CHAPTER


DOI :10.26650/B/SS53.2024.015.27   IUP :10.26650/B/SS53.2024.015.27    Full Text (PDF)

Electronic Resource and Budget Management Systems in University Libraries

Ahmet Faruk BilgenGüssün Güneş

Nowadays library collections generally consist of printed, audiovisual, and electronic resources. In the last twenty years, the rapid transformation in information technologies and the new opportunities presented to libraries have led to a fundamental shift towards electronic resources and brought about changes in library collections. This transformation, accompanied by the increasing digitization and widespread use of digital resources in libraries, has made collection management more complex for librarians and information managers. The different applications and service approaches required for electronic resources compared to printed and audiovisual collections also support this transformation. Library acquisition processes involve activities such as resource selection, acquisition, budget management, and making resources available to the users. Managing these processes enables librarians to effectively provide information resources and respond promptly to users’ needs. Libraries must assess resources at regular intervals and engage in short, medium, and long-term institutional planning to adapt to rapidly changing technology and the information structures. The Electronic Resource Management System (ERMS) plays a crucial role as a decision support system for the libraries, library managers, and electronic resource librarians in resource selection, management, evaluation, and decision-making processes related to electronic resources’ budget. ERMS provides software tools for statistical analysis of electronic information sources and cost-effectiveness analysis for the budget process. These tools enable library managers and electronic resource librarians to make informed decisions in resource management and budget processes. Electronic resource management systems aim to effectively manage all acquisition processes related to the electronic resources subscribed or owned by libraries. ERMS supports library collection management and the efficient use of electronic resources, empowering library managers and electronic resource librarians in their decision-making processes. This academic study aims to present an evaluation of the relationships between Electronic Resource Management Systems, which serve as crucial software tools for university the libraries for the university libraries, their managers, and electronic resource librarians in the collection provision and service processes, and the budget management processes of libraries.


DOI :10.26650/B/SS53.2024.015.27   IUP :10.26650/B/SS53.2024.015.27    Full Text (PDF)

Üniversite Kütüphanelerinde Elektronik Kaynak ve Bütçe Yönetim Sistemleri

Ahmet Faruk BilgenGüssün Güneş

Günümüzde kütüphane koleksiyonları genellikle basılı, görsel-işitsel ve elektronik kaynaklardan oluşmaktadır. Son yirmi yılda, bilgi teknolojilerindeki hızlı dönüşüm ve kütüphanelere sunulan yeni olanaklar, koleksiyonların temelde elektronik kaynaklara yönelik bir eğilim oluşmasına ve kütüphanelerde değişim yaşanmasına neden olmuştur. Bu dönüşüm, kütüphanelerde dijital kaynakların sayısal olarak artışı ve kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, kütüphaneciler ve belge yöneticileri için koleksiyon yönetimini daha karmaşık hale getirmiştir. Elektronik kaynakların basılı ve görsel koleksiyonlara göre farklı uygulamalar ve hizmet yaklaşımları gerektirmesi bu değişimi de desteklemektedir. Kütüphanelerde sağlama süreçleri, kaynakların seçimi, temini, bütçe yönetimi ve kullanıma sunulması gibi iş süreçlerini içermektedir. Bu süreçlerin yönetimi, kütüphanecilerin etkin bir şekilde bilgi kaynaklarını sağlamasını ve kullanıcıların ihtiyaçlarına hızlı karşılık vermesini sağlar. Kütüphaneler, bu hızla değişen teknoloji ve bilgi yapılarına uyum sağlayabilmek için düzenli aralıklarla kaynakları değerlendirmeli ve kısa, orta ve uzun vadeli kurumsal planlamalar yapmalıdır. Kütüphaneler için Elektronik Kaynak Yönetim Sistemi (EKYS), elektronik kaynakların seçimi, yönetimi, kullanımının değerlendirilmesi ve karar verme süreçlerinde kütüphanelere, kütüphane yöneticilerine ve elektronik kaynak kütüphanecilerine bütçe yönetiminde karar destek sistemi olarak önemli bir rol oynamaktadır. EKYS, kütüphanelere elektronik bilgi kaynaklarına yönelik istatistiksel, maliyet-etkinlik ve verimlilik analizleri yapabilme imkânı sağlayan yazılımsal araçlar sunmaktadır. Bu araçlar, kütüphane yöneticileri ve elektronik kaynak kütüphanecileri, kaynak yönetimi ve bütçe süreçlerinde daha bilinçli kararlar almasını sağlar. Elektronik kaynak yönetim sistemleri, kütüphanelerin abone olduğu veya sahip olduğu elektronik kaynaklarla ilgili tüm sağlama süreçlerini etkin bir şekilde yönetmeyi hedefler. EKYS, kütüphanelerin koleksiyon yönetimine ve elektronik kaynakların etkin kullanımına destek olurken, kütüphane yöneticilerinin ve elektronik kaynak kütüphanecilerinin karar verme süreçlerinde kullanmaları gereken sistemlerdir. Bu akademik çalışmada, üniversite kütüphanelerine, yöneticilerine, elektronik kaynaklar kütüphanecilerine koleksiyonun sağlama ve hizmete sunma süreçlerinde önemli bir yazılımsal araç olan Elektronik Kaynak Yönetim Sistemleri ile kütüphaneler için bütçe yönetim süreçleri arasındaki ilişkiler incelenerek akademik bir değerlendirme sunulması amaçlanmıştır.



References

  • Al, U., & Al, P. (2003). Elektronik Bilgi Kaynaklarının Seçimi. Bilgi Dünyası, 4(1), 1-14. google scholar
  • Atılgan, D., & Yalçın, Y. (2009). Elektronik Kaynakların Seçimi ve Değerlendirilmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 769-802. google scholar
  • Bezirci, P. (2018). Dünya Üniversite Kütüphanelerinde Mükemmellik Örnekleri ve Gelecek. Yuksekogretim Dergisi, 8(2), 234-246. https://doi.org/10.2399/yod.17.028 google scholar
  • Bilgen, A. F. (2022). Elektronik Kaynak Yönetim Sistemlerinin Üniversite Kütüphanelerindeki Elektronik Kaynak Yönetimi Açısından İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. google scholar
  • Bir Bayraktar, B., & Kakırman Yıldız, A. (2007). Kurumsal Bilginin Stratejik Planlama Sürecinde Kullanılması: Bir İlçe Belediyesi Örneği. Bilgi Dünyası, 8(2), 280-296. https://doi.org/https://doi.org/10.15612/ BD.2007.342 google scholar
  • Breeding, M. (2008). Helping You Buy: Electronic Resource Management Systems. Computers in Libraries, 28(7). https://librarytechnology.org/document/13437 google scholar
  • Çanak, T. A., Çelik, S., Çetinkaya, İ., Çukadar, S., Güneş, D. G., Gürdal, G., Holt, İ., Kaya, E., & Kaygusuz, A. (2014). 2023’e Doğru Türkiye’de Üniversite Kütüphaneleri.: Mevcut Durum, Sorunlar, Standartlar ve Çözüm Önerileri. http://yok.gov.tr/documents/9273450/9459025/Üniversite+Kütüphaneleri+Raporu+Ye-ni/0afe641a-1e58-4822-a8de-a8ae35d4c4db google scholar
  • Çukadar, S., Gürdal, G., Çelik, S., & Kahvecioğlu, K. (2011). Türkiye’de Üniversite Kütüphaneleri: Mevcut Durum ve Gelecek. Uluslararasi Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar (UYK-2011) Bildiriler Kitabi, 2426-2439. google scholar
  • Diriarın, H. (2013). İstanbul’daki Araştirma Kütüphanelerinde Elektronik Bilgi Hizmetleri: İslam Araştirmala-ri Merkezi Örneği. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. google scholar
  • Electronic Publishing (E-publishing) - Library & Information Science Network. (2023). 04 Mayıs 2023 tarihinde https://www.lisedunetwork.com/electronic-publishing/ adresinden erişildi. google scholar
  • England, L. (2012). Erm Ideas and Innovations. Journal of Electronic Resources Librarianship, 24, 214-223. https://doi.org/10.1080/1941126X.2012.706114 google scholar
  • England, L., Davis, R., & Lowe, R. (2017). ERM Ideas & Innovations. Journal of Electronic Resources Libra-rianship, 29(4), 1-7. https://doi.org/10.1080/1941126X.2017.1378545 google scholar
  • England, L., & Lowe, R. (2018). The Shape of ERM in the USMAI. Journal of Electronic Resources Librari-anship, 30(3), 150-157. https://doi.org/10.1080/1941126X.2018.1494044 google scholar
  • England, L., & Shipp, K. (2013). ERM Ideas and Innovations: Flexible Workflows for Constantly Changing ERM Environments. Journal of Electronic Resources Librarianship, 25(3), 218-225. https://doi.or-g/10.1080/1941126X.2013.813312 google scholar
  • Güneş, G., Demirkol, İ. T., & Eriş, M. (2017). Kütüphanelerde Kaynak Yönetimi İle İlgili “23 Things”. ÜNAK Akademik Kütüphanelerde Kaynak Yönetimi Sempozyumu, 12-14 Ekim 2017, 21-28. google scholar
  • Güneş, G., & Kaya, E. (2020). Covid-19 (Koronavirüs) Salgınında Üniversite Kütüphaneleri ve Kütüphanecilerin Rolü. Içinde Alpaslan Hmadi Kuzuoğlu & Yasin Şeşen (Ed.), Bilgi Merkezleri: Sağlık ve Afet Bilgi Yönetimi. Hiperyayın. google scholar
  • Güran, B. Ö., & Kaya, H. (2017). Kütüphaneler Arası Ödünç Verme Hizmetinin Akademik Kütüphanelerede Koleksiyon Yönetimine Etkisi: Kadriye Zaim Kütüphanesi Örneği. ÜNAK Akademik Kütüphanelerde Kaynak Yönetimi Sempozyumu, 12-14 Ekim 2017, 67-76. google scholar
  • Heimer, G. L. (2002). Defining Electronic Librarianship. Public Services Quarterly, 1(1), 27-43. https://doi. org/10.1300/j295v01n01_05 google scholar
  • İspir, Z., & Markuş, H. (2017). E-Kaynak Yönetimi ve E-Kaynak Yönetiminde Kullanıcı Eğitimlerinin Önemi : Özyeğin Üniversitesi Kütüphanesi Örneği. ÜNAK Akademik Kütüphanelerde Kaynak Yönetimi Sempozyumu, 12-14 Ekim 2017, 91-101. google scholar
  • K., M. M. (2012). Electronic Publishing in Select Science and Technology Institutes in India: An Evaluative Study [Aligarh Muslim University Department of Library and Information Science, Doctora Thesis, Ali-garh]. https://shodhganga.inflibnet.ac.in/handle/10603/40585 google scholar
  • Kasprowski, R., Chandler, A., Koppel, T., & Robertson, N. D. M. (2007). Standards in electronic resource ma-nagement. Bulletin of the American Society for Information Science and Technology, 33(6), 32-37. https:// doi.org/10.1002/bult.2007.1720330610 google scholar
  • Kingan, R. (2010). Electronic Resource Management Systems: Manage Online Library Spend and Increa-se the Value of the Library. Legal Information Management, 10(4), 271-274. https://doi.org/10.1017/ s1472669610000927 google scholar
  • Kurt, B. (2017). Değişen Dünyada Elektronikleşen Bilgi Kaynakları. ÜNAK Akademik Kütüphanelerde Kaynak Yönetimi Sempozyumu, 12-14 Ekim 2017, 124-128. google scholar
  • Kütüphane İstatistikleri, 2022. (2023). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, 49355. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kutuphane-Istatistikleri-2022-49355 google scholar
  • Odabaş, H., & Polat, C. (2011). Türkiye’de Üniversite Kütüphaneleri Standartları. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 45, 321-346. google scholar
  • Özarslan, Y., Balaban-Salı, J., & Demiray, U. (2012). TOJDE: Electronic Publishing and a Review of Ten Years’ Experience in Turkey. Turkish Online Journal of Distance Education, 13(3), 316-346. https://dergipark.org. tr/tr/pub/tojde/issue/16901/176192 google scholar
  • Patra, N. K. (2017). Digital Disruption and Electronic Resources Management in Libraries. Içinde Digital Dis-ruption and Electronic Resource Management in Libraries. Chandos Publishing. https://doi.org/10.1016/ b978-0-08-102045-6.00008-x google scholar
  • Patra, N. K., Kumar, B., & Pani, A. K. (2013). Progressive trends in electronic resource management in libraries. Içinde IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-4666-4761-9 google scholar
  • Polat, C. (2017). Elektronik Kaynak Yönetimi. Içinde Bilişim Teknolojilerinin Bilgi Merkezlerine ve Hizmetlerine Etkileri (ss. 227-252). Hiperlink Yayınları. http://eprints.rclis.Org/34233/1/Elektronik Kaynak Yöentimi.pdf google scholar
  • Reitz, J. M. (2023). Online Dictionary for Library and Information Science. 04 Mayıs 2023 tarihinde https:// products.abc-clio.com/ODLIS/odlis_about.aspx adresinden erişildi. google scholar
  • Rupp, D. A., & Selbach, M. (2014). Electronic Resource Management System Vernetzung von Lizenzinforma-tionen. 10-20. google scholar
  • Sadeh, T., & Ellingsen, M. (2005). Electronic Resource Management Systems: The Need and the Realization. New Library World, 106, 208-218. https://doi.org/10.1108/03074800510595823 google scholar
  • Silton, K., & LeMaistre, T. (2011). Innovative Interfaces’ Electronic Resources Management System: A Sur-vey on the State of Implementation and Usage. Serials Review, 37(2), 80-86. https://doi.org/10.1016/j. serrev.2011.01.002 google scholar
  • Singley, E., & Natches, J. (2017). Finding the Gaps: A Survey of Electronic Resource Management in Alma, Sierra, and WMS. Journal of Electronic Resources Librarianship, 29(2), 71-83. https://doi.or-g/10.1080/1941126X.2017.1304763 google scholar
  • T.C. Resmi Gazete (2023, 15 Ocak) 2023 Yılı Yatırım Programının Kabulü ve Uygulanmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 6703). (2023). Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/fihrist?tarih=2023-01-15&mukerrer=1 google scholar
  • Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) İstatistikleri, 2021. (2022). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, 45833. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yazili-Medya-ve-Uluslararasi-Standart-Kitap-Nu-marasi-Istatistikleri-2021-45833 google scholar
  • Yalman, M., & Kutluca, T. (2014). Türkiye’de Bir Üniversite E-Kütüphane Sisteminin Tasarlanması ve Geliştirilmesi: Dicle Üniversitesi Örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(2), 124-131. https://doi.org/10.5961/ jhes.2014.095 google scholar
  • Yenikurtuluş, H. (2007). Üniversite Kütüphanelerinde Elektronik Bilgi Kaynaklarına Dayalı Yararlandırma Hizmeti: İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi Uygulama Örneği. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. google scholar
  • YÖK, “Vakıf Yükseköğretim Kurumları 2021” Raporunu Yayımladı. (2023). 23 Mayıs 2022 tarihinde https:// www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2021/yok-vakif-yuksekogretim-kurumlari-2021-raporunu-yayimladi. aspx adresinden erişildi. google scholar
  • Yükseköğrenim Bilgi Yönetim Sistemi. (2023). 12 Mayıs 2023 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden erişildi. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.