CHAPTER


DOI :10.26650/B/AH3.2025.001.010   IUP :10.26650/B/AH3.2025.001.010    Full Text (PDF)

Repairs and Transformations of Buhurî Osman Ağa Mosque from the Tanzimat to the Republican Era

Agah Tarkan OkçuoğluPınar Sürmen Akın

The article explores the historical evolution of the Buhurî Osman Ağa Mosque in Kadıköy, tracing its repairs and transformations from the 17th century to the present day. Initially built in 1612 during Sultan Ahmed I’s reign, the mosque underwent numerous alterations over the years. Repairs were conducted during the reigns of Mahmud II, Abdulhamid II, and culminated in a comprehensive restoration in 1965. This last restoration involved removing elements added during Mahmud II’s era, such as the portico and timekeeping room, as well as Neo-Gothic facade and decorations from Abdulhamid II’s period. Mid-20th-century photographs vividly demonstrates these architectural shifts, actively showcasing the mosque’s evolution through different styles, including the incorporation of Orientalist and Neo-Classical influences. After a fire during Abdulhamid II’s reign in 1877-78, interior paintings were added, reflecting an Orientalist and Neo-Classical influence, a style known as Neo-Ottoman. The current state of the mosque aims to restore its original 17th-century appearance by removing the 19th-century additions. Regrettably, these alterations over the centuries have stripped away the intricate architectural legacy of the Buhurî Osman Ağa Mosque resulting in a layered history of architectural styles that have shaped its identity over time.


DOI :10.26650/B/AH3.2025.001.010   IUP :10.26650/B/AH3.2025.001.010    Full Text (PDF)

Tanzimattan Cumhuriyete Buhurî Osman Ağa Camii’nin Geçirdiği Onarımlar ve Değişimler

Agah Tarkan OkçuoğluPınar Sürmen Akın

Babüssaade Ağası Buhurî Osman Ağa’nın, Sultan I. Ahmed döneminde, Kadıköy’de kendi adına yaptırdığı cami Söğütlüçeşme Caddesi’nin bitişiğindedir. Arşivlerdeki görsel ve yazılı belgelerden, caminin 17. yüzyıl başındaki ilk inşasından sonra, mimari üslubunun değişimine sebep olan esaslı onarımlar geçirdiği öğrenilir. Bu belgelere dayanarak, yapının II. Mahmud ve II. Abdülhamid dönemlerindeki onarım ve yenilenme süreçlerinde çeşitli yapısal değişikliklere maruz kaldığı ve bazı eklerle neredeyse yeni bir görünüm kazandığı anlaşılıyor. 1965 ve 1970 yıllarında gerçekleşen son onarım sürecinde, II. Mahmud dönemindeki eklerin yanı sıra, 1878 tarihli yangından sonra yeniden tasarlanan cephe ve bezeme de yok edilmiş, özetle 19. yüzyılın tüm mimari izleri silinmiştir. Caminin günümüzdeki görünümü ise tahmini bir 17. yüzyıl yapısı esas alınarak yapılan hayali bir restitüsyona dayanır. Bu makalenin amacı, Babüssaade Ağası Osman Ağa’nın vakıf eseri olan caminin 19. ve 20. yüzyılda geçirdiği onarım müdahalelerini açığa çıkararak yapının günümüze gelemeyen özgün katman ve özelliklerini tanıtmaktır.



References

  • Ahunbay, Zeynep. Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: YEM Yayın, 1996. google scholar
  • Akbulut, M. Fatih. “Kadıköy.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 3: 329-339. İstanbul 1994. google scholar
  • Akın, Günkut. “Mahmud II Türbesi ve Sebili.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 3: 263-265. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 1994. google scholar
  • Ayvansarâyî Hüseyin Efendi,Mecmua-i Tevarih. Hazırlayan Vahid Çubuk. İstanbul, 1985. google scholar
  • Ayvansarâyî Hüseyin Efendi, Alî Sâtı‘ Efendi, Süleymân Besîm Efendi, Hadîkatü’l-Cevâmi’: İstanbul Câmileri ve Diğer Dînî-Sivil Mi'mârî Yapılar. Hazırlayan Ahmed Nezih Galitekin. İstanbul: İşaret Yayınları, 2001. google scholar
  • Beyhan, Mehmet Ali. “Osmanlı Devrinde İstanbul Yangınları”, Afetlerin Gölgesinde İstanbul, içinde (editör Said Öztürk), 187-312, İstanbul: İBB Kültür A.Ş., 2009. google scholar
  • Çalışır, Deniz, “Osman Ağa Camii.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 6: 159. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 1994. google scholar
  • Dağdelen, İrfan. Charles Edouard Goad’un İstanbul Sigorta Haritaları. İstanbul: İBB, 2007. google scholar
  • Dağdelen, İrfan. Jacques Pervititch Sigorta Haritaları. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 1999. google scholar
  • Dikci, Ezgi. “Adap ve Bağlam: Erken Modern Dönem İstanbul’unda Osmanlı Saray Hadımlarının Mimari Hamilikleri.” Ekrem Hakkı Ayverdi Hatırasına Osmanlı Mimarlık Kültürü, hazırlayan Hatice Aynur ve A. Hilal Uğurlu içinde 67-100. İstanbul: Kubbealtı Yayınları, 2016. google scholar
  • Necipoğlu, Gülru. Sinan Çağı-Osmanlı İmparatorluğu’nda Mimari Kültür. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013. google scholar
  • Öz, Tahsin. İstanbul Camileri. 2. Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1965. google scholar
  • Pakalın, Mehmet Zeki. “Dar-üs-saade Ağası.” Osmanlı Tarihi Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. 1: 400-404. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1993. google scholar
  • Sakaoğlu, Necdet. “Yangınlar”. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 7: 427-438. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 1994. google scholar
  • Saner, Turgut. 19. Yüzyıl Mimarlığında ‘Oryantalizm’. İstanbul: Pera Turizm Yayınları, 1998. google scholar
  • Tanman, M. Baha. “Galata Mevlevîhanesi-Mimari.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 3:364-367. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 1994. google scholar
  • Tanman, M. Baha, “Hacı Evhad Külliyesi.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 3: 473-475. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 1994. google scholar
  • Tanman, M. Baha. “Ramazan Efendi Camii ve Tekkesi.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 6: 301-303. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 1994. google scholar
  • TOKAY, Hale, “Nakşidil Sultan Külliyesi.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, 6: 41. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 1994. google scholar
  • Yüksel, İ. Aydın, “Takkeci İbrahim Ağa Camii.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 7: 194-195. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, 1994. google scholar
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Evkaf Defterleri (EV.D) 09490, 21 Recep 1247 (26 Aralık 1831). google scholar
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). İrade Şura-yı Devlet (İ.ŞD) 52-2871, 14 Şevval 1297 (9 Eylül 1880) google scholar
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Şura-yı Devlet (ŞD)101-6-0, 09 Şevval 1297 (14 Eylül 1880). google scholar
  • İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü Arşivi google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.