Nursing and Ethics

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/CH17CH24.2024.002.31   IUP :10.26650/B/CH17CH24.2024.002.31    Full Text (PDF)

Ethics in Nursing Management: History, Development and Importance

Havva Öztürk

Managerial ethics, related to the ethical aspect of behaviors, actions, or activities in management, includes an understanding of responsibility based on moral criteria in management, principles, or rules of conduct that must be followed. Many problems, such as technological developments, workload, increasing competition, financial pressures, resource constraints, quality management, issues related to patient and employee safety, and rapid changes, cause ethical problems, dilemmas, and ethical conflicts in health institutions where nurse managers work. In healthcare institutions, nurse managers are responsible for ensuring that patients under their responsibility receive effective, safe, and ethical care and that nurses who provide these care services protect their personal and professional rights, ensure their well-being, and provide safe care. Nurse managers should provide these services by considering the ethical standards, codes, principles, and responsibilities published by national and international professional and management organizations and the relevant legal regulations. However, due to the multiple communication and relationships established due to their responsibilities, under the difficulties and pressures experienced, nurse managers and nurses may engage in unethical behaviors in their personal, professional, and daily managerial work. For nurse managers to avoid unethical behaviors, it is recommended that they should know ethical codes, principles, and approaches as well as ethical dilemmas and problems, benefit from decision-making models, institutional inspection/review boards, or ethics committees in solving these dilemmas and issues, and cooperate with these committees. In addition, nurse managers should support an ethical working environment and be ethical leaders so that nurses, other managers, and employees in the organization, including patients and their relatives, adopt and use moral values.


Keywords: Ethics, nurses, nurse administrators, nursing, managerial ethics
DOI :10.26650/B/CH17CH24.2024.002.31   IUP :10.26650/B/CH17CH24.2024.002.31    Full Text (PDF)

Hemşi̇reli̇k Yöneti̇mi̇nde Eti̇k: Tari̇hçesi̇, Geli̇şi̇mi̇ ve Önemi̇

Havva Öztürk

Yönetimde davranışların, eylem veya faaliyetlerin etik yönü ile ilişkili olan yönetsel etik, yönetimde ahlaki kriterlere dayalı bir sorumluluk anlayışını, uyulması gereken ilkeler veya davranış kurallarını içermektedir. Teknolojik gelişmeler, iş yükü, artan rekabet, mali baskılar, kaynak kısıtlılıkları, kalite yönetimi, hasta ve çalışan güvenliğine ilişkin yaşanan sorunlar, hızlı değişimler gibi birçok sorun yönetici hemşirelerin görev aldığı sağlık kurumlarında etik sorun ve ikilemlerle karşılaşılmasına, etik açıdan çatışmalara neden olmaktadır. Sağlık kurumlarında yönetici hemşireler, sorumluğu altındaki hastaların etkili, güvenli ve etik ilkelere uygun bir bakım almasından, bu bakım hizmetlerini sunan hemşirelerin de kişisel ve mesleki haklarının korunması, refahı ve güvenli bakım vermesinden sorumludurlar. Yönetici hemşireler bu hizmetleri, ulusal ve uluslararası mesleki ve yönetim örgütlerinin yayınlandığı etik standartları, kodları, ilkeleri ve sorumlukları ve ilgili yasal düzenlemeleri dikkate alarak sunmaları gerekmektedir. Ancak sorumlulukları gereği çoklu kurulan iletişim ve ilişkiler, yaşanan zorluklar ve baskılar altında yönetici hemşireler ve hemşireler, kişisel, mesleki ve günlük yönetsel işlerinde etik dışı davranışlara yönelebilmektedir. Yönetici hemşirelerin etik dışı davranışlardan uzak durabilmesi için etik kodlar, ilkeler ve yaklaşımların yanı sıra etik ikilemler ve sorunlar konusunda bilgi sahibi olması, bu ikilem ve sorunların çözümünde karar verme modellerinden, kurumsal teftiş/inceleme kurulları veya etik kurullardan yararlanması ve bu kurullarla iş birliği yapması önerilmektedir. Ayrıca yönetici hemşirelerin, hasta ve yakınları dahil, kurumdaki hemşirelerin, diğer yönetici ve çalışanların etik ilkeleri ve mesleki değerleri benimseyip kullanılması için etik çalışma ortamını desteklemesi ve etik liderler olması gerekmektedir.


Keywords: Etik, hemşireler, yönetici hemşireler, hemşirelik, yönetsel etik

References

  • Aitamaa, E., Leino-Kilpi, H., Iltanen, S. & Suhonen, R. (2016). Ethical problems in nursing management: The views of nurse managers. Nurse Ethics, 23(6), 646-658. https://doi.org/10.1177/0969733015579309 google scholar
  • Aitamaa, E., Suhonen, R., Puukka, P., & Leino-Kilpi, H. (2019). Ethical problems in nursing management-ac-ross-sectional survey about solving problems. BMC Health Services Research, 19(417), 1-11. https://doi. org/10.1186/s12913-019-4245-4 google scholar
  • Akbulut, Y., Durur, F. ve Kutlu, G. (2022). Sağlık kurumları yönetiminde etik. Yorgancıoğlu Tarcan, G. (Ed.), Sağlık hizmetlerinde etik kitabı içinde (s. 69-78). Ankara: Pelikan Yayınevi. google scholar
  • Altuntaş, S. (2014). Örgütsel güven, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Tatar Baykal, Ü. ve Türkmen, E. (Ed.), Hemşirelik hizmetleri yönetimi kitabı içinde (s. 697-714). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık. google scholar
  • Amerikan Nurses Association (ANA). (2016). Nursing Administration: Scope and Standards of Practice (2nd ed.). USA: ANA. google scholar
  • American College of Healthcare Executives (ACHE). (2020, November 16). Creating an ethical culture within the healthcare organization. Retrieved from https://www.ache.org/about-ache/our-story/our-commitments/ ethics/ache-code-of-ethics/creating-an-ethical-culture-within-the-healthcare-organization google scholar
  • American College of Healthcare Executives (ACHE). (2022, December 5). ACHE Code of Ethics. Retrieved from https://www.ache.org/about-ache/our-story/our-commitments/ethics/ache-code-of-ethics google scholar
  • American Organization of Nurse Executives. (2015). AONE Nurse Executive Competencies. Chicago, IL: Author. google scholar
  • Atılgan, S. ve Kutvan, A. B. (2017). Örgütlerde yönetsel etik ve etik yönetimi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi. google scholar
  • Ayan, G. (2022). Hemşirelik hizmetleri yöneticilerinin uyması gereken yönetsel etik ilkelerin belirlenmesi. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Aydın, İ. (2022). Yönetsel etik, mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem Akademi. google scholar
  • Bahçecik, A.N. ve Özçelik, S.K. (2022). Yönetsel etik. Tatar Baykal, Ü. ve Türkmen, E. (Ed.), Hemşirelikte yönetim kitabı içinde (s. 507-534). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık. google scholar
  • Bayrak, B. (2023). Bakımın etik yönü ve teknoloji. Sarıoğlu Kemer, A. ve Asiltürk, A. (Ed.), Hemşirelik ve teknoloji kitabı içinde (s. 255-269). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. google scholar
  • Bilgin, R. ve Küçükhazar, M. (2018). Türkiye’de kamu sağlık kuruluşlarında yaşanan etik dışı davranışlar ve uygulamaların genel görünümü. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13). e-ISSN: 2626-7815. google scholar
  • Boone, L.E. & Kurtz, D.L. (2011). Çağdaş işletme (Yalçın, A., Çev.). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık. google scholar
  • Broadway, M. A. (2019). Legal and Ethical Issues. In P.S. Yoder-Wise (Ed.), Leading and managing in nursing (7th ed.) (pp. 32-69). Missouri/USA: Elsevier. google scholar
  • Cihangiroğlu, N., Teke, A., Özata, M. ve Çelen, Ö. (2015). Mesleki bağlılık ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin analizi. Gülhane Tıp Dergisi, 57, 367-372. google scholar
  • Curtin, L. L. (2000). The first ten principles for the ethical administration of nursing services. Nursing Administ-ration Quarterly, 25(1), 7-13. https://doi.org/10.1097/00006216-200010000-00010 google scholar
  • Çalışkaner, D. (2021). Hemşirelik hizmetleri yönetiminde profesyonellik, etik davranışlar, liderlik ve teknolojinin etkisi. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 3(2), 124-139. google scholar
  • Çamur, Ö. ve Aydın, A. (2022). Yeni kamu yönetimi anlayışının etik temelleri ve kamu yönetiminde etik yönetimin gelişmesi üzerindeki etkisi. Denetişim, 13(25), 148-159. google scholar
  • Çelik, V. ve Duyar, Z. (2020). Türk yönetim kültüründe temel etik değerlerin incelenmesi: Bir siyasetname örneği olarak el medinet’ül fazıla. Turkish Studies-Social Sciences, 15(1), 187-206. google scholar
  • Çevikbaş, R. (2006). Yönetimde etik ve yozlaşma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 265-289. google scholar
  • Devik, S. A., Munkeby, H., Finnanger, M., & Moe, A. (2020). Nurse managers’ perspectives on working with every-day ethics in long-term care. Nursing ethics, 27(8), 1669-1680. https://doi.org/10.1177/0969733020935958 google scholar
  • Erdem, A.R. (2015). Eğitim yönetimi etiği ve eğitim yönetiminde etik liderliğin kritiği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 1-15. google scholar
  • Erdem, İ. (2021). Hemşirelerin yönetimsel sorunları: Çalışan hemşireler üzerine bir araştırma, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 151-162. google scholar
  • Filkins, J., & Stievano, A. (2017). The European Nurse Directors’ Proto-Code of Ethics and Conduct (2nd ed.). European Nurse Directors Association/ENDA. Retrieved from: https://enda-europe.com/wp-content/ uploads/2019/07/enda-proto-code-of-ethics_2017_2nd-edition.pdf google scholar
  • Ganz, F.D., Wagner, N., & Toren, O. (2015). Nurse middle manager ethical dilemmas and moral distress. Nursing Ethics, 22(1), 43-51. https://doi.org/10.1177/0969733013515490 google scholar
  • Hakko, A. ve Kıvanç Madenoğlu, M. (2018). Hemşirelik hizmetleri yönetiminde etik davranışlar oluşturma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 5(3), 227-232. google scholar
  • International Council of Nurses (ICN) (2021). The ICN code of ethics for nurses. Geneva/ Switzerland. Retrieved from: https://www.icn.ch/system/files/2021-10/ICN_Code-of-Ethics_EN_Web_0.pdf google scholar
  • Kalfaoğlu, S., Attar, M. ve Tekin, E. (2021). Etik liderliğin örgüt kültürüne etkisinde örgütsel adaletin aracılık rolünün araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(2), 1107-1126. google scholar
  • Kolçak, M. (2013). Meslek etiği (2. bs). Bursa: Ekin Yayınevi. google scholar
  • Kul, B. (2021). Yönetimde etik zekâ ve etik yeterlilik. Ankara: İksad Publishing House. google scholar
  • Laukkanen, L., Leino-Kilpi, H., & Suhonen, R. (2016). Ethical activity profile of nurse managers. Journal of Nursing Management, 24(4), 483-491. https://doi.org/10.1111/jonm.12348 google scholar
  • Marquis, B. L., & Huston C. J. (2017). Leadership roles and management functions in nursing. Chinia: Wolters Kluwer. google scholar
  • Minaz, M.B. (2019). Okul yönetiminde etik liderlik. M.A. Akın (Ed.), Etik liderlik kitabı içinde (s. 58-204). Ankara: Pegem Akademi. google scholar
  • Motacki, K. & Burke, K. (2022). Nursing delegation and management of patient care (3rd ed.). USA: Elsevier. google scholar
  • Nasrabadi, A.N., Khoobi, M., Joolaee, S., Cheraghi, M.A., & Hedayat, M.A. (2019). Disrupted value system among nursing care managers: A qualitative study. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 13(3), 1-5. https://doi.org/10.7860/JCDR/2019/39668.12680 google scholar
  • National Health Services (NHS). (2002). Code of conduct for NHS managers. Retrieved from: https://www. porthosp.nhs.uk/about-us/policies-aguidelines/policies/HR/Code%20of%20Conduct%20for%20NHS% 20Managers.pdf google scholar
  • Türk Hemşireler Derneği (THD). (2009). Hemşireler için etik ilke ve sorumluluklar. Erişim adresi: https://www. thder.org.tr/uploads/files/hemsire-brosur.pdf google scholar
  • Örselli, E. (2015). Yönetsel etik değerler: Kavramsal bir analiz. Bircan, H.H. ve Dilmaç, B. (Ed.), Değerler bilançosu. Felsefe, sosyoloji, kamu, eğitim kitabı içinde (s. 121-141). Konya: Çizgi Kitapevi. google scholar
  • Öztürk, H. (2010). Yönetici hemşirelerin etik davranışları ve bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Bilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Öztürk, H. (2012). Development of an administrative ethical behaviour scale. Nursing Ethics, 19(2), 289-303. google scholar
  • Öztürk, H. (2014). Yönetsel etik. Tatar Baykal, Ü. ve Türkmen, E. (Ed.), Hemşirelik hizmetleri yönetimi kitabı içinde (s. 733-765). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık. google scholar
  • Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. (2004, 25 Mayıs). Resmi Gazete (Sayı: 25486). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5176.pdf google scholar
  • Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik. (2005, 13 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 25785). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=8044&Mev-zuatTur=7&MevzuatTertip=5. google scholar
  • Saylı, H. ve Kızıldağ, D. (2007). Yönetsel etik ve yönetsel etiğin oluşmasında insan kaynakları yönetiminin rolünü belirlemeye yönelik bir analiz. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 231-251. google scholar
  • Taş, H. (2019). Sınıf yönetiminde etik liderlik. Akın, M.A. (Ed.), Etik liderlik kitabı içinde (s. 205-231). Ankara: Pegem Akademi. google scholar
  • Tengilimoğlu, D., Işık, O. ve Akbolat, M. (2021). Sağlık işletmeleri yönetimi (4.bs). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. google scholar
  • Tonus, H.Z. ve Oruç, İ. (2012). İnsan kaynakları yönetiminde etik dışı davranışlar ve yönetimi: bir işletmenin personel yönetmeliği içerik analizi. İş Ahlakı Dergisi, 5(10), 149-181. google scholar
  • Torlak, Ö. ve Erdoğmuş, N. (2018). İş ahlakı: Temelleri, kapsamı ve sınırları. N. Erdoğmuş, Torlak, Ö. ve Tiryaki, B.K. (Ed.). Temelleri ve uygulamalarıyla iş ahlakı kitabı içinde (s. 22-43). İstanbul: İGİAD. google scholar
  • Türk Hemşireler Derneği (THD) (2009). Hemşireler için etik ilke ve sorumluluklar. Erişim adresi: https://www. thder.org.tr/uploads/files/hemsire-brosur.pdf google scholar
  • Utlu, N. (2016). Hastane ortamında hemşirelerin etik yaklaşımı ve etik ilkeler. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 29, 17-35. google scholar
  • Velioğlu, P. (1994). Hemşireliğin düşünsel temelleri. İstanbul: Alaş Ofset. google scholar
  • Weiss, S.A. ve Tappen, R.M. (2015). Essentials of nursing leadership and management. Philadelphia, PA/USA: F.A. Davis Company. google scholar
  • Yıldırım Öztürk, T. (2019). Hemşirelik hizmetleri yönetim standartlarının oluşturulması. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, İstanbul. google scholar
  • Zeren, H.E., Yılmaz, E.A. ve Yardımcıoğlu, M. (2016). Kamu yönetiminde etik algısı: Aydın Büyükşehir Belediyesi uygulaması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 3(4), 32-46. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.