Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Ekonomisi

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/SS10.2023.016.11   IUP :10.26650/B/SS10.2023.016.11    Full Text (PDF)

Türkiye’de İşsizlikle Mücadelede Girişimcilik Teşvikleri: Politikalar, Hedefler ve Uygulamalar

Murat Kalkan

İşsizlik ve işsizlikle mücadele konuları, ülkelerin uğraştıkları en önemli sosyal ve ekonomik problemlerin arasında yer almaktadır. Dolayısıyla konu hem ekonomik politikaların hem de sosyal politikaların odağına yerleşmektedir. Bu açıdan bakıldığında işsizlikle mücadeleyle alakalı gerçekleştirilen araştırmalarda, devletlerin sosyal politika-sosyal devlet perspektifiyle evvela pasif emek piyasası politikalarını daha sonra de aktif emek piyasası politikalarını uygulamaya başladıkları görülmektedir. Bu kapsamda da girişimcilik teşvikleri işsizlikle mücadelede uygulanan araçlardan bir tanesi olarak dikkat çekmektedir. Dolayısıyla çalışmanın amacı, Türkiye’deki girişimcilik teşviklerinin politika, hedef ve uygulamalar üzerinden mercek altına alınarak mevcut durumunun irdelenmesi olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak Türkiye’de özellikle 2000’li yılların başlarından itibaren girişimcilik teşviklerinin işsizlikle mücadele açısından bir araç olarak kurgulandığı görülmüştür. Bu doğrultuda başta muhtelif Kalkınma Planları olmak üzere Ulusal İstihdam Stratejisi gibi politika ve strateji belgelerine bu anlayışının yansımış olduğu; öncelikle de KOSGEB ve İŞKUR eliyle olmak üzere, farklı programların hayata geçirildiği ancak etkilerinin sınırlı kaldığı tespit edilmiştir.


Keywords: İşsizlik, İşsizlikle Mücadele Politikaları, Girişimcilik, KOSGEB, İŞKUR, Türkiye

References

  • Altan, Ö. Z. (2007). Sosyal Politika. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Altunay, K., Genç, K., Çakır, F. (2020). Yeni Girişimci Desteği Nihai Değerlendirme Raporu—Özet. Ankara: KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı). google scholar
  • Başar, M. (2013). Girişim Finansmanı. (Ed.) Y. Ürper. Girişimcilik içinde (ss. 108-133). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Biçerli, K. (2007). Çalışma Ekonomisi. İstanbul: Beta Yayınları. google scholar
  • Bozkurt, Y. Ö. (2014). Ulusal İstihdam Stratejisi Ekseninde Aktif İşgücü Piyasası Programları. İstihdamda3i, 14 (Ağustos-Eylül-Ekim). 42-47. google scholar
  • Çalışkan, U., Erdal, M. (2018). Girişimcilik Finansmanı ve Teşvik İmkanları. (Ed.) H. Doğan, D. Kutukız, I. Arı-kan Saltık. Yenilikçilik ve Girişimcilik: Örnek Olay İncelemeli içinde (ss. 223-276). Ankara: Gazi Kitabevi. google scholar
  • Çelik, A. (2006). Bir İstihdam Politikası Olarak Girişimcilik. Uluslararası Girişimcilik Kongresi Bildiriler Kitabı, Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları. 467-476. google scholar
  • ÇSGB. (2017). Ulusal İstihdam Stratejisi 2014-2023 ve Eylem Planları 2017-2019. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü. (ISBN: 978-975-455-274-4). google scholar
  • Dayanır, A. (2021). Aktif İstihdam Politikası Aracı Olarak KOSGEB’in Girişimcilik Destek Programlarının Etkinliği Üzerine Genel Bir Değerlendirme. (Ed.) M. Kalkan, M. E. Kayagil. Sosyal Politikada Kurum ve Kuruluşlar: Ulusal ve Uluslararası Boyutlarıyla Değerlendirmeler II. içinde (ss. 81-101). İstanbul: Filiz Kitabevi. google scholar
  • Delican, M. (1995). Sanayileşmenin Endüstri İlişkilerine Etkisi. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
  • Demirkaya, H., Aydın, A. (2010). Girişimcilik ve Girişimci Kişilik Gelişmekte Olan Ülkelerde İşsizliğin Alternatif Çözümü Olabilir Mi?. 8. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi Bildiriler Kitabı. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları. 351-364. google scholar
  • Doğan, S. (2010). Avrupa Birliği’nin Girişimcilik Politikası: KOBİ Yaklaşımı ve Türkiye, İstanbul: İTO Yayınları. google scholar
  • Durak, Ş. (2011). İşsizlik, İstihdam Politikaları ve İşsizlikler Mücadelede Başarı Örnekleri. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. google scholar
  • Ekin, N. (1994). İşsizlik Sigortası: Teorik Boyutları ve Dünya Uygulamaları, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. google scholar
  • Gök, M. (2022). Pandemi ve Ekonomik Durgunluk Sürecinde KOBİ’ler ve Sosyoekonomik Önemi. Alanya Akademik Bakış. 6 (3). 3381-3403. google scholar
  • Gündoğan, N. (2007). Çalışma Ekonomisine Giriş ve Temel Kavramlar. (Ed.) N. Gündoğan, M. K. Biçerli. Çalışma Ekonomisi içinde (ss. 1-16). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Gündoğan, N. (2013). Emek Piyasası Politikaları. (Ed.) N. Gündoğan, M. K. Biçerli. Çalışma Ekonomisi II içinde (ss. 154-173). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Işığıçok, Ö. (2014). İstihdam ve İşsizlik. Bursa: Dora Yayıncılık. google scholar
  • Işığıçok, Ö. (2022). İstihdam ve İşsizlik. (Ed.) A. Tokol, Y. Alper. Sosyal Politika içinde (ss. 119-168). Bursa: Dora Yayıncılık. google scholar
  • İslamoğlu, E., Namal, M. K., Köleoğlu, Y. (2014). Bir Aktif İstihdam Politikası Aracı Olarak Girişimcilik Programlarının Etkinliği: “Kosgeb Yeni Girişimcilik Destek Programı” Örneği. KAU İİBF Dergisi, 5(8), 25-44. google scholar
  • İŞKUR. (2023a). 11. Genel Kurul Raporu. https://media.iskur.gov.tr/51814/11-genel-kurul-raporu.pdf. Erişim: 28.01.2023. google scholar
  • İŞKUR. (2023b). Faaliyet Raporları. https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/raporlar/. Erişim: 27.01.2023. google scholar
  • Kalkan, M. (2022). Sosyal Politika Açısından Almanya’da Emek Piyasasının Organizasyonu. Ankara: Türk Metal Sendikası Yayınları. google scholar
  • Kapar, R. (2005). Aktif İşgücü Piyasası Politikaları. İktisat Fakültesi Mecmuası, 55 (1). 341-373. google scholar
  • Karasioğlu, F., Duman, H. (2006). Gelişmekte Olan Ülkerlerde Girişimcilik Kültürü ve Risk Sermayesi Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Girişimcilik Kongresi Bildiriler Kitabı, Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları. 148-159. google scholar
  • Kayagil, M. E, Doğan, A. S., Kalkan, M. (2021). Covid-19 ve Sendikalar: Türkiye’de İşçi Sendikalarının Salgın Dönemindeki Tutum ve Faaliyetleri. (Ed.) A. Çelik. Covid-19 Sürecinde Türkiye’de Sosyal Politika içinde (ss. 209-241). Ankara: Orion Kitabevi. google scholar
  • Korkmaz, A., Mahiroğulları, A. (2007). İşsizlikle Mücadelede Emek Piyasası Politikaları-Türkiye ve AB Ülkeleri. Bursa: Ekin Yayınevi. google scholar
  • KOSGEB. (2022). KOSGEB Destek Programları Etki Değerlendirme Raporları Yönetici Özetleri. https:// webdosya.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Kurumsal/Raporlar/KOSGEB_Destek_Programlar%-C4%B1_Etki_De%C4%9Ferlendirme_Raporlar%C4%B1_Y%C3%B6netici_%C3%96zetleri....pdf, Erişim: 27.01.2023. google scholar
  • KOSGEB. (2023a) Girişimcilik Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esasları, https://www.kosgeb.gov.tr/Content/Up-load/Dosya/Mevzuat/Girisimcilik_Konseyi_Calisma_Esaslari.pdf. Erişim: 20.01.2023. google scholar
  • KOSGEB. (2023b). Stratejik Plan (2019-2023).. https://webdosya.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Mev-zuat/2020/KOSGEB_Stratejik_Plan%C4%B1_(2019-2023).pdf. Erişim: 22.01.2023. google scholar
  • KOSGEB. (2023c). Girişimcilik Destek Programı. https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/destekdetay/1231/ girisimcilik-destek-programi. Erişim: 27.01.2023. google scholar
  • KOSGEB. (2023d). Girişimcilik Destekleri. https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/destekler/6312/girisimci-lik-destekleri. Erişim: 28.01.2023. google scholar
  • Lordoğlu, K., Özkaplan, N. (2007). Çalışma İktisadı. İstanbul: Der Yayınları. google scholar
  • Murat, S. (2007). Dünden Bugüne İstanbul’un İşgücü ve İstihdam Yapısı. İstanbul: İTO Yayınları. google scholar
  • Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (2012), Girişimcilik Kavramı ve Türkiye de Girişimcilik, https://www.kalkin-makutuphanesi.gov.tr/dokuman/girisimcilik-kavrami-ve-turkiye-de-girisimcilik/841. Erişim: 25.01.2023. google scholar
  • Özdemir, S., Ersöz, H. Y., Sarıoğlu, İ. (2006). İşsizlik Sorununun Çözümünde KOBİ’lerin Desteklenmesi, İstanbul: İTO Yayınları. google scholar
  • Sakarya, S., Kosa, G., Namal, B. (2006). Girişimcilik Sürecinde Fırsat ve Kırgızistan Örneği. Uluslararası Girişimcilik Kongresi Bildiriler Kitabı, Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları. 99-110. google scholar
  • Sanal, M. E. (2013). Aktif İstihdam Politikaları. Toprak İşveren Dergisi, (99). 13-17. google scholar
  • Sayın, A. K. (2014). Ulusal İstihdam Stratejisi 2023 Vizyonu. İstihdamda3i, 14(Ağustos-Eylül-Ekim). 38-41. google scholar
  • Seyyar, A. (2008). İngilizce-Almanca Karşılıklı ve Türkçe Açıklamalı Sosyal Siyaset Terimleri: Ansiklopedik Sözlük. Sakarya: Sakarya Yayıncılık. google scholar
  • Şahin, B. E., Sevimli, Y. (2013). Aktif İstihdam Politikaları Kapsamında Uygulanan İşgücü Yetiştirme Kursları ve İŞKUR’un Önemi. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 5(1). 1-10. google scholar
  • Şahin, L. (2007). Türkiye İşgücü Piyasasının Yapısal Özellikleri ve İşsizlik Sorunu. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (53). 543-575. google scholar
  • Şahin, L., Yıldırım, K. (2015). On Dokuzuncu Yüzyıldan Günümüze Türkiye’de İşsizlikle Mücadele Politikalarının Gelişimi. Çalışma ve Toplum, 2 (45) , 111-152. google scholar
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Ankara. google scholar
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023a). Türkiye Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı 2015-2018. http://www.sp.gov.tr/tr/temel-belge/s/122/Turkiye+Girisimcilik+Stratejisi+ve+Eylem+Pla-ni+_2015-2018. Erişim: 27.01.2023. google scholar
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023b). 2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı. htt-ps://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/10/2022-Yili-Cumhurbaskanligi-Yillik-Programi-26102021. pdf. Erişim: 30.01.2023. google scholar
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). 10. Kalkınma Planı (2014-2018). Ankara. google scholar
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018a). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) İşgücü Piyasası ve Genç İstihdamı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara. google scholar
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018b). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) Girişimcilik, KOBİ’ler, Esnaf ve Sanatkarlar Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara. google scholar
  • Talas, C. (1960). İçtimai İktisat. Ankara: Ankara Üniversitesi SBF Yayınları. google scholar
  • Tuna, O., Yalçıntaş, N. (1999). Sosyal Siyaset (7. Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi. google scholar
  • TÜİK. (2022, 26 Aralık). Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bul-ten/Index?p=Kucuk-ve-Orta-Buyuklukteki-Girisim-Istatistikleri-2021-45685#:~:text=KOB%C4%B0%-27ler%202021%20y%C4%B1l%C4%B1nda%20toplam,35%2C5%27ini%20olu%C5%9Fturdu. Erişim: 27.01.2023. google scholar
  • TÜİK. (2023, 10 Temmuz). İşgücü İstatistikleri, Mayıs 2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Is-tatistikleri-Mayis-2023-49387. Erişim: 21.07.2023. google scholar
  • Uşen, Ş. (2007). Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de Aktif Emek Piyasası Politikaları. Çalışma ve Toplum. (13). 65-95. google scholar
  • Yalaman, A. (2019). Girişimcilik Teşvik ve Destekleri. (Ed.) M. Ertuğrul. Girişim Finansmanı. içinde (ss. 120143). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Yertüm, U. (2021). İŞKUR’un Türkiye Sosyal Politika Uygulamalarına Katkısı. (Ed.) M. Kalkan, M. E. Kayagil. Sosyal Politikada Kurum ve Kuruluşlar: Ulusal ve Uluslararası Boyutlarıyla Değerlendirmeler II. içinde (ss. 29-46). İstanbul: Filiz Kitabevi. google scholar
  • Zaim, S. (1962). Çalışma Ekonomisi ve İş Piyasası Yönünden Günümüzün Sosyal Siyaset Meseleleri. İstanbul: Fakülteler Matbaası. google scholar
  • Zaim, S. (1997). Çalışma Ekonomisi, İstanbul: Filiz Kitabevi. google scholar
  • Zaim, S. (2007b). Türkiye’nin Sosyal ve İktisadî Siyaseti (İşçi Meseleleri). Türkiye’nin Yirminci Yüzyılı: Top-lum-İktisat-Siyaset (Cilt 1). İstanbul: İşaret Yayınları. 319-332. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.