Studies on Mawlawiyah, Mawlana and Sheikh Ghalib
Left Spaces in the Huzur Novel and the Different Shadows of the Fictionary: Sheikh Ghalib, Beyhan and Hatice Sultans
Turgay AnarAhmet Hamdi Tanpınar’s Huzur novel, with its hard-to-read structure, has a distinct place in the history of Turkish novels. The Huzur novel has many different dimensions. In the novel, the author discusses many issues that he considers important for Turkey within the capacities of fiction. In order to make these issues more concrete, the author brings events, situations, and people from the past into the narrative. The protagonists of the novel are Mümtaz and Nuran. As the author narrates their love adventures, sometimes the narrator of the novel and sometimes Mümtaz directs his gaze to the “past”. The concept of “past” in Tanpınar’s works is not a universe where events and people of the past are forgotten. In Huzur, the “past” continues to affect the present time of the novel in various ways. Sheikh Ghalib, Beyhan Sultan and Hatice Sultan, who are historical figures, take an effective position in the actual time of the novel with their features that continue to live in Mümtaz’s mind, although they are in the past. Mümtaz adorns Nuran, the woman he loves, in the present time of the novel with the events, situations, and memories he brought from the past. It adds a different face, a different depth to that woman. At the same time, a decor in which Sheikh Ghalib is the center always draws attention. A platonic love affair with a legendary personality like Sheikh Ghalib takes place in the novel. This love story overshadows the love story of Mümtaz and Nuran. The love in the past also deepens the love in the current time. The parallelism sets the love in the novel among the legendary ones of Turkish novel history. This narrative, which Tanpınar establishes by connecting the lives and works of the past, can be read as a possible response of the author to the void left by the past.
Huzur Romanında Bırakılmış Boşluklar ve Kurmacanın Farklı Gölgeleri: Şeyh Galip, Beyhan ve Hatice Sultanlar
Turgay AnarAhmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur romanı, zor okunan yapısı ile Türk roman tarihinde farklı bir yerde bulunur. Huzur romanının birçok farklı boyutu vardır. Yazar, romanda Türkiye için önemli kabul ettiği birçok meseleyi kurmacanın imkanları ölçüsünde tartışır. Bu meseleleri somutlarken maziden kaynaklanan olay, durum ve kişileri anlatıya dahil eder. Bunu yaparken ise merkezdeki ana kahramanlar Mümtaz ve Nuran’dır. Onların aşk maceralarını dile getirirken bazen romanın anlatıcısı bazen de Mümtaz, bakışlarını “maziye” yöneltir. Tanpınar’ın eserlerindeki “mazi” kavramı, geçmişte yaşanmış olay ve kişilerin unutulduğu bir evren değildir. Huzur romanı özelinde “mazi”, romanın aktüel zamanını çeşitli biçimlerde etkilemeye devam eder. Şeyh Galip, Beyhan Sultan ve Hatice Sultan; mazide kalmış olmalarına rağmen Mümtaz’ın zihninde yaşamaya devam eden özellikleri ile romanın aktüel zamanında etkili bir pozisyon alırlar. Mümtaz, sevdiği kadın olan Nuran’ı, geçmişten taşıyıp getirdiği olaylar, durumlar, hatıralar ile romanın aktüel zamanında süsler. Ona farklı bir yüz, farklı bir derinlik katar. Bunu yaparken ise Şeyh Galip’in merkezde olduğu bir dekor hep dikkati çeker. Şeyh Galip gibi efsanevi bir kişiliğin yaşadığı varsayılan- platonik- aşk ilişkisi, romanda yaşanılan Mümtaz ve Nuran’ın aşk hikayesine gölgesini düşürür. Mazideki aşk, aktüel zamandaki aşkı da derinleştirir. Kurulan bu benzerlik, romanda işlenen aşkı Türk roman tarihinin efsanevi aşkları arasına sokar. Tanpınar’ın geçmişte kalan hayatlar ve eserlerle irtibat bularak kurduğu bu anlatı, mazinin bıraktığı boşluğa yazarın muhtemel bir cevabı gibi de okunabilir.
