Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Ekonomisi
Düzensiz Göç, Yüksek Enflasyon İlişkisi ve Düzensiz Göçün Yarattığı Diğer Ekonomik Sorunlar
Halil Tunalı, Esat DaşdemirBu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisi gündemindeki düzensiz göçün başta yüksek enflasyon olmak üzere ekonomik etkilerini farklı bir bakış açısıyla incelemektir. Çalışma kapsamında kontrolsüz göç hareketinin enflasyonun en önemli nedenlerinden biri olduğu savunulmaktadır. Buna göre iç ya da dış göç fark etmeksizin göç hareketi, tüketim ve üretim yapısını etkileyebilmektedir. Düzensiz göç nedeniyle artan talep enflasyona neden olurken; göç alan bölgedeki üretim yapısını da katma değeri düşük ve emek yoğun bir yapıya dönüştürmektedir. Bu durumun temel nedeni aynı zamanda en önemli üretim kaynaklarından biri olan emeğin mobilitesini ifade eden göç eğiliminin üretim kaynaklarının maliyeti ve verimini etkilemesi ve göç ile birlikte değişen talep yapısının piyasaları şekillendirmesidir. Göç sonucu göç alan bölgede emek arzı artmakta, emeğin verimliliği ve doğal olarak ücretler düşmektedir. Yine kontrolsüz göç alan bölgede artan nüfus temel tüketim mallarına olan talebi artırmaktadır. Temel tüketim mallarına olan talebin artması bu malların fiyatlarını yükseltmektedir; üreticiler daha ziyade emek yoğun üretimi yapılabilecek bu tür malların üretimine odaklanacaktır. Bir yandan ekonominin katma değeri düşük mallara odaklanması sonucu ülke uluslararası ticarette dezavantajlı konuma gelirken diğer yandan temel tüketim mallarındaki artan talep ve fiyatlar emek arzcılarının, diğer bir deyişle işçilerin geçinme maliyetini artırdığı için ücretler de yükselme eğilimine girebilmektedir. Tüm bu dinamikler nedeniyle düzensiz göç konusu ve enflasyon ilişkisi göz ardı edilemeyecek bir konudur. Çalışma kapsamında düzensiz göçlerin enflasyona nasıl neden olduğu incelenmiş ve yapılan tespitler doğrultusunda çözüm önerileri sunulmuştur. Çalışmanın bir diğer aşaması ise mülteci ve sığınmacı sayıları ile temsil edilen düzensiz göçün çeşitli ekonomik göstergelerle ilişkisinin değerlendirilmesidir. Bu değerlendirmelere göre düzensiz göç ihracatı katma değeri düşük mal ve hizmetlere yönlendirebilmekte, bu da dış ticaret dengesini olumsuz etkileyebilmektedir.