Gönüllülük ve Gönüllülerle Birlikte Çalışmak

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/SS49.2022.006.01   IUP :10.26650/B/SS49.2022.006.01    Full Text (PDF)

Gönüllülük ve Aktivizm

Aynur Erdoğan Coşkun

Çağdaş toplumlarda demokrasinin daha iyi işlemesi için vatandaşların aktif bir şekilde karar alma mekanizmalarına katılması gerektiği görüşü her geçen gün daha fazla kabul görüyor. Toplumsal ve siyasal hayatın eşit ve özgür temelde, müreffeh olarak düzenlenmesi için vatandaşların formel ya da informel, örgütlü ya da bireysel olarak inisiyatif almaları gerekiyor. Gönüllülük ve aktivizm aktif vatandaşlığı farklı yönlerden destekler. Bununla birlikte bu iki kavram hem sosyal bilimsel literatürde hem de gündelik dilde ekseriyetle tamamen farklı bir muhtevayla ele alınmaktadır. Zira gönüllü ve aktivist profillerinin faaliyet alanları ve amaçları bakımından farklılaştığı düşünülmektedir. Yaygın anlamıyla “gönüllülük” yoksulluk, eğitim vb. alanlarda toplumsal hayatı iyileştirmek için verilen hizmeti, “aktivizm” ise siyasal alanın demokratikleşmesi için ortaya konan politik mücadeleyi ifade etmektedir. Peki, gerçekte bu iki kavram/olgu birbirinden net bir şekilde farklılaşıyor mu? Günümüzün demokratik işleyiş ve teamüllerinin değişmesiyle bu iki kavram/olgu arasında da yakınlaşma meydana geliyor mu? Tarihsel olarak yüklendikleri anlamlar, aralarındaki farkların ortadan kalkmasına imkan tanır mı? Bu bölümde gönüllülük ve aktivizmin çağdaş toplumlarda ifade ettikleri anlam çerçevesi betimlenmektedir. Ayrıca gönüllülüğün temel faaliyet alanı olan sivil toplum ile aktivizmin faaliyet alanı olan toplumsal hareketlerin birbiriyle ilişkisi gösterilmekte, gönüllülük ve aktivizmin sosyolojik ve kuramsal benzerlikleri ile farklılıkları değerlendirilmektedir.



References

  • Abrahams, N. (1996). Negotiating power, identity, family, and community: Women’s community participation. Gender and Society, 10(6), 768-796. google scholar
  • Aksakoğlu, Y (2006). STK’lar için savunuculuk rehberi. Ankara: STGM - Sivil Toplum Geliştirme Merkezi. google scholar
  • Bora, A. (2004). Kamusal alan sahiden ‘kamusal” mı? Kamusal alan, (Ed. Özbek, M.), (529-538), İstanbul: Hil Yayın. google scholar
  • Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. Handbook of theory and research for the sociology of education, (Ed. J. G. Richardson), (241-258), New York: Greenwood Press. google scholar
  • Calhoun, C. (1993). Civil society and the public sphere. Public Culture, 5, 267-280. google scholar
  • Calhoun, C. (2015). Civil society and the public sphere: History of the concept. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, (Ed. Wright, J.D.), (701-706), Volume 3, Waltham, MA: Elsevier. google scholar
  • Caputo, R. K. (1997). Women as volunteers and activists. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 26(2), 156-174. google scholar
  • Cohen, J. (1999). Strateji ya da kimlik: Yeni teorik paradigmalar ve sosyal hareketler. Yeni sosyal hareketler: Teorik açılımlar, (Yay. Haz. Çayır, K.), (109-129), İstanbul: Kaknüs Yayınları. google scholar
  • Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American Journal of Sociology, 94, 95-120. google scholar
  • Coleman, J. S., & Hoffer, T. (1987). Public and private high schools: The impact of communities. New York: Basic Books. google scholar
  • Çaha, Ö. (1994). Osmanlı’da sivil toplum. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49(03), 79-99. google scholar
  • della Porta, M. ve Diani, M. (2020). Toplumsal hareketler. (Çev. Pelin Çakır, Ceren Gülbudak), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınların. google scholar
  • Ehrlich, T. (1997). Civic learning: Democracy and education revisited. Educational Record, 78(3/4), 57-65. google scholar
  • Eliasoph, N. (2003). Avoiding politics: How Americans produce apathy in everyday life. Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
  • Ellis, S., & Noyes, K. (1990). By the people: A history of Americans as Volunteers. San Francisco: Jossey-Bass. google scholar
  • Encarnacions, O. G. (2011). Assisting civil society and promoting democracy. The Oxford Handbook of civil society, (Ed. Edwards, M.), (468-479), New York: Oxford University Press. google scholar
  • Erdoğan, E. ve diğ. (Der.) (2020). Türkiye’de gönüllülük: Deneyimler, sınırlılıklar ve yeni açılımlar. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • European Commission ve diğ. (2009). System of National Accounts 2008. New York: European Communities, International Monetary Fund, Organisation for Economic Co-operation and Development, United Nations and World Bank. google scholar
  • Georgeou, N., & Engel, S. (2011). The impact of neoliberalism and new managerialism on development volunteering: An Australian Case Study. Australian Journal of Political Science, 46(2), 297-311. google scholar
  • Habermas, J. (2004). Kamusal alan. Kamusal alan, (Ed. Özbek, M.), (Çev. Özbek, M.), (95-102), İstanbul: Hil Yayın. google scholar
  • Halman, L. (2003). Volunteering, democracy, and democratic attitudes. The Values of volunteering. Nonprofit and Civil Society Studies (An International Multidisciplinary Series). (Eds. Dekker P., Halman L.), (179198), Boston, MA: Springer. google scholar
  • Hansen, M. (1993). Unstable mixtures, dilated spheres: Negt and Kluge’s the public sphere and experience, twenty years later. Public Culture, 5, 179-212. google scholar
  • Hopkins, A. ve Wallerstein, I. (1995). Sistem karşıtı hareketler. İstanbul: Metis Yayınları. google scholar
  • Islamoglu, H. (2015). Civil Society, Concept and History of. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, (Ed. Wright, J.D.), (707-712), Volume 3, Waltham, MA: Elsevier. google scholar
  • Janoski, T. (2014). The dynamic processes of volunteering in civil society: A group and multi-level approach. Journal of Civil Society, 6(2), 99-118. google scholar
  • Kabakcı, E. (2020). Sosyolojiyi kurmak: Mostesquieu, Toqueville, Comte, Durkheim. İstanbul: Vadi Yayınları. google scholar
  • Keeter, S. ve diğ. (2002). The civic and political health of the nation: A generational portrait. Medford: CIRCLE: Tufts University, The Center for Information & Research on Civic Learning & Engagement google scholar
  • Keyman, E. F. (2006). Türkiye’de sivil toplumun serüveni: İmkânsızlıkla içinde bir vaha. Ankara: STGM (Sivil Toplum Geliştirme Merkezi). google scholar
  • Lundberg, G. A., Schrag, C.C., & Larsen, O. N. (1970). Sosyoloji. (Çev. Özer Ozankaya, Ülker Gürkan), c.1, Ankara: Türk Siyasi İlimler Derneği Yayınları. google scholar
  • Markham, W. T., & Bonjean, C. M. (1995). Community orientations of higher-status women volunteers. Social Forces, 73(4), 1553-1571. google scholar
  • Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü (çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. google scholar
  • Marwell, G., & Oliver, P. (1993). The critical mass in collective action. Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
  • Melucci, A. (1999). Çağdaş hareketlerin sembolik meydan okuması. Yeni sosyal hareketler: Teorik açılımlar, (Yay. Haz. Çayır, K.), (81-107), İstanbul: Kaknüs Yayınları. google scholar
  • Milroy, B. M., & Wismer, S. (2007). Communities, work and public/private sphere models. Gender, Place & Culture: A Journal ofFeminist Geography, 1(1), 71-90. google scholar
  • Mohan, G. (2002). The disappointments of civil society: the politics of NGO intervention in northern Ghana. Political Geography, 21, 125-154. google scholar
  • Musick, M., & Wilson, J. (1997). Who cares? Toward an integrated theory of volunteer work. American Sociological Review, 62, 694-713. google scholar
  • Musick, M., & Wilson, J. (1998). The Contribution of Social Resources to Volunteering. Social Science Quarterly, 79(4), 799-814. google scholar
  • Musick, M., & Wilson, J. (2008). Volunteers: A social profile. Bloomington & Indianapolis: Indiana University Press. google scholar
  • Negt, O. ve Kluge, A. (2004). Kamusal alan ve tecrübe’ye giriş. Kamusal alan, (Ed. Özbek, M.), (133-140), İstanbul: Hil Yayın. google scholar
  • Offe, C. (1999). Yeni sosyal hareketler: Kurumsal politikanın sınırlarının zorlanması. Yeni sosyal hareketler: Teorik açılımlar, (Yay. Haz. Çayır, K.), (53-79), İstanbul: Kaknüs Yayınları. google scholar
  • Özbek, M. (2004a). Giriş: Kamusal alanın sınırları. Kamusal alan, (Ed. Özbek, M.), (19-90), İstanbul: Hil Yayın. google scholar
  • Özbek, M. (2004b). Giriş: Politik kamusal alan ve kolektif yaratıcılık. Kamusal alan, (Ed. Özbek, M.), (181232), İstanbul: Hil Yayın. google scholar
  • Passy, F. (2001). Political altruism and the solidarity movement: An Introduction. Political altruism?: the solidarity movement in international perspective. (Eds. Marco Giugni, Florence Passy), (3-26), Mayland: Rowman & Littlefield Publishers, Inc. google scholar
  • Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York, London, Toronto, Sydney & Singapore: Simon & Schuster. google scholar
  • Putnam, R. D., & Goss, K. A. (2004). Introduction. Democraicies in flux, (Ed. Robert D. Putnam), (3-19), Oxford University Press. google scholar
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı (2018). On birinci kalkınma planı (2019-2023): Kalkınma sürecinde sivil toplum kuruluşları özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı Yayınları. google scholar
  • Thoits, P. A., Hewitt, L. N. (2001). Volunteer work and well-being. Journal of Health and Social Behavior, 42(2), 115-131. google scholar
  • Tocqueville, A. (2016). Amerika’da demokrasi. (Çev. Seçkin Sertdemir Özdemir). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Touraine, A. (1985). An introduction to the study of social movements. Social Research, 52(4), 749-787. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.