CHAPTER


DOI :10.26650/B/AA09.2020.007.09   IUP :10.26650/B/AA09.2020.007.09    Full Text (PDF)

The Production of Artificial Limbs in the Ottoman Empire

Kamuran Şimşek

As the word “sun’î” means artificial, false, fabricated, fake, or unnatural, the term “sun’î uzuv” (artificial limb) has been applied to tools manufactured for the purpose of easing the lives of people who have lost their limbs. Preservation of physical integrity has been a major concern for humankind throughout history; nonetheless, people have lost limbs, mostly hands and feet, through war, illness, accident, natural disasters, etc. Amputation, meaning the surgical removal of a body part either in whole or in part, has been used since the ancient times. Those who managed to survive the operation often lost their lives due to gangrene and postsurgical infection. As a result of developments in the field of medicine, numbers of deaths decreased, leading to an increase in the number of institutions and people producing artificial limbs. This study aims to provide insight into the development of artificial limb production globally, and its effects on the Ottoman Empire. An additional aim is to trace developments in the production of artificial limits globally and in the Ottoman Empire, based on the evidence of archival documents and secondary sources.


DOI :10.26650/B/AA09.2020.007.09   IUP :10.26650/B/AA09.2020.007.09    Full Text (PDF)

Osmanlı Devleti’nde Sun’î Uzuv Üretimi

Kamuran Şimşek

Sun’î kelimesi sözlüklerde yapma, takma, uydurma, sahte, doğal olmayan anlamlarında kullanılırken, sun’î uzuv ise çeşitli sebeplerden dolayı organlarını yitiren insanların hayatlarını kolaylaştırmak amacıyla imal edilen aletlere verilen isim olmuştur. Tarih boyunca insanlar vücut bütünlüklerini korumaya çalışmış ancak savaş, hastalık, kaza, doğal afet gibi nedenlerden ötürü el ve ayaklar başta olmak üzere çeşitli organlarını yitirmişlerdir. Vücudun herhangi bir organının özellikle de kol veya bacağın tamamının ya da bir bölümünün cerrahi bir operasyon neticesinde kesilmesi anlamında kullanılan ampütasyon, tarihin ilk dönemlerinden itibaren kullanılan bir teknik olmuştur. Operasyondan sağ kurtulanlar, ameliyat sonrasında oluşan kangren ve enfeksiyon nedeniyle hayatlarını kaybetmişlerdir. Zamanla tıp alanındaki gelişmeler neticesinde ölümlerde düşüş yaşanmış, bu ise sun’î uzuv üreten kurum ve kişi sayısını arttırmıştır. Çalışmada, sun’î uzuv üretiminin dünyadaki gelişimi ile bunun Osmanlı Devleti’ne olan etkileri hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Arşiv belgeleri ve ikincil kaynaklarda yer alan bilgiler doğrultusunda, dünyada ve Osmanlı Devleti’nde sun’î uzuv üretimi hususunda meydana gelen gelişmeler tespit edilmeye çalışılmıştır.



References

  • Arşiv Belgeleri (Başkanlık Osmanlı Arşivi, BOA) google scholar
  • BOA, BEO., 266/19908; 312/23395; 381/28548; 460/34494; 461/34528; 462/34646; 476/35667; 515/38559; 535/40125; 997/74721; 1063/79651; 1132/84874; 1142/85597; 1150/86233; 3061/229542; 3102/232606; 3127/234521; 3152/236339; 3158/236783; 3171/237758; 3195/239616. google scholar
  • BOA, DH. MKT., 327/28; 373/35; 1206/65; 1217/49; 2196/51; 2286/97; 2485/19. google scholar
  • BOA, HR. TO., 76/32. google scholar
  • BOA, İ. DH., 688/48002. google scholar
  • BOA, İ. HUS., 22/41; 28/93. google scholar
  • BOA, TFR. I. MKM., 35/3496. google scholar
  • BOA, Y. MTV., 65/109; 73/113; 73/136; 291/83; 296/117. google scholar
  • BOA, Y. A. HUS., 306/81. google scholar
  • Araştırma Eserleri google scholar
  • Alpsoy, Cevat. Sun’î Uzuvlar ve Ortopedik Cihazlar. İstanbul: İsmail Akgün, 1951. google scholar
  • Alsancak, Serap. “Ortez ve Protez Tarihçesi”. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Yıllığı 1/1 (2000): 27-33. google scholar
  • Aydın, Erdem. Dünya ve Türk Tıp Tarihi. Ankara: Güneş, 2006. google scholar
  • Bayat, Ali Haydar. Tıp Tarihi. İzmir: Sade, 2003. google scholar
  • Borsay, Anne. “Disciplining Disabled Bodies The Development of Orthopaedic Medicine in Britian 1800-1939”. Social Histories of Disability and Deformity. Ed. David M. Turner, Kevin Stagg. 97-116. New York: Routledge, 2006. google scholar
  • Dunant, Jean Henry. Solferino Hatırası. Çev. Nermin Arpacıoğlu. Ankara: Türkiye Kızılay Derneği, 1964. google scholar
  • Düzgün, Mehmet Ali. Sultan II. Abdülhamid Döneminde Muhtacin Maaşı Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 2009. google scholar
  • Engin, Vahdettin. “II. Abdülhamid ve Çocuklar”. II. Abdülhamid Modernleşme Sürecinde İstanbul. Ed. Coşkun Yılmaz. 337-345. İstanbul 2010. google scholar
  • Karakaş Özbayrak, İzi. II. Abdülhamid Döneminde Uygulanan Sosyal Yardım Politikaları (1876-1909). İstanbul: Libra, 2013. google scholar
  • Kirkup, John. A History of Limb Amputation. Londra: Springer, 2007. google scholar
  • Kurnaz Şahin, Feyza. Osmanlıdan Cumhuriyet’e Harp Malullerinin Sosyoekonomik ve Sağlık Durumları. Ankara: Genelkurmay, 2014. google scholar
  • May, Bella J. Amputations and Prosthetics A Case Study Approach. New Delhi: Medical, 2002. google scholar
  • Metzler, Irına. A Social History of Disability in the Middle Ages Cultural Considerations of Physical Impairment. New York: Routledge, 2013. google scholar
  • Özbek, Nadir. Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyal Devlet Siyaset, İktidar ve Meşruiyet 1876-1914. İstanbul: İletişim, 2011. google scholar
  • Ryan, Charles S. Kızılay Emri Altında Pilevne ve Erzurum’da 1877-78 (Türk-Rus Harbi). Çev. Ali Rıza Seyfioğlu. İstanbul: Milli Eğitim, 1962. google scholar
  • Şimşek, Kamuran. II. Abdülhamit Dönemi Osmanlı Devleti’nde Engelliler ve Engelli Politikaları (1876-1909). Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017. google scholar
  • Şimşek, Kamuran. “Norveçli Doktor Hans Dae’nin Gözünden 1897 Osmanlı-Yunan Harbi’nde İlkyardım ve Tedavi Hizmetleri”. Tarih İncelemeleri Dergisi XXXIII/1 (2018): 149-181. google scholar
  • Unat, Ekrem Kadri - İhsanoğlu, Ekmeleddin - Vural, Suat. Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2004. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.