On the Republic’s Centenary: Essays on the History of Art

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/AH3.2025.001.006   IUP :10.26650/B/AH3.2025.001.006    Full Text (PDF)

Ankara Museums in 100th Anniversary: Past, Present and Future

Filiz Yenişehirlioğlu

In 1920, Ankara became the capital of the country and new institutions that would serve the country were opened in this city. Museums were one of these institutions. Considering Anatolian archaeology and ethnography as a concept of belonging for a newly established state, the administration decided to open these museums as a priority. For Ankara, Atatürk and the National War of Independence symbolize important events in history. It is through museums that these events and historical places are kept alive and reminded. Ankara has the most institutional museums in the country. These institutional museums serve not only the city itself but also the whole of Turkey. In these museums, the machines, goods, tools, clothes, archive documents they have been using since the day they were founded are exhibited. In these exhibitions, where technological developments are also reflected, links between the past and the present can be established. Those who worked and contributed to the institutions are commemorated with photographs, and their contributions to the institution are once again appreciated. The museums established by Ankara business people and Ankara residents who are interested in museums promote private collections and encourage collecting. Museums based on new concepts make the audience think and trigger their imagination. Ankara is the city with the highest number of museums in Turkey. These museums, founded on universal values instead of local productions, also show how the accumulation of knowledge in the history of the Republic was compiled. The future depends not only on the opening of new museums, but also on the development of the field of museum epistemology, which will be useful in examining the accumulation of knowledge in existing museums with pluralist and interdisciplinary approaches.


Keywords: Ankara, Museum, Turkish Republic, Cultural Memory, Social Memory
DOI :10.26650/B/AH3.2025.001.006   IUP :10.26650/B/AH3.2025.001.006    Full Text (PDF)

100. Yılda Ankara Müzeleri̇: Geçmi̇ş, Günümüz ve Gelecek

Filiz Yenişehirlioğlu

1920 yılında Ankara’nın Başkent olması, ülkeye hizmet verecek birçok yeni kurumun bu kentte açılmasına neden olmuştur. Müzeler de bu kurumlardan biridir. Anadolu arkeolojisi ve etnografyasını yeni kurulan bir devletin aidiyet kavramı olarak gören yönetim, öncelikli olarak bu müzelerin açılmasını kararlaştırmıştır. Atatürk ve Millî Mücadele Ankara için tarihte yaşadığı önemli olayları ve yeni kurulan bir devleti simgeler. Yaşananları ve tarihsel mekanları canlı tutmak ve anımsatmak da müzeler aracılığıyla olmaktadır. Açılan kurumsal müzeler sadece Ankara’ya değil, tüm Türkiye’ye hizmet vermektedir. Kuruldukları günden beri kullandıkları makineler, eşyalar, aletler, giysiler, arşiv belgeleri bu müzelerde sergilenmektedir. Teknolojik gelişmelerin de yansıtıldığı bu sergilerde geçmişle günümüz arasında bağlar kurulabilmektedir. Kurumlarda çalışanlar ve emeği geçenler fotoğraflarla anılmakta, kuruma katkıları bir kere daha değerlenmektedir. Ankaralı iş insanlarının ve müze merakı olan Ankaralıların kurdukları müzeler ise, özel koleksiyonları tanıtır ve koleksiyonculuğu teşvik eder. Yeni kavramlar üzerine kurulan müzeler ise izleyenleri düşündür, onların hayal gücünü tetikler. Ankara Türkiye’de en çok müzenin bulunduğu kenttir. Yerel üretimler yerine evrensel değerler üzerine kurulmuş bu müzeler, Cumhuriyet Tarihinde bilgi birikiminin nasıl derlendiğini de gösterir. Gelecek yeni müzelerin açılması kadar, var olan müzelerdeki bilgi birikimini çoğulcu ve interdisipliner yaklaşımlarla da incelenmesi yararlı olacak müze epistemolojisi alanının gelişmesine de bağlıdır.


Keywords: Ankara, Müze, Türkiye Cumhuriyeti, Kültürel Bellek, Toplumsal Bellek

References

  • Anonim. La Ville d’Ankara, Rapport de la Commission d’Urbanism. Ankara: Doğuş Matbaası, 1954. google scholar
  • Ayaokur, Alev. Müzelerde Bilgi Yönetimi. Ankara: Koç Üniversitesi Vekam Yayınları, 2014. google scholar
  • Aydın Altay, Suna. “Erken Cumhuriyet Dönemi Kültür ve Sanat Yaşamında Ankara İmgesi.” Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2021. google scholar
  • Bayburtluoğlu, İnci. “Müze Belgelerine Göre, Kuruluşundan Günümüze Kuruluşuna Kadar Anadolu Medeniyetleri Müzesi.” Ankara Dergisi 2 (1991): 96-124. google scholar
  • Bayramoğlu, Fuat ve Nihat Azamat. “Bayramiyye.” TDV İslam Ansiklopedisi, 5: 269-273. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1992. google scholar
  • Çerçioğlu Yücel, Gözde. “Institutional transformation of arts in Turkey: Emergence of private art museums.” Doktora tezi, ODTÜ, 2014. google scholar
  • Geçmişten Geleceğe Türkiye’de Müzecilik III, Ankara’da Müze, Müzede Ankara Sempozyum Bildirileri. Ankara: Vehbi Koç Vakfı, VEKAM Yayınları, 2009. google scholar
  • Günel, Gökçe ve Ali Kılcı. Bir Ankaralı Tüccarın Kentine Katkıları: İbadullah Vakfı. Ankara: Koç Üniversitesi VEKAM Yayınları, 2019. google scholar
  • Gürel, Eda. “Ankara’daki Müzelerde Ziyaretçi Profillerinin ve Motivasyonlarının Değerlendirilmesi.” Ankara Araştırmaları Dergisi 2 (2013): 1-9. google scholar
  • Gürel, Eda. “Müze Ziyaretçilerinin Bölümlendirilmesi: Ankara Örneği.” Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi 2 (2017): 201-218. google scholar
  • Gürol Öngören, Pelin. “Ernst A. Egli’nin Ankara’da İnşa Edilecek Milli Kütüphane, Akademi ve Müze Projesi.” Mimarlık Dergisi 387 (2016): 32-38. google scholar
  • Gürol Öngören, Pelin. “Displaying Cultural Heritage, Defining Collective Identity: Museums from the Late Ottoman Empire to the Early Turkish Republic.” Doktora tezi, ODTÜ, 2012. google scholar
  • Haritalarda Ankara. Hazırlayan Gökçe Günel. Ankara: Koç Üniversitesi Vekam Yayınları, 2017. google scholar
  • Kaçar, Ayşe Duygu. Kültür/Mekan; Gazi Orman Çiftliği Ankara. Ankara: Koç Üniversitesi, Vekam Yayınları, 2015. google scholar
  • Kadıoğlu, Musa, Kutalmış Görkay ve Stephan Mitchell. Roma Döneminde Ankyra. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2011. google scholar
  • Karaduman, Hüseyin. Ankara Etnografya Müzesinin Kuruluşu ve Milli Müze. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 2016. google scholar
  • Özalp, Koray ve Tolga Aydoğan, Ankara’daki Diplomatik Misyonlar, 1920-1970. Ankara: Galatya Yayıncılık, 2022. google scholar
  • Şakiroğlu, Mahmud, “Hamid Zübeyr Koşay.” TDV, İslam Ansiklopedisi. 26: 225-226. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2002. google scholar
  • Şentürk, Seda. “Ulusal Kimliğin İnşası Bağlamında Atatürk Müze Köşkü ve Bu Doğrultuda Müzecilik Uygulamaları.” Geçmişten Geleceğe Türkiye’de Müzecilik III Bildiriler, hazırlayan B. Zeynep Önen içinde 33-39. Ankara: Vehbi Koç Vakfı Vekam Yayınları, 2009. google scholar
  • Tanır, Engin Deniz ve Cengiz Aslan. “Birinci Heyet-i İlmiye ve Çalışma Esasları 1.” Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 1 (2019): 251-276. google scholar
  • Tanman, Baha. “Hacı Bayram-ı Veli Külliyesi,” TDV İslam Ansiklopedisi. c.14: 448-454. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1996. google scholar
  • Ülger, Emir Hasan. “Devlet İnşaasında Anadolu Medeniyetleri Müzesinin Önemi.” Anadolu Medeniyetleri Müzesi, 100. yıl Anı Kitabı içinde 357-363. Ankara: Anadolu Medeniyetleri Müzesi, 2023. google scholar
  • Yenişehirlioğlu, Filiz. “Kültür-Sanat-Miras.” Türkiye’de Sanatın Tarihi Müze, Derleyen Esra Aliçavuşoğlu, Ayşe H.Köksal içinde 43-77. İstanbul: Tellekt, 2023. google scholar
  • Yenişehirlioğlu, Filiz. “Yeniden İşlevlendirme Kapsamında Osmanlı Dönemi Bedestenlerine Anlambilimsel bir Bakış ve Ankara Mahmut Paşa Bedesteni.” Anadolu Medeniyetleri Müzesi, 100.yıl Anı Kitabı içinde 189 -196. Ankara: Anadolu Medeniyetleri Müzesi, 2023. google scholar
  • Yenişehirlioğlu, Filiz. Tarih, Tarihsellik, Tarihselcilik ve Kültürel Tüketim, Bilanço: 1923-1998. Istanbul: Türkiye Tarih ve Ekonomik Tarih Vakfı, 1998. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.