Aviation Psychology: Constructs, Research and Practices

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/SS32.2022.04.15   IUP :10.26650/B/SS32.2022.04.15    Full Text (PDF)

Cabin Crew Training in Cabin Crew Services

Cengiz Mesut Bükeç, Mahmut Melih Başdemir

Ever since the beginning of airline transportation of passengers in the 1910’s in Germany, the role of cabin crews has been crucial in airline operations. Throughout the history of airline operations, this fact has been understood both by the airline operators and trainers. This is seen especially in their emphasis on Crew Resource Management (CRM) in the aviation sector. The crew’s role in enhancing the security and safety of flight operations, their teamwork and communication skills, as well as their being a main asset for the cockpit’s awareness of the cabin have always been vital for airline operations. In this context, this chapter presents basic definitions of cabin crewrelated terms. Then the relationship between cabin duties and the CRM concept is outlined and some real-world experiences in CRM topics are presented. Furthermore, solid reasons for CRM interference in “safety” issues are introduced through literature examples, and the findings of a survey of some experienced cabin crew members are presented. Finally, some advice to future cabin crew members is given at the end of the chapter. The aim of this chapter is to give an outlook on present and future cabin crews in order to enhance the safety and security of airline operations through CRM teachings.


Keywords: CRM training, Cabin crews, Flight safety, Airline operations
DOI :10.26650/B/SS32.2022.04.15   IUP :10.26650/B/SS32.2022.04.15    Full Text (PDF)

Kabin Hizmetlerinde Ekip Kaynak Yönetimi ve Eğitimleri

Cengiz Mesut Bükeç, Mahmut Melih Başdemir

İlk olarak 1910’lu yıllarda Almanya'da hava yolu taşımacılığının başlamasından günümüze dek, kabin ekiplerinin hava yolu operasyonlarındaki rolü giderek daha önemli hale gelmiştir. Hava yolu taşımacılığı tarihi boyunca anılan önem özellikle Ekip Kaynak Yönetimi (EKY) çalışmaları sayesinde hem hava yolu işletmecileri hem de eğitmenler tarafından daha fazla vurgulanmaktadır. Kabin ekiplerinin uçuşlarda yürüttüğü çalışmalarda operasyonların güvenliğini ve emniyetini, ekip çalışmasını ve iletişim becerilerini artırmalarının yanı sıra kokpit ekibinin kabin tarafı hakkındaki farkındalığı için mutlak aracı olma rolünü üstlenmeleri, operasyonlar için her zaman hayati önem arz etmiştir. Belirlenen bu çerçevede, aşağıda okuyacağınız bu bölümde kabin ekibi ile ilgili temel terimlerin tanımları verilmiş, ardından kabin memurları ve EKY kavramı arasındaki ilişki ana hatlarıyla ortaya konulmuş, EKY konularında gerçek dünyada karşılaşılmış bazı olaylar örnek verilmiştir. Ayrıca EKY'nin “emniyet” konularına müdahalesinin somut nedenleri alanyazından örnekler verilerek ve yazarların deneyimli kabin ekipleriyle daha önce yaptıkları araştırmalarda elde ettikleri bulgulara göre ortaya konmuştur. Son olarak, bölümün sonunda kabin üyelerine bazı tavsiyeler verilmiştir. Bu bölümün esas amacı, mevcut koşullarda ve gelecekte, EKY eğitimleri aracılığıyla hava yolu operasyonlarının emniyet ve güvenlik yönünden geliştirilmesi hakkında kabin ekiplerine özel bir anlayış kazandırmaktır.


Keywords: EKY eğitimleri, Kabin ekipleri, Uçuş emniyeti, Hava yolu operasyonları

References

  • Akpur, A. ve Zengin, B. (2019). İç ve dış müşteriler açısından kabin hizmetleri kalite algısını ölçmeye yönelik karşılaştırmalı bir araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1)29-49. google scholar
  • Aktaş, H. (2011). Sivil havacılık işletmelerinde beşerî faktörler perspektifinden uçuş ekibi kaynak yönetimi: Sivil havacılık işletmeleri pilotlarının kişilik yapıları ile uçuş ekibi kaynak yönetimi tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Aktaş, H. ve Tekarslan, E. (2013). Uçuş ekibi kaynak yönetimi: Pilotların uçuş ekibi kaynak yönetimi tutumları ile kişilik yapıları arasındaki ilişki. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 42(2) 276-301. google scholar
  • Alkur, C. (2019). Evaluation of an english language program implemented at civil aviation cabin services program at an aviation higher vocational school in Turkey. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Ankara. google scholar
  • Başcı, Y. (2019). Kültürel farklılıkların yönetiminde kültürel zekânın rolüne ilişkin havayolu kabin personeli üzerinde bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Başdemir, M. M. (2019). Kokpitte Çatışma Yönetimi. Kokpitten Bakış Dergisi, 2(3), 12-17. google scholar
  • Başdemir, M. M. (2020b). Uçuş operasyonlarında insan faktörünün rolü ve pilot performansını arttıracak öneriler. Journal of Aviation, 4 (2), 55-70. google scholar
  • Başdemir, M. M. (2020c). Hava yolu işletmelerinde uçuş güvenliği uygulamaları ve iyileştirme önerileri. Journal of Aviation, 4 (1), 126-146. google scholar
  • Başdemir, M. M. ve Bükeç, C. M. (2020). Tehdit ve Hata Yönetimi. Paper presented at 2nd Aviation, Space and Psychology Congress, Istanbul, Turkey, 05-06 D April 2021. google scholar
  • Başdemir, M. M. ve Bükeç, C. M. (2021). Kaçınılmaz tehdit ve hata yönetimi: Uçuş ekipleri için bir model önerisi. Paper presented at 5th International Zeugma Conference on Scientific Researches, Gaziantep, Turkey, 08-09 January 2021. google scholar
  • Başdemir, M.M. (2020a).Tüm Havacılar İçin Ekip Kaynak Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi. google scholar
  • Birgören, N. (2015). Uçuş Emniyeti Açısından Ekip Kaynak Yönetimi Uygulamalarının Kabin Ekibi Üzerindeki Etkisine İlişkin Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Bükeç, C. M. ve Başdemir, M. M. (2021). Türkiye’de ekip kaynak yönetimi eğitimlerinin uçuş emniyetine katkısını artıracak bir model önerisi. Turkish Studies-Economy, 16(2), 1051-1073. google scholar
  • Can, D. (2017) Havayolu kabin memurlarında ekip çalışması ile iş tatmini arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Sivil Havacılık Ana Bilim Dalı, Eskişehir. google scholar
  • CAP (2016). Flight-Crew Human Factors Hand Book, British Civil Aviation Authority. google scholar
  • Çakıcı, M. (2019). Uçak Kazalarından Çıkarılan Dersler: Mayday, Mayday, Mayday. Cinius Yayınları. google scholar
  • Çetingüç, M. (2020). Havacılık ve Uzay Psikolojisi. Nobel Akademik Yayıncılık. google scholar
  • Çiftçi, G. (2018). Kabin ekibi üyelerinin mesleğin gerektirdiğini düşündükleri ego durumları ile kendilerinde algıladıkları ego durumlarının örtüşmesinin (bağdaşımının) geleceğe yönelik umutsuzluk düzeyleri ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Çorman, N. (2002). Uçuşta Halkla İlişkiler Ve Kabin Memurları/ Kabin Ekibi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
  • Dahlström, N., Laursen, J. ve Bergström, J. (2008). Crew Resource Management, Threat and Error Management and Assessment of CRM skills-Current situation and development of knowledge, methods and practice. google scholar
  • Elbaşı, D. (2003). Ekip kaynak yönetimi: Uçuş ekipleri tarafından kaynak yönetimi programlarının uygulanmasında karşılaşılan sorunların tespit ve çözümüne ilişkin bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Adana. google scholar
  • Erdem, Z. (2018) Ekip kaynak yönetimi’nin uçuş emniyet kültürüne etkileri: Pilotların tutumları üzerine bir alan araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
  • European Union Aviation Safety Association (EASA). (2012). Part-CC / GM (10 Nisan 2021 tarihinde https:// www.easa.europa.eu/document-library/acceptable-means-of-compliance-and-guidance-materials/part-cc-gm adresinden alınmıştır.) google scholar
  • European Union Aviation Safety Association (EASA). (2015). AMC/GM to Part-CC - Amendment 1. (11 Nisan 2021 tarihinde https://www.easa.europa.eu/document-library/acceptable-means-of-compliance- and-guidancematerials/ amcgm-part-cc-amendment-1 adresinden alınmıştır.) google scholar
  • Fırat, A. (2019). Havacılıkta insan faktörü, ekip kaynak yönetimi ve Türk uçucu ekiplerin ekip kaynak yönetimi performansı açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ulaştırma ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Gök, K. (2020). Türk Sivil Havacilik Tarihine Damgasını Vuran Uçak Kazaları. Kanon Kitap. google scholar
  • International Air Transport Association (IATA) (2016). Guidance Material for Improving Flight Crew Monitoring, ISBN 978-92-9229-403-8, Montreal—Geneva google scholar
  • International Civil Aviation Organization (ICAO) (2013). Safety Management Manual (SMM), ICAO Doc 9859, third edition. google scholar
  • İpek, G. (2020). Kabin ekipleri arasında duygusal emek ve tükenmişlik ilişkisi: Kişi-iş uyumu ve iş-aile çatışmasının rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü Örgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Korkmaz, B. Y. (2019). Bir havayolu işletmesinde kabin ekiplerinin performans değerlendirmesine ilişkin bir veri madenciliği uygulaması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Ankara. google scholar
  • Lauber, J. K. (1984). Resource management in the cockpit. Airline Pilot, 53, 20-23. google scholar
  • Lokenauth, M. (2018). Havada toplumsal cinsiyet: Türkiye’de kadın kabin memuru olmak. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Şehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Mengenci, C. (2010). Ekip kaynak yönetimi uygulamaları üzerinde toplumsal ve örgütsel kültürün etkileri: Türk sivil havayolu firmalarında görgül bir araştırma. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. google scholar
  • Mengenci, C. (2014). Ekip kaynak yönetimi ve sivil havayolu kazaları: Türkiye örneği. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 43-61. google scholar
  • Mengenci, C. (2018). Kültür ve kokpitteki sonuçları: Sivil havayolu firmalarında görgül bir araştırma. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 93 113. google scholar
  • Mengenci, C. ve Topçu, Ö. G. (2011). Örgüt kültürünün ekip kaynak yönetimi uygulamalarına etkisi: Türk sivil havayolu firmalarında görgül bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 201-232. google scholar
  • Narinoğlu, R. (2019). Hava yolu işletmelerinde verilen kabin hizmetleri temel eğitimine ilişkin beklenen ve algılanan kalite düzeyinin karşılaştırılması: Türkiye örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Onar, E. (2012). Bir hava yolu şirketinde çalışan kabin personelinin miyokart enfarktüsü farkındalığının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Ana Bilim Dalı, Trakya. google scholar
  • Rhoden, S., Ralston, R. ve Ineson, E.M. (2008). Cabin crew training to control disruptive airline passenger behavior: A cause for tourism concern. Tourism Management, 29, 538-547. google scholar
  • Set, N. (2019). The effect of emotional intelligence on crew resource management skills of cabin attendants. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Shappell, S. A. ve Wiegmann, D. A. (2003), Reshaping the way we look at general aviation accidents using the human factors analysis and classification system. Proceedings of the 12th International Symposium on Aviation Psychology, Dayton, Ohio USA. google scholar
  • Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM). (2014). Uçucu ekip uçuş görev ve dinlenme süreleri ile uygulama esasları talimatı (SHT 6A-50 Rev.05 ). (10 Nisan 2021 tarihinde http://web.shgm.gov.tr/doc3/SHT6A5005. pdf adresinden alınmıştır.) google scholar
  • Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM). (2016). Kabin ekibi talimatı (SHT-CC). (10 Nisan 2021 tarihinde http://web.shgm.gov.tr/documents/ sivilhavacilik/files/mevzuat/sektorel/ talimatlar /SHT_CC.pdf adresinden alınmıştır.) google scholar
  • Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM). (2016). Uçuş operasyonlarına yönelik usul ve esaslar talimatı (sht-ops) revize edilmiştir. (10 Nisan 2021 tarihinde http://web.shgm.gov.tr/tr/mevzuat/6440-ucus-operasyonlarina-yonelik-usul-ve-esaslar-talimati-sht-ops-revize-edilmistir adresinden alınmıştır.) google scholar
  • Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM). (2021). Onaylı kabin ekibi temel eğitim kuruluşları talimatı (SHT CCTO) yürürlüğe girmiştir. (10 Nisan 2021 tarihinde http://web.shgm.gov.tr/tr/mevzuat/6482-onayli-kabin-ekibi-temel-egitim-kuruluslari-talimati-sht-ccto-yururluge-girmistir adresinden alınmıştır.) google scholar
  • Sozen, İ. ve İşyapan Gürbüz, T. (2016). Kabin ekiplerinin duygusal zekâ yeteneklerinin problem çözme becerilerine etkisi üzerine bir çalışma. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 0-0. DOI: 10.18221/bujss.77034 google scholar
  • Şenol, S. ve Aktaş, H. (2019). Örgütsel sessizlik ve kişilik özelliklerinin duygusal emek üzerindeki etkisi: Kabin ekipleri üzerinde bir araştırma. Journal of Organizational Behavior Review 1(1) 53-77. google scholar
  • Terzioğlu, M. (2018), Ekip Kaynak Yönetimi’nin uçuş emniyet kültürüne etkileri: Pilotların tutumları üzerine bir alan araştırması. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Tezeken, Ö. (2015). Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri Eğitim Programı ile ilgili hava yolu işletmelerinde görevli eğitimcilerin ve idarecilerin görüşleri üzerine nitel bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Utku, Ş. (2019). Ekip kaynak yönetimi perspektifinde örgütsel bağlılığın iletişime olan etkisi: Sivil havayolu sektöründe kabin memurları üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Watson, G. (2009). Outline of the Human Factor Elements Evident with Pervasive Computers. Risk Assessment and Management in Pervasive Computing: Operational, Legal, Ethical, and Financial Perspectives içinde (330-342). IGI Global. google scholar
  • Wiegmann, D. A. ve Shappell, S. A, (2017). A Human Error Approach To Aviation Accident Analysis: The Human Factors Analysis And Classification System. Routledge Publishings. google scholar
  • Yangınlar, G. ve Karacan, F. (2018). Sivil havacılık sektöründe kabin personelinin sosyal kaygı düzeyleri ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir alan araştırması. İşletme Araştırmaları Dergisi 10(3) 747-766. google scholar
  • Yardımcı, F., Başbakkal, Z., Beytut, D., Muslu, G. ve Ersun, A. (2012) Ekip çalışması tutumları ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi 13, 121-137. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.