Studies on Mawlawiyah, Mawlana and Sheikh Ghalib
Modern Türk Şiirinde Mevlana’nın Görünümleri
Sevim GüldürmezMevlana ve onun eserleri, klasik şiirimizin ziyadesiyle istifade ettiği kaynaklarından birisidir hatta bilhassa Mevlevi şairler vasıtasıyla oluşan edebî muhitlerin izini şiirlerden sürmek, Mevleviliğin fikrî yapısının sanatsal görünümlerini müşahede etmek mümkündür. Bir tarafı ile bu duruma modern Türk şairinin vücuda getirdiği eserlerde de birbirinden farklı biçimlerde ve muhtelif bakış açıları ile rastlanabilir. Diğer yandan yalnızca geleneği sürdürmek, onun bir parçası olmak, ona eklemlenmek anlayışının dışında da eleştiri maksatlı kullanımlar da kendisini göstermektedir. Modern Türk şairi için Mevlana, yalnızca şiirine kaynaklık eden bir konu değildir artık; kendi yetişme tarzının, ideolojisinin, inançlarının, kültür birikiminin yönlendirdiği ve hatta bunların yansıtıcısı olduğu bir tercih konumuna gelmiştir. Ayrıca dönemin sosyal ve siyasi olayları da bu yönelimde oldukça etkili olmuştur. Bu sebeple Mevlana ve Mevleviliği konu alan şiirlere toplumsal yahut ferdî bütün cepheleri ile yaklaşmak ve bir bütün olarak değerlendirmek ihtiyacı hasıl olmaktadır. Bu çalışmada önce klasik şiirimizde Mevlana ve onun etrafında oluşan kültürün akislerini seçtiğimiz iki örnek; Leyla Hanım ve Nef’î üzerinden vermeye, ardından da Neyzen Tevfik, Yahya Kemal, Arif Nihat Asya, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Asaf Halet Çelebi, Nâzım Hikmet, Attila İlhan, Sezai Karakoç, Hüsrev Hatemi gibi şairlerin şiirleri etrafında değerlendirerek panoramik bir bakış açısı ile modern Türk şiirinin seyri içerisinde Mevlana’nın görünümlerini ortaya koymaya çalışacağız.
Appearances of Rumi in Modern Turkish Poetry
Sevim GüldürmezIt is obvious that Rumi and his works are one of the sources of classical Turkish poetry, and it is possible to trace the atmosphere of the Mawlawi poets from their poems or to read the poetry of the emerging cultural circle. Modern Turkish literature poets, on the other hand, show a difference in the way they perceive and reflect them, as well as using the sources of classical poetry. For some people, Rumi is a spiritual shelter. For others, he is a part of the culture that has started to become popular and wants to be included in. According to some, he is a way of seeing that does not change in the changing world or can be adapted to this world and at the same time will give people the power of understanding and for some, he is a means to travel between texts in the forest of symbols. In this context, in this study, not only traces of Rumi, his works, or Mawlawi culture were traced in modern Turkish poetry, but also how Rumi is perceived in the poems of poets who have different perspectives and methods, were determined together with their own understanding of poetry and similar and different aspects. From this point of view, the poems of poets such as Leyla Hanım, Nefi, Neyzen Tevfik, Yahya Kemal, Arif Nihat Asya, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Asaf Halet Çelebi, Nâzım Hikmet, Attila İlhan, Sezai Karakoç, Hüsrev Hatemi were evaluated with a panoramic view.
