STK’lar, sivil toplumun kurumsallaşmış yapılarından biridir. Toplumsal ilişkileri ve insanlar arasındaki güven düzeyini geliştirmek üzere aktif yurttaşlık ilkesi üzerinden hareket eden gönüllüler sosyal ve kültürel zenginliğin gelişmesinde en önemli pay sahibidirler. Bunun yanı sıra STK’lar toplum yapılanması ve onu güçlendirmeye yönelik stratejilerin de parçasıdır. Gönüllüler, kurumlar ve STK’lar varlıklarını birbirlerine bağlı olarak sürdürürler. Çeşitli kurumlarda ve özel olarak da STK’larda gönüllülüğün sürdürülebilirliği için ise kurumsallığın güçlenmesi gereklidir. Kurumsallığın güçlenmesi için “Gönüllü Programı”na ve bu programı kurmak için gereken bütçeye ihtiyaç bulunmaktadır. Gönüllülerle birlikte toplumsal faydanın hem sivil toplum hem özel sektör hem de kamu nezdinde hangi sistemler ve yapılanmalar altında oluşabileceğini irdelemek bir zorunluluğa dönüşmektedir. Gönüllülük ile programlar arasındaki ilişkinin ele alındığı bu bölümde önce sivil toplum ile tanışılmakta, aktif yurttaşlık ve gönüllü psikolojisine değinilmekte, gönüllülüğün temel hedefleri arasında yer alan sürdürülebilirlik kavramı izah edilerek “gönüllü programı”nı hem sivil toplum hem de kurumlar nezdinde anlamak amaçlanmaktadır. Bu çerçevede bölüm boyunca her kurum için önemli olan iletişim yönetimi ve motivasyon hususları üzerinden gönüllülüğe dair mevcut durum ve yapılması gerekli olan başlıklar değerlendirilmekte ve ayrıca sivil toplumda kariyer üzerinde durulmaktadır. Gönüllü hakları kavramı üzerinden bir haritalandırma yapılarak ulusal ve uluslararası katılım açıklanmaya çalışılmaktadır. Bu perspektifle kurumların neye ihtiyacı olduğu analiz edilmektedir. Gönüllüler ile birlikte yol alırken kim neler yapıyor, hangi yaklaşımlar sergileniyor, bunlara dair alt başlıklar ve modeller nedir ve en önemlisi de sürdürülebilir gönüllülük nasıl sağlanabilir gibi soruların cevabı bu bölümde değerlendirilmektedir.