Studies on Mawlawiyah, Mawlana and Sheikh Ghalib
Dr. Riza Nur’s Studies on Jalâl Al-dîn Muhammed Rûmî, Sultan Veled and Sheikh Ghalib’s Poems
Yasemin Karakuş, Ömer ArslanDr. Rıza Nur’s Evolution of Turkish Poetry History and Its Analytical Study, which the literary community was unaware of until a few years ago, differs from other studies in the field of literary history and criticism due to its text-oriented analytical and statistical evaluation method. In this regard, it is noteworthy that Dr. Rıza Nur did not compromise his text-oriented method while examining the works of three important sufi poets, such as Jalal al-Dîn Muhammed Rûmî, Sultan Veled and Sheikh Ghalib, whose historical and legendary personalities almost surpassed their literary significance. Dr. Nur wrote the 2898-page book by hand. The book consists of three volumes and four chapters in total. Dr. Nur examined the poems of Rûmî, Sultan Veled, and Sheikh Ghalib in the Classics chapter under the section of Turkish Poets. He also stated the source of the information he had about each of these poets. By criticizing these biographical sources, he made an extremely detailed examination and presented a meticulous study case based on the statistical data from the works of these poets. Dr. Rıza Nur evaluated the three Mawlawi poets based on their poems and showed their awareness of Turkish in a period when Persian was popular as a literary language. As such he is both an example and a model for his contemporaries. Dr. Nur’s prudent critique of the poets’ metric and prosodic flaws by taking into account the state of the language and literature in their era, his critical approach to the biographical sources, his use of analytical methods such as statistical and proportional evaluation, which are uncommon in literary studies, are important indicators of his unique approach to the evolutional development of literature and criticism.
Dr. Rıza Nur’un Mevlana, Sultan Veled ve Şeyh Galip’in Şiirleri Üzerine Dikkatleri
Yasemin Karakuş, Ömer ArslanDr. Rıza Nur’un Türk Şiirinin Evolüsyonu Tarihi ve Analitik (Tahlilî) Tedkiki (Paris, 1929) adlı çalışması, edebiyat camiası için yeni keşfedilmiş bir kaynak olmasının yanı sıra metin odaklı analitik, istatistik değerlendirme yöntemi ile edebiyat tarihi ve eleştirisi alanındaki diğer çalışmalardan ayrılmaktadır. Dr. Rıza Nur’un Mevlana, Sultan Veled ve Şeyh Galip gibi, tarihî ve menkıbevi şahsiyetleri neredeyse edebî şahsiyetlerinin önüne geçmiş olan üç mutasavvıf şairi incelerken dahi metin odaklı yönteminden taviz vermemesi bu bağlamda dikkat çekici bir örnektir. Dr. Rıza Nur, 2898 sayfalık eserini kendi el yazısıyla yazmıştır. Kitap, toplamda üç cilt ve dört bölümden oluşmaktadır. Dr. Rıza Nur, Mevlana, Sultan Veled ve Şeyh Galip’in şiirlerini Klasikler bölümünün Türk Şairleri alt başlığında kronolojik olarak her şairin yaşadığı devre göre ele almıştır. İncelemesinde önceliği metinlere veren Nur, kendi okumalarından çıkardığı sonuçların akabinde bu şairlerin her biri hakkında topladığı biyografik bilgilerin kaynağını belirtmiş, eleştirel bir yaklaşımla son derece ayrıntılı değerlendirmeler yapmış, bu şairlerin eserlerinden elde edilen istatistiksel verilere dayanarak titiz bir çalışma örneği sunmuştur. Dr. Rıza Nur, bu üç Mevlevi şairi, şiirlerini esas alarak değerlendirmiş ve onların Farsçanın rağbet gördüğü dönemlerde eser vermelerine rağmen geliştirdikleri Türkçe bilincini gününün şairleri için örnek göstermiştir. Tarihî ve menkıbevi şahsiyetleri ile öne çıkan bu şairlerin edebî şahsiyetlerini, metinleri üzerinden değerlendiren ve dönemi ile geçmiş dönemin edebiyatı arasında rasyonel bağlar kurmaya çalışan Dr. Rıza Nur’un bu isimlerin vezin ve kafiye kusurlarını o çağın koşullarına göre değerlendirmesi, kaynaklarına eleştirel bakışı, oransal değerlendirme gibi edebiyat araştırmalarında yaygın olmayan istatistik yöntemlerini kullanması onun analitik incelemeye ve edebiyatın tarihî gelişimine odaklanan yaklaşımının göstergeleridir.
