Zabıt cerideleri, mahkeme tarafından verilen kararlar yerine davanın geçmişini kaydeden ve belgeleyen önemli tarihsel kaynaklardır. Mahkemelerin işleyişini ve dönemin yargılama süreçlerini ayrıntılı olarak yansıtırlar. Hazırladığımız Samsun-Bafra mahkeme-i şer‘iyye za bıt ceridesi, çeşitli hukuki konuları kapsayan ve yirminci yüzyılın başlarına ait 160 kayıttan oluşmaktadır. Ceridedeki kayıtların tarihlerine en yakın nüfus verilerine göre 1911 yılında Bafranın nüfusu 35.705’i kadın, 38.226’sı erkek olmak üzere 73.931 kişi olarak kaydedilmiş tir. 1913 yılına gelindiğinde bu sayı 75.862 olarak tespit edilmiştir. 1914 yılında ise Bafranın nüfusu 81.517 kişiden, bu nüfusun %60,04’ü Müslümanlar, %37,83’ü Rumlar ve %2,12’si Ermenilerden oluşmaktadır1. İşte böylesine çeşitlilik gösteren bir nüfusa sahip Bafraya ait işbu ceride Bafradaki aileler, köyler ve mahalleler hakkında bize son derece ilgi çekici bil giler vermektedir. Bu defterin yayımlanması ve Osmanlı Türkçesinden günümüz harflerine aktarılması, bu önemli tarihsel kaynağın daha geniş bir kitle tarafından erişilebilir olmasını sağlayacaktır. Bu kayıtlar, tarihçilere, araştırmacılara ve meraklılara, geçmişteki hukuki uy gulamaları anlama fırsatı sunacak, Bafranın hukuki ve toplumsal geçmişini aydınlatmaya da katkı sağlayacaktır. |
