CHAPTER


DOI :10.26650/B/CH17CH24.2024.002.23   IUP :10.26650/B/CH17CH24.2024.002.23    Full Text (PDF)

Sexual Health and Ethics

Özden Tandoğan

Ethics is a way of criticizing judgment, responsibility, purpose, and actions, which is evaluated as a disciplined and systematic reflection of moral behavior. Sexual health, on the other hand, includes a positive and respectful attitude to sexuality and sexual relations, having enjoyable and safe sexual experiences that are free of coercion, discrimination, and violence, and sexual rights. Sexual health rights are the rights of all people, regardless of age, gender, and other characteristics. People have the right to make choices about their own sexuality, provided that they respect the rights of others. Sexual health services should be accessible and of the highest level for all gender identities. Sexuality has become moral due to compulsions such as sexual taboos formed due to low social awareness, stigma, and discrimination as a result of non-traditional sexual behaviors. Ethical values are important in order to provide a safe and optimal sexual health service in a clinical setting. In this environment, ethical issues vary in healthcare (diagnosis, treatment, counseling, and care) due to new developments in medicine and technology. Today, there is talk of having a safe and satisfying sexuality. It is stated that sexuality should be kept away from pressure, and discrimination and respectful in sexual approach. Issues that examine sexuality in all aspects, such as socially constructed gender identities, sexual life between men and women, monogamy/polygamy, sexual intercourse practices, contraception tools, and homosexuality are defined as sexual ethics. Despite the legal regulations in recent years, there are still some sexual ethical violations. In this section, the roles of nurses in sexual health, ethical rules of society and religions, prevention of these violations, and defense of rights are discussed.


DOI :10.26650/B/CH17CH24.2024.002.23   IUP :10.26650/B/CH17CH24.2024.002.23    Full Text (PDF)

Ci̇nsel Sağlık ve Eti̇k

Özden Tandoğan

Etik, ahlaki davranışların disiplinli ve sistematik bir yansıması olarak değerlendirilen, yargı, sorumluluk, amaç ve eylemleri eleştiren bir yoldur. Cinsel sağlık ise; cinselliğe ve cinsel ilişkilere olumlu ve saygılı bir tutumun olması, zorlama, ayrımcılık ve şiddet içermeyen, zevkli ve güvenli cinsel deneyimlere sahip olma konularını ve cinsel hakları da kapsamaktadır. Cinsel sağlık hakları, yaş, cinsiyet ve diğer özelliklere bakılmaksızın, tüm insanların haklarıdır. İnsanlar, başkalarının haklarına saygı göstermek şartıyla, kendi cinsellikleri ile ilgili tercihlerde bulunma hakkına sahiptir. Cinsel sağlık hizmetlerinin tüm cinsel kimlikler için ulaşılabilir ve en yüksek olması gerekmektedir. Düşük toplumsal bilincinden dolayı oluşan cinsel tabular, geleneksel olmayan cinsel davranışlar sonucunda damgalama ve ayrımcılık gibi zorlamalar ile cinsellik, ahlaki bir hal almıştır. Klinik ortamda güvenli ve optimal bir cinsel sağlık hizmeti sunabilmek için etik değerler önemlidir. Bu ortamda etik konular, tıp ve teknoloji alanındaki yeni gelişmeler nedeniyle sağlık hizmetlerinde (tanı, tedavi, danışmanlık ve bakım) değişkenlik göstermektedir. Günümüzde güvenli ve tatmin edici bir cinselliğin olmasından söz edilmektedir. Cinselliğin baskı, ayrımcılık uzak ve cinsel yaklaşımda saygılı olunması gerektiği belirtilir. Toplumsal oluşturulan cinsiyet kimlikleri, erkek ile kadın arasındaki cinsel yaşamı, tekeşlilik/çokeşlilik, cinsel ilişki pratikleri, gebelikten korunma araçları ve eşcinsellik gibi cinselliği her açıdan irdeleyen konular cinsel etik olarak tanımlanmaktadır. Son yıllarda, yasal düzenlemelere rağmen halen bazı cinsel etik ihlaller yaşanmaktadır. Bu bölümde, cinsel sağlık, toplumun ve dinlerin etik kuralları bu ihlallerin önlenmesi, hakların savunulmasında hemşirelerin rolleri tartışılmıştır. 



References

  • Akdemir, B. ve Sarı, O. T. (2019). Zihinsel yetersizliği olan bireylerle çalışan öğretmenlerin cinsel eğitime yönelik tutumları ve etik durumlarının karşılaştırılması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(3), 267-282. https://doi.org/10.17244/eku.425276 google scholar
  • Aksoy, S. (2022). Hümanist Yahudilik. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. google scholar
  • Al-Haqq Kugle S. (2010). Homosexuality in Islam: Critical reflection on gay, lesbian, and transgender mus-lims. Oxford: Oneworld Publication. google scholar
  • Alpaslan, A. H. (2014). Çocukluk döneminde cinsel istismar. Kocatepe Tıp Dergisi, 15(2), 194-201. google scholar
  • Al-Quaradawi, Y. (1994). The Islamic principles pertaining to halal and haram. In Al-Quaradawi Y (Ed.). The lawful and the prohibited in Islam (pp. 14-36). Plainfield: American Trust Publication. google scholar
  • Arslantaş H. (2015). Ethical issues, codes, and standards in mental health and psychiatric nursing. Journal of Psychiatric Nursing, 6(1),47-56. google scholar
  • Aşçı, Ö. ve Gökdemir, F. (2017). Etik yönleriyle üreme hakları ve cinsel haklar. Türkiye Klin J Obs Womens Heal Dis Nurs-Special Top, 3(3),151-62. google scholar
  • Aydın, O. (2013). Genel ahlak, hukuk ve cinsellik. Mülkiye Dergisi, 37(4), 139-148. google scholar
  • Ayhan, E. E. (2022). Bakım etiği penceresinden kadın yoksulluğu. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 82, 383-405. https://doi.org/10.26650/jspc.2022.82.1007390 google scholar
  • Badura-Lotter, G. (2012). Sexually transmitted diseases: reflections on metaphors and ethics. Diagnosis of Sexually Transmitted Diseases: Methods and Protocols, 419-435. google scholar
  • Bayrakçeken E. (2018). Genç kadınlarda cinsel ve üreme sağlığı damgalama ölçeği geçerlik ve güvenirliği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. google scholar
  • Bilancetti, I. (2011). The hidden existence of female homosexuality in Islam. Jura Gentium, 64. google scholar
  • Blair, K. L. (2016). Ethical research with sexual and gender minorities. The SAGE Encyclopedia of LGBTQ Studies, 3, 375-380. google scholar
  • Boellstorff T. (2005). ‘Between religion and desire: being Muslim and gay in Indonesia’ in. American Anthro-pologist,107(4), 575- 585. google scholar
  • Bouhdiba, A. (1985). Bouhdiba: Sexuality in Islam (Book Review). Middle East Journal, 40(3), 533. google scholar
  • Bozdemir, N. ve Özcan, S. (2011). Cinselliğe ve cinsel sağlığa genel bakış. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 5(4), 37-46. google scholar
  • Clements N. K. (2021). Foucault’s christianities. Journal of the American Academy of Religion, 89(1), 1-40, ht-tps://doi.org/10.1093/jaarel/lfab024 google scholar
  • Dixon-Mueller R, Germain A, Fredrick B, & Bourne K. (2009). Towards a sexual ethics of rights and responsi-bilities. Reprod Health Matters, 17(33), 111-119. https://doi.org/10.1016/S0968-8080(09)33435-7. PMID: 19523588. google scholar
  • Duman, N. B. (2019). Cinsellik ve cinsel sağlık: Tanımlar, kavramlar, cinsel hak ve özgürlükler. N.B. Duman, (Ed.). Cinsel sağlık içinde (s. 3-9). Ankara: Nobel Tıp Kitapevi. google scholar
  • Foucault, M. (2007). Cinselliğin tarihi (H. U. Tanrıöver, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Gillum, R. F. & Cheryl L. Holt. (2010). Associations between religious ınvolvement and behavioral risk fac-tors for HIV/AIDS in American young women and men in a national health survey, Annals of Behavioral Medicine, 40, 284-293. google scholar
  • Giordano, S. (2008). Lives in a chiaroscuro. Should we suspend the puberty of children with gender identity disorder?. J Med Ethics, 34, 580-584. google scholar
  • Habib, S. (2007). Female homosexuality in the Middle East: Histories and representations. New York: Rout-ledge. google scholar
  • Haidt, J., & Hersh, M. A. (2001). Sexual morality: The cultures and emotions of conservatives and liberals. Journal of AppliedSocialPsychology, 31, 191-221. https://doi.Org/10.1111/j.1559-1816.2001.tb02489.x google scholar
  • Hildebrant, A. (2015). Christianity, Islam, and modernity: Explaining prohibitions on homosexuality in UN Member States.” Political Studies 63(4), 852-869. google scholar
  • International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO) Committee (2012). Ethical issues in obstetrics and gynecology by the FIGO committee for the Study of ethical aspects of human reproduction and women’s health (pp.15-16). United Kingdom: FİGO House. google scholar
  • İlkkaracan, P .(2003). Müslüman toplumlarda kadın ve cinsellik (E. Salman, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları google scholar
  • Kıylıoğlu, L. (2014). Batı toplumlarında dindarlık ve cinsel risk alma arasındaki ilişki üzerine bir derleme. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 55(2), 195-218. google scholar
  • Kürek, E. (2012). Cinsel kimlik gelişiminde din eğitiminin rolü. (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun. google scholar
  • Molacı, M. (2018). Aristoteles’in etik görüşü. Medeniyet ve Toplum Dergisi, 2(1), 37-57. google scholar
  • Öz, M. ve Kısa, C. (2023). Cinsellik ve Duygular: Bir Gözden Geçirme. HABITUS Toplumbilim Dergisi, (4), 211-228. google scholar
  • Özsungur, B. (2010). Cinsel kimlik gelişimi ve cinsel kimlik bozukluğunda psikososyal değişkenler: Gözden geçirme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(3), 163-174. google scholar
  • Primoratz, I. (2001). Sexual morality: Is consent enough? Ethical Theory and Moral Practice, 4, 201-218. google scholar
  • Runkel, G. (1998). Sexual morality of christianity. Journal of Sex & Marital Therapy, 24(2), 103-122. https:// doi.org/10.1080/00926239808404924. google scholar
  • Soysal, Ö. (2010). Cinselliğin etiği. Bibliotech, 12, 1-12. google scholar
  • Şahin, F. ve Taşar, M. A. (2012). Cinsel istismar ve ensest. Türk Pediatri Arşivi, 47(3), 159-164. google scholar
  • Şeker, C. (2015). Yahudilikte evlilik ve cinsellik anlayışı/ahlakı. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 44, 247-271. google scholar
  • Urhan, V. (2013). Michel Foucault ve düşünce sistemleri tarihi. İstanbul: Say Yayınları. google scholar
  • Yıldırım, D.F. ve Özsoy, S. (2021). Kadınların Cinsel Haklarını Kullanım Durumu ve Hemşirenin Rolü. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 7(2);120-134. google scholar
  • Zeren, F. ve Gürsoy, E. (2018). Neden cinsel sağlık eğitimi?. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 29-33. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.