Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Ekonomisi
İnovatif Bir Alternatif Finans Modeli: Tasarruf Finansın Kantitatif Algoritması
Mücahid Karabalık, Murat UstaoğluTasarrufa dayalı finansman yöntemi ile özellikle gayrimenkul/taşıt finansmanında uzmanlaşan Tasarruf Finans sektörü, yüksek risk/maliyetler ve faiz hassasiyeti gibi sebeplerden dolayı konvansiyonel finansın erişemediği kesimlere yönelik finansal ürünler geliştiren, alternatif finans çatısı altında değerlendirilen inovatif bir sektördür. İlk kez 1991 yılında taşıt finansmanı için hayata geçirilen model faizsizlik ilkesi üzerine inşa edilir. 2021 yılında yapılan yasal düzenleme ile BDDK denetimine alınan sektörde çeşitlenen finansman ihtiyaçlarına cevap verebilmek için değişik -inovatif- finansman yöntemleri geliştirilir. Sistemin işleyişi kurumsal/bireysel faydayı gözeten ödeme planları ve tahsisat tarihlerini tespit eden kantitatif algoritmalar yardımıyla açıklanır. Serbest Planlı, Kira Yardımlı, Sıra Tespitli, Enflasyon Korumalı ve Konut Fiyat Endeksli olarak isimlendirilen finansman modellerinin tamamında öne çıkan husus yapılan ödemeler ile tahsisat tarihinin belirlenmesi arasındaki ilişkiye odaklanır. Serbest Planlı Model yapılan ödemelerin havuza sağladığı fayda ve elde edilen faydanın eşitlenmesi ile tahsisat tarihinin belirlendiği, Sıra Tespitli Model çekilişle her ay bir tasarruf sahibinin tahsisata hak kazandığı ve belirli bir vadede çekilişte sırası gelmeyen tüm tasarruf sahiplerine toplu tahsisat yapıldığı, Kira Yardımlı model tahsisatı önce alanların aylık ödeme miktarlarında artışa gidilmesi ile havuzun diğer üyelerine kira yardımı ile destek olunduğu, Enflasyon Korumalı Model enflasyonist ortamın olumsuz etkilerinden ötürü ülke ekonomisinin iktisadi koşullarını etkisi altına alan fiyat artışlarına göre belirlenen oranda oniki aylık periyotlarda tahsisat/periyodik ödemelerin artırılarak daha fazla tahsisata hak kazanıldığı, Konut Fiyat Endeksli Model paranın zaman değerinin Hedonik Konut Fiyat Endeksi (HKFE) dikkate alınarak ödeme planına dahil edildiği uygulamalardır.