CHAPTER


DOI :10.26650/B/SS49.2022.006.03   IUP :10.26650/B/SS49.2022.006.03    Full Text (PDF)

Haklar ve Sorumluluklar Ekseninde Gönüllülük

Selman Salim Kesgin

Eğitim, kültür, afet gibi birçok alanda karşımıza çıkan bir olgu olan gönüllülük, ekonomik, kültürel, politik, sosyolojik yansımaları ile her geçen gün faaliyet alanı daha da yaygınlaşmakta ve çeşitlenmekte olan bir çalışma alanıdır. Bu çeşitliliği orman yangınlarına müdahaleden, bir film festivali hazırlıklarına katkı vermeye kadar farklı alanlardaki gönüllülük türlerine yayınlarda, akademik araştırmalarda görmek mümkündür. Bu çalışmalara bakıldığında gönüllerin hak ve sorumluluklarının kavramsal olarak yeterince tartışıldığını söylemek zordur. Diğerkamlık, iyilikseverlik, hayırseverlik, fütüvvet, insaniyetperverlik, prososyal davranış, sosyal sorumluluk kavramları ile doğrudan irtibatlı olan gönüllülük, insanın vicdan ve sorumluluk sahibi bir birey kimliğiyle içinde bulunduğu toplumun bir parçası oluşunun eyleme dönüşmüş halidir. Bu bölümde gönüllülük konusu haklar ve sorumluluklar açısından tanımlayıcı bir bakış açısıyla tartışılmaktadır. Bölümde gönüllü haklarına zemin teşkil eden düzenlemeler ve gönüllünün sorumluluklarına dair ilkeler ele alınmaktadır. Gönüllü hak ve sorumlulukları konusunda kurumların uygulamaları sunulmakta ve bu konuda Türkiye’de ve dünyada öne çıkan gelişmeler tartışılmaktadır.



References

  • Abraham, A., & Millar, M. (2011). Applying a gift-exchange perspective to effective volunteering in Papua New Guinea. Pacific Affairs, 84(4), 687-713. google scholar
  • Afşar, S. T. (2019). Gönüllülük Olgusunu Sosyolojik Teorilerle Anlama Denemesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 7 (Gençlik ve Gönüllülük), 27-58. google scholar
  • Akyüz A., (2017). Sunuş ve Giriş. K. Doğan Yenisey & M. Kabakçı (Eds.), Gönüllü Emeği ve İş Hukuku (ss. 1-17). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Bandyopadhyay, R. (2019). Volunteer tourism and “The White Man’s Burden”: globalization of suffering, white savior complex, religion and modernity. Journal of Sustainable Tourism, 27(3), 327-343. google scholar
  • Bauer, I. (2017). More harm than good? The questionable ethics of medical volunteering and international student placements. Tropical Diseases, Travel Medicine and Vaccines, 3(1), 1-12. google scholar
  • Clary, E. G., & Snyder, M. (1999). The motivations to volunteer: Theoretical and practical considerations. Current Directions in Psychological Science, 8(5), 156-159. google scholar
  • Clary, E. G., Snyder, M., Ridge, R. D., Copeland, J., Stukas, A. A., Haugen, J., & Miene, P. (1998). Understanding and assessing the motivations of volunteers: a functional approach. Journal of Personality and Social Psychology, 74(6), 1516. google scholar
  • Coyne, C. J. (2020). Doing bad by doing good. Stanford University Press. google scholar
  • Dekker, P., & Halman, L. (2003). The values of volunteering: cross-cultural perspectives. Springer Science & Business Media. google scholar
  • Devereux, P. (2008). International volunteering for development and sustainability: outdated paternalism or a radical response to globalisation? Development in Practice, 18(3), 357-370. google scholar
  • Doğan Yenisey, K. (2021). Hukuk Perspektifinden “Çalışma.” REFLEKTİF Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 491-512. google scholar
  • Doğan Yenisey, K., Kabakcı, M. (2017). Gönüllü emeği ve iş hukuku. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Eliasoph, N. (2013). The politics of volunteering. John Wiley & Sons. google scholar
  • Erdoğan E., Uyan Semerci P., Yentürk N., Yurttagüler L.. (2020). Türkiye’de Gönüllülük. Bilgi Üniversitesi Yayınları google scholar
  • European Youth Forum. (2012). European Charter for Rights and Responsibilities of Volunteers. Youth in Action Programme Good Samaritan Act, RSBC. 1996 (Ca) google scholar
  • IAVE. (2021, 10 Kasım). The Universal Declaration on Volunteering. International Assocaiton for Voluntter Effort google scholar
  • ILO. (2011). Manual on the measurement of volunteer work. International Labor Organisation google scholar
  • Işıldak, M. (2021). Makedonya Gönüllülük Kanunu. Genç Düşünce Enstitüsü Yayınları google scholar
  • Kearney, J. (2001). The values and basic principles of volunteering: Complacency or caution? Voluntary Action-London-Institute for Volunteering Research, 3(3), 63-86. google scholar
  • Kelty, C. M. (2008). Two bits: The cultural significance offree software. Duke University Press. google scholar
  • Leigh, R., Smith, D. H., Giesing, C., Leon, M. J., Haski-Leventhal, D., Lough, B. J., Mati, J. Strassburg, S., & Hockenos, P. (2011). State of the world’s volunteerism report, 2011: universal values for global well-being. United Nations Volunteers. google scholar
  • Lough, B. J., Devereux, P., Perold, H., & Uhereczky, A. (2016). Stipended transnational volunteering. D. H. Smith.& R.A. Stebbins, J. Grotz (Eds.) The Palgrave handbook of volunteering, civic participation, and nonprofit associations içinde (ss. 242-258). Springer. google scholar
  • Martinez, J. M. (2003). Liability and volunteer organizations: A survey of the law. Nonprofit Management and Leadership, 14(2), 151-169. google scholar
  • Mauss, M. (2002). The gift: The form and reason for exchange in archaic societies. Routledge. google scholar
  • McGloin, C., & Georgeou, N. (2016). ‘Looks good on your CV’: The sociology of voluntourism recruitment in higher education. Journal of Sociology, 52(2), 403-417. google scholar
  • Miranda, V. (2011). Cooking, caring and volunteering: Unpaid work around the world. OECD Social, Employment and Migration Working Papers, No. 116. google scholar
  • Orloff, L. (2011). Managing spontaneous community volunteers in disasters: a field manual. Crc Press. google scholar
  • ÖSGM. (2013). Kurumsal gönüllülük programları El Kitabı. Özel Sektör Gönüllüleri Derneği. google scholar
  • Sherraden, M. S., Lough, B., & McBride, A. M. (2008). Effects of international volunteering and service: Individual and institutional predictors. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 19(4), 395-421. google scholar
  • Soysal, Ö. N. (2019). Gönüllü yönetimi yaklaşımları çerçevesinde EXPO 2016 Antalya. IKSAD Publishing google scholar
  • Stukas, A., Daly, M., & Cowling, M. (2005). Volunteerism and the creation of social capital: A functional approach. Australian Journal on Volunteering, 10, 35-44. google scholar
  • Şentürk, M., Adıgüzel, Y., & Turan, B. (2016). Üniversitede Gönüllü Olmak. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu. google scholar
  • Türk Eğitim Vakfı. (2021). Türk Eğitim Vakfı Gönüllü Çalışma Yönetmeliği. Türk Eğitim Vakfı. google scholar
  • Türk Kızılay. (2021). Kızılay Gönüllülük Politikası. Türkiye Kızılay Derneği google scholar
  • TÜSEV. (2015). Türkiye’de gönüllülük ve yasal Mevzuat. Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı. google scholar
  • UN Volunteers. (2009). Law and Policies Affecting Volunteerism since 2001. United Nations Volunteers. google scholar
  • UN Volunteers. (2011). 2011 Dünyada gönüllülüğün durumu raporu United Nations Volunteers. google scholar
  • UN Volunteers. (2013). Türkiye’de Gönüllülük: Gönüllülüğün Rolünün ve Katkılarının Keşfedilmesi. United Nations Volunteers. Volunteer Protection Act. 1997 (USA) google scholar
  • Yediyıldız B. (2022). Vakıf. İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/vakif google scholar
  • Yeşilay. (2021). Yeşilay Gönüllü Sözleşmesi. Türkiye Yeşilay Derneği google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.