Cumhuriyetin ellinci yılı, İstanbul Üniversitesinin kırkıncı yılına rastlamaktadır. Bu anlamlı ve mutlu rastlantıyı değerlendiren Üniversitemiz Senatosu, kırk yıllık gelişmeyi kamu huzuruna sunacak bir armağan -kitap hazırlamayı kararlaştırmış ve bu görevi komisyonumuza vermiştir.
Sorumluluğu kadar şerefi de büyük olan bu görevi şevkle benimseyen komisyonumuz kitabı iki kısım halinde hazırlamayı uygun bulmuştur. Birinci kısım üç bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde yurdumuzun yüksek öğretimde en eski kuruluşu olan medrese, ikinci bölümde batı tipi yüksek okullar ve darülfünun dönemi ele alınmış, üçüncü bölümde de üniversitenin kuruluşu ve kırk yıllık gelişme tarihçesi incelenmiştir. İkinci kısımda ise üniversite çalışmalarının ayrıntılı bir dökümü yapılmıştır.
Medreseler bahsi Prof. Dr. Sahabettin Tekindağ, batı tipi pozitif bilim yüksek okullar ve darülfünun bahsi Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak, üniversitenin kurulmasından sonraki dönem Prof. Dr. Kemal Oğuzman tarafından hazırlanmış ve tümü ahenkleştirilerek benimsenmiş ve tertib edilmiştir Böylece kitap, komisyonun ortak eseri olmuştur.
Parlak dönemler yaşamış, fakat sonra içine ve dünyaya kapanarak geri kalmış medrese döneminden sonra reform zorunluğu altında kurulan ilk pozitif bilim yüksek okulları ile darülfünun dönemi, tanzimat esprisine uygun olarak batıya bir yarım dönüş, daha doğrusu doğu ile batıyı uzlaştırma çabasını yansıtmıştır. Nihayet 1933 de büyük Atatürk’ün batılaşma felsefesinin yeni bir eseri olarak darülfünun kapatılmış ve tamamıyla batı zihniyetinde üniversite kurulmuştur.
Böylece memleketimizde yüksek öğretimin tarihçesi milli tarihimizin akışına uygun dönemlerden geçmiştir.
Kitab’da Üniversite çalışmalarını hazırlarken bir giriş mahiyetinde yüksek öğretimin böyle bir tarihçesini de eklemeyi yararlı bulduk.
Böylece nereden nereye gelindiği daha iyi anlaşılmış olacak, aynı zamanda bilim ve eğitim tarihimizle uğraşacaklara dağınık olan kaynaklar topluca sunulmuş olacaktır.
Bu çalışma Üniversitemizce tanzimat’ın 100 üncü yılı vesilesiyle 1939 da çıkarılmış olan armağan kitab’ın bir paraleli mahiyetinde düşünülmüştür.
Kırk yıl yol almış olan Üniversitemiz çalışmalarının bu dökümü, umuyoruz ki, kamu efkârının bu konuyu objektif olarak değerlendirmesine ve milletle üniversite ilişkilerinin gereği gibi gelişmesine yararlı olabilecektir. Üniversite üzerinde objektif kamu ilgi ve denetiminin bu yönde gelişmesi hepimizin dileğidir.
Cumhuriyetin ellinci yılı, İstanbul Üniversitesinin kırkıncı yılına rastlamaktadır. Bu anlamlı ve mutlu rastlantıyı değerlendiren Üniversitemiz Senatosu, kırk yıllık gelişmeyi kamu huzuruna sunacak bir armağan -kitap hazırlamayı kararlaştırmış ve bu görevi komisyonumuza vermiştir.
Sorumluluğu kadar şerefi de büyük olan bu görevi şevkle benimseyen komisyonumuz kitabı iki kısım halinde hazırlamayı uygun bulmuştur. Birinci kısım üç bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde yurdumuzun yüksek öğretimde en eski kuruluşu olan medrese, ikinci bölümde batı tipi yüksek okullar ve darülfünun dönemi ele alınmış, üçüncü bölümde de üniversitenin kuruluşu ve kırk yıllık gelişme tarihçesi incelenmiştir. İkinci kısımda ise üniversite çalışmalarının ayrıntılı bir dökümü yapılmıştır.
Medreseler bahsi Prof. Dr. Şahabettin Tekindağ, batı tipi pozitif bilim yüksek okullar ve darülfünun bahsi Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak, üniversitenin kurulmasından sonraki dönem Prof. Dr. Kemal Oğuzman tarafından hazırlanmış ve tümü ahenkleştirilerek benimsenmiş ve tertib edilmiştir. Böylece kitap, komisyonun ortak eseri olmuştur.
Parlak dönemler yaşamış, fakat sonra içine ve dünyaya kapanarak geri kalmış medrese döneminden sonra reform zorunluyu altında kurulan ilk pozitif bilim yüksek okulları ile darülfünun dönemi, tanzimat esprisine uygun olarak batıya bir yarım dönüş, daha doğrusu doğu ile batıyı uzlaştırma çabasını yansıtmıştır. Nihayet 1933 de büyük Atatürk’ün batılaşma felsefesinin yeni bir eseri olarak darülfünun kapatılmış ve tamamıyla batı zihniyetinde üniversite kurulmuştur.
Böylece memleketimizde yüksek öğretimin tarihçesi milli tarihimizin akışına uygun dönemlerden geçmiştir.
Kitab’da Üniversite çalışmalarım hazırlarken bir giriş mahiyetinde yüksek öğretimin böyle bir tarihçesini de eklemeyi yararlı bulduk.
Böylece nereden nereye gelindiği daha iyi anlaşılmış olacak, aynı zamanda bilim ve eğitim tarihimizle uğraşacaklara dağınık olan kaynaklar topluca sunulmuş olacaktır.
Bu çalışma Üniversitemizce tanzimat’ın 100 üncü yılı vesilesiyle 1939 da çıkarılmış olan armağan kitab’ın bir paraleli mahiyetinde düşünülmüştür.
Kırk yıl yol almış olan Üniversitemiz çalışmalarının bu dökümü, umuyoruz ki, kamu efkârının bu konuyu objektif olarak değerlendirmesine ve milletle üniversite ilişkilerinin gereği gibi gelişmesine yararlı olabilecektir. Üniversite üzerinde objektif kamu ilgi ve denetiminin bu yönde gelişmesi hepimizin dileğidir. |
