İktisadi Gelişme Enstitüsü bu kitapla tercüme ve toplama serisinin ikinci cildini takdim ediyor. Serinin ilk kitabı İktisadî plânlama ve programlama tekniği ile ilgili makalelere ayrılmış bulunuyordu. Gelişme ve büyüme bahsinde bilgisini derinleştirmek isteyen okuyucu, konunun teorik yönü ile ilgili makaleleri bu ikinci kitapta bulacaktır. İlki gibi ikinci kitap da hacim itibariyle oldukça küçük görünür. Bununla beraber, yayınlanan makalelerin değindikleri konularda çığır açmış, geniş yankılar yaratmış incelemeler olduğu göz önüne alınınca, dar tutulan bu hacmin okuyucuyu ilk ağızda fazla oyalamadan dosdoğru kilit noktalarına götürmek bakımından faydalı bir hizmette bulunacağı inkâr edilemez.
Tercümelerini sunduğumuz on makale aralarında bir bütün teşkil edecek şekilde sıralanmıştır, ilk iki yazı R. F. Harrod ve E. D. Damar modelleriyle ilgilidir. Bunlar, bilindiği gibi, Keynes-sonrası makro-dinamik modellerdir. Bu iki yazıyı D. Hamberg ve H. Pilvin’in makaleleri takip etmektedir. Her iki makale istihsal fonksiyonunu daha derinlemesine bir şekilde incelemekte ve bu yönden Harrod ve Do-mar modellerini tamamlamaktadır. Yazılarda özellikle emek ve sermaye arasında muhtelif ikame ihtimalleri üzerinde durulmuştur. Bu hususlar ayrıca az gelişmiş ülkeler için de büyük bir önem taşımaktadır.
Müteakip dört makale, P. N. Rosenstein - Rodan, R. Nurkse, J. Marcus Fleming, T. Scitovsky’nin dışsal ekonomiler ve dengeli büyüme konusundaki incelemeleridir. Bunlardan Rosenstein - Rodan’ın makalesi, Allyn Young’ın dışsal ekonomilere dayanan büyüme fikrini sistemli şekilde ele alıp az gelişmiş ülkelere uygulamak bakımından dikkati çekicidir. R. Nurkse de aynı konular üstünde durmuş, az gelişmiş ülkelerde çeşitli fasit dairelerden ortaya çıkan meselelere, o arada dış ticaret politikasına ışık tutmuştur.
M. Fleming ve T. Scitovsky makalelerinde dışsal ekonomiler kavramının vuzuh kazanmasına hizmet etmişlerdir. Son iki makale H. W. Singer ve Henry J. Bruton’a aittir ve ikisi de Harrod - Domar modelini az gelişmiş ülkelere uygulamak suretiyle ilgi çekici sonuçlara varmışlardır. H. W. Singer özellikle nüfus artış haddi parametresini modele ithal etmiş ve ayrıca modelin muhtelif politika hedeflerine göre yorumuna girişmiştir. H. J. Bruton ise modeldeki parametrelerin zaman boyunca muhtemel seyrini araştırmak suretile az gelişmiş ülkelerin büyüme problemine ve o arada karşılaşacakları güçlüklere dikkati çekmiştir.
Makalelerin dilimize çevrilmesinde emeği geçen arkadaşlarımıza ve ayrıca Doçent Dr. Mükerrem Hüfe kıymetli yardımlarından dolayı bir kere daha teşekkür etmek isterim.
Sabri F. ÜLGENER |
