Matsumoto, D.; Hwang, H. C. (2013). Cultural Similarities and Differences in Emblematic Gestures. Journal of Nonverbal Behavior, 37, 1-27. google scholar
  • Parlatır, İ. (2007). Deyimler. Ankara: Yargı Yayınları. google scholar
  • Şen, S. (2017). Eski Türkçenin Deyim Varlığı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. google scholar
  • Şen, S. (2018). Dede Korkut Oğuznamelerinde Davranışların Dili. (Y. Yeşil, S. Yıldırım, Ed.), II. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi 3. Cilt Türkoloji-Filoloji, 520-528. Ankara: Türk Eğitim Sen Genel Merkezi Yayınları. google scholar
  • Şirin, H. (2009). Kan Ağla- ve Baş Bağla- Deyimlerinin Bilge Kağan ve Suci Yazıtları Temelinde Açıklaması. google scholar
  • Türkbilig Türkoloji Araştırmaları Dergisi içinde (s. 137-145), 16. google scholar
  • Tatcı, M. (1991). Yûnus Emre Dîvânı Risâletü’n-Nushiyye Tenkitli Metin. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. google scholar
  • Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. google scholar
  • Uçar, İ. (2012). Kutadgu Bilig’de Beden Dili. Turkish Studies, 7 (4), 3045-3058. google scholar
  • Yalçın, A.; Adiller, S. (2018). Sözsüz İletişim. Ankara: Akçağ Yayınları. google scholar
  • Elektronik Kaynaklar google scholar
  • Şen, S. (2019). Kutadgu Bilig’de Teşrifat Kuralları, M. F. Kirişçioğlu, (Ed.). Yazılışının 950. Yılı Anısına Uluslararası Kutadgu Bilig ve Türk Dünyası Sempozyumu. 896-904. 01.01.2021 tarihinde https://sempozyumkb.hacibayram.edu.tr/wp-content/uploads/Bildiri-Kitabi-231219b.pdf ağ adresinden erişildi. google scholar
  • Tatcı, M. (2014). Yûnus Emre Dîvânı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. E-Kitap. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.