Studies on Mawlawiyah, Mawlana and Sheikh Ghalib
Rumi and Mawlawiyah in Modern Turkish Poetry: Fidelity or Farewell?
Ahmet Murat ÖzelThere is a considerable sum of poems on Rumi (Mawlana) in classical Turkish poetry. In these classical-style poems demonstrating the emotional world of a Sufi, chiefly there are traces of an internalised Sufi thought and culture. But with the transition to modern Turkish poetry, the representation of Rumi in poetry becomes problematic. We can evaluate the poets composing about Rumi and the Mawlawi order in four parts in the modern era of Turkish poetry: 1) Unmodernised poets who, although they appeared in the modern poetry era, wrote poems specific to the world of classical poetry. 2) Poems in the group that we can refer to as imperfect-modern due to their weakness in establishing contact with new poetry. The poetic strategy in these poems is generally based on remembering Rumi with longing and respect, using classical similes and symbolism. 3) Poems written by poets included in our modern poetry, but which are fragmentary in relation to Rumi and the Mawlawi order. In these poems, Rumi and the Mawlawi order do not constitute the central theme. 4) In modern poetry, those who provide analytical examples on the problem of writing on Rumi and Mawlawiyah: Nazım Hikmet, Asaf Halet Çelebi, and Hilmi Yavuz. The poems of Nazım Hikmet, Çelebi, and Yavuz in this last group have the potential to be the subject of a fruitful discussion about the classical-modern tension and they are the subject that we will examine in this article. Modern Turkish poetry has not been successful in rewriting in modern poetry such important classical literature as Rumi and Mawlawiyah. We see that the literature around Rumi and the Mawlawi order, which has for centuries been a founding element of the tradition with the effects we have described, is fading from the scene.
Modern Türk Şiirinde Hz. Mevlana Ve Mevlevilik: Vefa Mı, Veda Mı?
Ahmet Murat ÖzelKlâsik Türk şiirinde Hz. Mevlana hakkında dikkate değer miktarda şiir bulunmaktadır. Bir mutasavvıfın duygu dünyasını ortaya koyan bu klâsik tarzdaki şiirlerde çoğunlukla içselleştirilmiş bir tasavvuf düşünce ve kültürünün izlerine rastlanır. Ancak modern Türk şiirine geçişle birlikte Hz. Mevlana’nın şiirdeki temsili sorunlu hale gelir. Türk şiirinin modern evresinde Hz. Mevlana ve Mevlevilik üzerine yazan şairleri dört bölümde değerlendirebiliriz: 1) Tarihsel olarak modern şiir evresinde ortaya çıkmasına rağmen, klasik şiir dünyasına özgü şiirler yazan modernleşmemiş isimler. 2)Yeni şiirle ilişki kurmadaki zayıflıkları nedeniyle kusurlu-modern olarak adlandırabileceğimiz gruptaki şiirler. Bu şiirlerdeki şiir stratejisi genellikle Hz. Mevlana’yı klasik teşbihler ve sembolizm kullanarak özlem ve saygıyla anmak üzerine kuruludur. 3) Modern şiirimiz içinde yer alan şairlerce kaleme alınmış ama Hz. Mevlana ve Mevlevilikle ilişkisi fragmantal nitelikteki şiirler. Bu şiirlerde Mevlana ve Mevlevilik ana temayı oluşturmaz. 4) Modern şiir içinde, Hz. Mevlana ve Mevlevilik üzerine yazma sorunsalına çözümleyici örnekler sunanlar: Nazım Hikmet, Asaf Halet Çelebi, Hilmi Yavuz. Nazım Hikmet, Çelebi ve Yavuz’un bu son gruptaki şiirleri, klasik-modern gerilimine dair verimli bir tartışmanın konusu olma potansiyeline sahiptir ve bu makalemizde inceleyeceğimiz konudur. Modern Türk şiirinin, Hz. Mevlana ve Mevlevilik gibi klâsik edebiyatın önemli bir malzemesinin yeniden yazımında başarılı olamadığı söylenebilir. Yüzyıllar boyunca edebî geleneğin başat ve hatta kurucu unsuru haline gelen Hz. Mevlana ve Mevlevilik etrafındaki edebiyatın modern şiir sürecinde sahneden çekildiğini görüyoruz.
