İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin 50. Yıl Armağanı

Cumhuriyet Döneminde Hukuk
DOI :10.26650/APB/SS26.2023.290   

Cumhuriyetimizin ellinci yılına erişmesi, Fakültemiz için derin bir anlam taşır. Darülfünundan üniverşiteye geçiş Cumhuriyetin eseridir. Türkiye Cumhuriyetinin onuncu yılında yapılan reformla Türk toplamlına mal edilen Fakültemiz, Cumhuriyet rejimi boyunca kırk yıla varan yaşamıyla, geleceğe umut ve heyecanla bakmaktadır.
Büyük Atatürk, Cumhuriyetin daha ilk yıllarında, Osmanlı bir temelden apayrı bir devrim hukukunun yaratılmasını plânlamıştı Ankara Hukuk Mektebini açarken şöyle diyordu: “...büsbütün yeni kanunlar vücuda getirerek eski hukuk esaslarını temelinden yıkmak teşebbüsündeyiz. Ve yeni hukuki esasları alfabesinden öğrenmeyi başlayacak bir yeni hukuk nesli yetiştirmek için bu müesseseleri açıyoruz”.
1870 (1286) yılında açılmış olan İstanbul’daki Mektebi Hukuk, özellikle Abdülhâmit döneminde donuk ve kalıplaşmış bir biçimde kalmaya mahkûm edilmişti Fakültemizin, 1933 de, Büyük Atatürk’ün açılacağını haber verdiği "müesseseler"den biri olarak reform hareketi içinde doğmuş olmasının önemi büyüktür.
Cumhuriyetimiz, daha ilk yıllarında, yeni bir devlet kurma çabaları içinde, çok ilginç hukuk örneklen vererek gelişmiştir.
Bu en canlı ve açık olarak Saltanatın kaldırılmasında görülür. 1-2 Kasım 1922 birleşiminde. Türkiye Büyük Millet Meclisinde saltanatın "ilgası" (kaldırılması) görüşmeleri uzayıp giderken bulunun formül üzerinde durmak gerekir.
Altı yüz yıllık Saltanat kurumana bağlı olanlarla, yeni bir devlet kurmak isteyenler arasındaki çelin tartışmada. devrimci düşünce galip çıkmıştır. 1921 Teşkilâtı Esasiye Kanununun 1 maddesine göre hâkimiyet kayıtsız şartsız milletin” olduğuna göre, saltanat zaten "ilga edilmiş oluyordu.
Atatürk devrimcilerinin rasyonalizmi, onun bütün gelişmelerine hâkim olmuştur. Cumhuriyet de, 29 Ekim 192Tde, aynı mantığın eseridir. Çünkü 1921 Anayasasının "tavzihan (açıklanarak) yapılmış ulan bir “tâdiline” (değiştirilmesine) dayandırılmıştır.
Daha sonraları, yeni devletle, yani Türkiye Cumhuriyeti de. bağdaşmayan yasaların, hatta hukuk sisteminin terkedilmesi aynı devrimci düşüncenin eseridir. Türk ulusuna gerekli, hurafelerden arınmış Bir hukuk düzeni, Cumhuriyet döneminin en önemli eserlerinden biridir.
Medeni Kanunumuzun gerekçesinde, unutmamak lâzımdır ki, Türk milletinin kararı muasır medeniyeti (çağdaş uygarlığı) kayıtsız şartsız, tekmil prensipleriyle kabul etmektir. Bunun en canlı delili inkılâbımızın kendisidir” deniliyor. Bu satırlar. Türk toplumunu çağdaş uygarlık düzeyine eriştirebilmek için yepyeni bir hukuk yaratmak gereğini büyük bit içtenlikle ortaya koymaktadır.
Fakültemiz, hiç bit zaman hızını ve özünü kaybetmeyen. Atatürk devrimcilerinin bir parçası, bir unsurudur. Bu nedenledir ki Cumhuriyetimizin ellinci yılma erişmesi mutluluğu içindeyiz.
Elli yıllık hukuk gelişmelerimizi ve bu sure içinde toplumun yeni ihtiyaçlarını belirleyen hukuk normlarını değişik açılardan heceyim bu armağanımız, Büyük Atatürk'e bağlılığımızın ve onun yolunda yürüyüşün heyecanını yansıtıyor.
Elli yılda Türk toplumu Büyük Atatürk'ün devrimlerinden, ilkel irinden esinlenerek büyük gelişmeler göstermiştir. Bu gelişmelerin her alanda olduğu gibi, kanun ve özel hukuk alanında da yenileşmeyi gerektirdiği muhakkaktır. Bu armağanda ülkemizdeki bütün hukuk reformlarım ayrıntıları de incelemek mümkün olmadığı için, ancak bazı parçalar yer almaktadır.
Cumhuriyetimizin ellinci yılını kutlarken, hukuk devleti olma yolundaki batanlarımızın, diğer alanları aşan bir nitelikte olduğunu söyleyebilmek en büyük mutluluğumuz olmaktadır.

SubjectsLaw

INFORMATION


E-ISBN978-605-07-1423-4
PublisherIstanbul University Press
Publish Date01.02.1973
Cover (PDF)
Full Text (PDF)

SUBSCRIBE




SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.