Marmara Denizi'nin Müsilaj Sorunu

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/LS32.2023.002.10   IUP :10.26650/B/LS32.2023.002.10    Full Text (PDF)

Marmara Denizi Ekosistemi ve Balıkçılık Kaynaklarının Durumu: Müsilaj Olayları ve Sürdürülebilir Balıkçılık İçin Öneriler

Nazlı Demirel, Taner Yıldız, Aylin Ulman, Mustafa Zengin, Ekin Akoğlu, İsmet Saygu, Pınar Ertör Akyazı, Güzin Gül, Dalida Bedikoğlu, İzzet Noyan Yılmaz

Son yıllarda, Marmara Denizi ekosistemi ve balık stoklarının durumunu ortaya koymak için önemli çalışmalar yapılmıştır. Bu bölümde, i) Bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar sentezlenerek Marmara Denizi’nin ekosistem değişimi ve balıkçılığının durumu ortaya konmuş, ii) Marmara Denizi’nde gerçekleşen müsilaj olayının balıkçılıkla ilişkisi ve bu denizin önemli balık stoklarının müsilaj öncesi ve sonrası dönemlerdeki durumu araştırılmış, iii) İyi balıkçılık yönetimi ve stokların sürdürülebilirliği için öneriler geliştirilmiştir. Marmara Denizi, 1995-2015 yılları arasında ekosistem durumu ve insan kaynaklı baskılar açısından önemli bir rejim geçişine maruz kalmıştır. Bu dönem, bu deniz üzerinde oluşan insan kaynaklı baskıların; yani kontolsüz şekilde aşırı avcılığın, iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklığı artışının ve başta İstanbul anakenti ve İzmit Körfezi olmak üzere kirliliğin deniz ortamında giderek arttığı bir dönemdir. Ek olarak, Marmara Denizi balıkçılığında kaybolan ve avcılığı %80’den fazla düşen balık ve omurgasız türleri de bu dönemde yoğunlaşmaktadır. Kaybolan türlerin arasında bulunan büyük pelajik avcı türler ekosistemin dengesinin giderek bozulduğunun bir göstergesidir. Bu geçiş dönemi boyunca avcı türlerin ortamdan çekilmesi, küçük pelajik balıkların ve bentik türlerden derin su pembe karidesinin stoklarında artışa neden olmuştur. 2007 yılında yaşanan müsilaj oluşumunda bahsedilen diğer insan kaynaklı baskıların (örn. kirlilik, besin ve organik madde yükü vb.) yarattığı etkilerin yanı sıra, yalnızca belirli türleri hedef alarak (seçiçi sömürme) besin ağındaki canlıların bağıl kompozisyonlarını ve böylelikle birbirleriyle olan etkileşimlerini değiştiren balıkçılığın da önemli bir etkisinin olduğu görülmektedir. İronik bir şekilde, 2007 müsilaj oluşumu sonrasında en büyük ekonomik hasarı ise yine Marmara Denizi balıkçılığı almıştır.


Keywords: Aşırı avcılık, Ekosistem değişimi, İklim değişikliği, İyi çevre durumu, Balıkçılık yönetimi

References

  • Akoğlu, E. (2021). Exploring the dynamics of small pelagic fish catches in the Marmara Sea in relation to changing environmental and bio-optical parameters. Turkish Journal of Zoology, 45(3), 257-265. google scholar
  • Bedikoğlu, D., Yılmaz, İ. N., & Demirel, N. (2022). Reproductive strategies and population characteristics of key Cladocera species in the Sea of Marmara. Regional Studies in Marine Science, 54, 102450. https://doi. org/10.1016/j.rsma.2022.102450 google scholar
  • Bedikoğlu, D., Yılmaz, İ. N. ve Demirel, N. (2019). Marmara Denizi’nin 2019 yılı mevsimsel zooplankton dağılımı. II. Ulusal Denizlerde İzleme ve Değerlendirme Sempozyumu, 11 - 13 Aralık 2019, Ankara. google scholar
  • Demirel, N., Zengin, M., Ulman, A. (2020). First large-scale Eastern Mediterranean and Black Sea stock assessment reveals a dramatic decline. Frontiers in Marine Sciences, 7: 103. https://doi.org/10.3389/ fmars.2020.00103 google scholar
  • Demirel, N., Akoglu, E., Ulman, A., Ertor-Akyazi, P., Gül, G., Bedikoğlu, D., Yıldız, T., Yilmaz, I. N. (2023). Uncovering ecological regime shifts in the Sea of Marmara and reconsidering management strategies. Marine Environmental Research, 183: 105794. https://doi.org/10.1016/j.marenvres.2022.105794 . google scholar
  • Demirel, N., Akoglu, E., Yıldız, T. (2022a). Inter- and intra-annual landing dynamics of small and medium pelagic fish potentially affected by climate change in Turkish fisheries. (under review) google scholar
  • Demirel, N., Gül, G., & Yüksek, A. (2022b). Recovery potential and management options for European hake, Merluccius merluccius (Linnaeus, 1758), stocks in Turkish waters. Acta Biologica Turcica, 35(2), A3: 1-9. google scholar
  • Eryaşar, A. R., & Saygu. İ. (2022). Using social media to identify recreational bluefish angling in the Mediterranean and Black Sea. Mariner Policy, 135, 104834. https://doi.org/10.1016/j.marpol.2021.104834 google scholar
  • FAO (2020). The State of Mediterranean and Black Sea Fisheries. General Fisheries Commission for the Mediterranean. Rome. 172 pp. google scholar
  • Froese, R., Demirel, N., Coro, G., Kleisner K., & Winker, H. (2017). Estimating fisheries reference points from catch and resilience. Fish and Fisheries, 18, 506-526. google scholar
  • Gül, G., & Demirel, N. (2021). Evaluation of the comprehensive feeding strategy and trophic role of overexploited mesopredator species in the Sea of Marmara (Northeastern Mediterranean). Estuarine Coastal and Shelf Science, 259, 107448. https://doi.org/10.1016/j.ecss.2021.107448 google scholar
  • Gül, G., & Demirel, N. (2022). Ontogenetic shift in diet and trophic role of Raja clavata inferred by stable isotopes and stomach content analysis in the Sea of Marmara. Journal of Fish Biology, 101, 560-572. https://doi.org/10.1111/jfb.15123 google scholar
  • Keleş, G., Yılmaz, S., & Zengin, M. (2020). Possible Economic Effects of Musilage on Sea of Marmara Fisheries. International Journal of Agriculture Forestry and Life Sciences, 4(2), 173-177. google scholar
  • Kocataş, A., Koray, T., Kaya, M., & Kara, Ö. (1993). Studies and Reviews, No. 64. Fisheries and environment studies in the Black Sea system. Rome, Italy: FAO. google scholar
  • Oral, N., & Öztürk, B. (eds.) (2006). The Turkish Straits, Maritime Safety, Legal and Environmental Aspects, Turkish Marine Research Foundation, Publication no: 25, İstanbul, Turkey. google scholar
  • Pusceddu, A., Dell’Anno, A., Fabiano, M., & Danovaro, R. (2009). Quantity and bioavailability of sediment organic matter as signatures of benthic trophic status. Marine Ecology Progress Series, 375, 41-52. google scholar
  • Saygu, İ., Akoglu, E., Gül, G., Bedikoğlu, D., Demirel, N. (2023). Fisheries impact on the Sea of Marmara ecosystem structure and functioning during the last three decades. Frontiers in Marine Science, 9, 1076399. https://doi.org/10.3389/fmars.2022.1076399 google scholar
  • Tas, S., Kus, D., & Yilmaz, I. N. (2020). Temporal variations in phytoplankton composition in the northeastern Sea of Marmara: potentially toxic species and mucilage event. Mediterranean Marine Science, 21(3), 668-683. google scholar
  • Tüfekçi, V., Balkis, N., Beken, C. P., Ediger, D., & Mantikci, M. (2010). Phytoplankton composition and environmental conditions of the mucilage event in the Sea of Marmara. Turkish Journal of Biology, 34(2), 199-210. google scholar
  • TÜİK (2022). Su Ürünleri İstatistikleri. www.tuik.gov.tr google scholar
  • Ulman, A., Bekisoglu, S., Zengin, M., Knudsen, S., Unal, V., Matthews, C., Zeller, D., & Pauly, D. (2013). From bonito to anchovy, a reconstruction of Turkey’s marine fish catches (1950-2010). Mediterranean Marine Science 14(2), 309-342. google scholar
  • Ulman, A., Zengin, M., Demirel, N., & Pauly, D. (2020). The lost fish of Turkey: A recent history of disappeared species and commercial fishery extinctions for the Turkish Marmara and Black Seas. Frontiers in Marine Science, 7, 650. https://doi.org/10.3389/fmars.2020.00650 google scholar
  • Yıldız, T., & Gönülal, O. (2022) Sea snot and its impacts on the fisheries in the Sea of Marmara and its adjacent waters. Journal of the Black Sea/Mediterranean Environment, 27(2), 167-183. google scholar
  • Yıldız, T., & Ulman, A. (2020). Analyzing gaps in policy: Evaluation of the effectiveness of minimum landing sizes (MLS) regulations in Turkey. Marine Policy, 115, 103829. https://doi.org/10.1016/j.marpol.2020.103829 google scholar
  • Yıldız, T., Ulman, A., & Demirel, N. (2020). A comparison of market landings during fish spawning seasons to better understand the effectiveness of the temporal fishery closure in Turkey. Ocean & Coastal Management, 198, 105353. https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2020.105353 google scholar
  • Yilmaz, I. N. (2015). Collapse of zooplankton stocks during Liriope tetraphylla (Hydromedusa) blooms and dense mucilaginous aggregations in a thermohaline stratified basin. Marine Ecology, 36, 595-610. doi. org/10.1111/maec.12166 google scholar
  • Zengin, M., Polat, H., Kutlu, S., Dinçer, A. C. ve Güngör, H. (2004). Marmara Denizindeki Derin Su Pembe Karidesi (Parapenaus longirostris, Lucas 1846) Balıkçılığının Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TAGEM, Trabzon SÜMAE, Sonuç Raporu (TAGEM/HAYSUD/2001/09/2004), Trabzon. 212 s. google scholar
  • Zengin, M., Güngör, H., Güngör, G., Demirkol, C., İnceoğlu, H., Düz, G., Benli, K., Dağtekin, M., Kocabaş, E. (2017). Marmara Denizi Balıkçılığının Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Yönetim Stratejilerinin Belirlenmesi Projesi (MARBAL), Proje No: TAGEM HAYSÜD/2008/09/04/01. Proje Sonuç Raporu, Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. 224 s. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.