CHAPTER


DOI :10.26650/BS/AA14.2021.001-1.05   IUP :10.26650/BS/AA14.2021.001-1.05    Full Text (PDF)

Formation Process and Historical Development of Moscow Urbanonyms

Fatih Düzgün

Toponymy is an important area of linguistics that examines the origins, development, history, functioning, distribution, and language structure of geographical nomenclature. Toponyms are associated with different geographical structures such as settlements, transportation routes, and landforms. Among the place names, the names of the streets, squares, and micro regions have a special place in the city, which reflects the history of the city, its inhabitants, and the people’s past. When Moscow urbanonyms are examined, it is revealed that there are approximately four thousand settlement names in the city. The vast majority of these are historical sites from Moscow’s past and different Russian historical periods. These place names were created according to the Russian grammar rules of the time each appeared. In other words, these residential units also play a sociological, cultural, and historical role. Notably, there are two sub-naming systems in Moscow: the pre-revolutionary and postrevolutionary nomenclature systems. In pre-revolutionary Moscow, most of the place names were formed naturally, and after the 1917 Revolution, an artificial order was created by decree. Moscow has been part of different nations throughout history and is now the capital of the Russian Federation. In this study, the historical process and the current state of the formation of Moscow urbanonyms (nomenclature within settlement and regional names) is addressed and the system of location nomenclature is explained. In fact, Moscow’s urbanonyms include both Russian topographic models and adapted foreign topography models. These urbanonyms are grouped according to nomenclature principles and the origins of spatial units such as Red Square (Красная площадь) and Arbat (Арбат) in the historical center of the city are explained in the axis of Russian linguists’ studies and evaluations.


DOI :10.26650/BS/AA14.2021.001-1.05   IUP :10.26650/BS/AA14.2021.001-1.05    Full Text (PDF)

Moskova Urbanonimlerinin Oluşum Süreci ve Tarihsel Gelişimi

Fatih Düzgün

Yer adları (toponim); coğrafi adlandırmaların kökenlerini, gelişimlerini, tarihini, işleyişlerini, dağılımlarını ve dil yapısını inceleyen dilbilimin önem taşıyan alanlarından birisidir. Yer adları yerleşim yerleri, ulaşım yolları, yeryüzü şekilleri gibi farklı coğrafi yapılar ile ilişkilidir. Yer adları arasında şehrin tarihini, sakinlerini, halkın geçmişini yansıtan şehir içindeki yerleşim birimlerinin başka bir ifadeyle sokakların, meydanların, mikro bölgelerin adları özel bir yere sahiptir. Moskova urbanonimleri incelendiğinde şehirde yaklaşık dört bin yerleşim yeri adı olduğu ortaya çıkmıştır. Bunların büyük çoğunluğu, Moskova’nın geçmişine ve Rusya’nın farklı dönemlerine ait tarihsel mekânlardır. Bu yer adları, her birinin ortaya çıktığı zamanın Rusça dilbilgisi kurallarına göre oluşturulmuştur. Başka bir deyişle bu yer birimlerinin sosyolojik, kültürel ve tarihi bir görevi de vardır. Moskova’da iki alt adlandırma sisteminin varlığından söz edilir. Bunların birisi Devrim öncesi Moskova ve Devrim sonrası Moskova adlandırma sistemleridir. Devrim öncesi Moskova’da, yer adlarının çoğu doğal bir biçimde oluşmuş, 1917 Devriminden sonra ise kararname aracılığıyla yapay bir düzen oluşturulmuştur. Bu çalışma özelinde tarih boyunca farklı milletlere ev sahipliği yapmış, günümüzde Rusya Federasyonu’nun başkenti olan Moskova urbanonimlerinin (yerleşim yeri içindeki adlandırmalar, bölge adları) oluşumunun tarihsel sürecine ve şimdiki durumuna değinilmekte olup yer adlandırmalarının sistematiği anlatılmaktadır. Nitekim Moskova’ya ait urbanonimler, hem Rus toponim modellerini hem uyarlanmış yabancı toponim modellerini içerir. Moskova’ya ait söz konusu urbanonimler adlandırma prensiplerine göre gruplandırılarak ele alınmış ve şehrin tarihi merkezinde bulunan Kızıl Meydan (Красная площадь), Arbat (Арбат) gibi mekânsal birimlerin kökenleri Rus dilbilimcilerin incelemeleri ve değerlendirmeleri ekseninde açıklanmıştır.



References

  • Ageeva, R. A. (2000). Kakogo mı rodu-plemeni? Narodı Rossii: imena i sudbı. Slovar-spravoçnik. - M.: Academia, 424. google scholar
  • Dobrodomov, I. G. (1991). Arbat (etimologiçeskiy etyud) // Toponimika i mejnatsionalnıe otnoşeniya. -M., MFGO SSSR, 95-108. google scholar
  • Gorbanevskiy, M. V. (1991). Natsionalnıe obrazı v toponimii Moskvı // Toponimika i mejnatsionalnıe otnoşeniya. -M., MFGO SSSR, 25-40. google scholar
  • Gorbanevskiy, M. V. (1996). Russkaya gorodskaya toponimiya / M.V.Gorbanevskiy. -- M.,– 247. google scholar
  • Hamurkoparan, C. (2017). Mejyazıkovoe vzaimodeystvie v toponimii Severnogo Priçernomorya Russkiy yazık v polikulturnom mire: I Mejdunarodnıy simpozium (8-12 haziran 2017) / otv. red. E.Ya. Titarenko: Sb. nauç. statey. Tom 2. – Simferopol : IT «ARIAL», 2017. 224-229 google scholar
  • Mahotin, B. A. (1989). K jivım istokam.- Smolensk, 127. google scholar
  • Mezenko, A. M. (1991). Urbanonimiya Belorussii. Minsk: Universitetskoe, 193. google scholar
  • Murzaev, E. M. (1979). Geografiya v nazvaniyah. -M.,Nauka, 176. google scholar
  • Murzaev, E. M. (1982). Geografiya v nazvaniyah. – M.: Nauka, 168. google scholar
  • Murzaev, E. M. (1984). Slovar narodnıh geografiçeskih terminov. M.: Mısl, 653. google scholar
  • Ojegov, S. İ. & Şvedova, N. Y. (2005). Tolkovıy slovar russkogo Yazıka. M. : Az, 944. google scholar
  • Pegova, A. M. (1979). İmena moskovskih ulits. / Pod obşç. red. A.M. Pegova -M., Moskovskiy raboçiy, 568. google scholar
  • Podolskaya, N. V. (1974). Urbanonimiya tsentralnıh oblastey RSFSR // Voprosı geografii., C6, 94. google scholar
  • Podolskaya, N. V. (1985). Konservatsiya drevnih nazvaniy uroçişç Moskvı v imenovaniyah drugih obektov // Voprosı geografii. M.: Mısl, 224. google scholar
  • Podolskaya, N. V. (1978). Slovar russkoy onomastiçeskoy terminologii. M., 192. google scholar
  • Pospelov, E. M. (2003). Ulitsı Moskvı. Starıe i novıe nazvaniya. Toponimiçeskiy slovar spravoçnik./Otv. red. E.M. Pospelov,- M. : Izdatelskiy tsentr «Nauka, tehnika, obrazovanie», 336. google scholar
  • Pospelov, E. M. (2007). İmena moskovskih ulits: Toponimiçeskiy slovar. Pod obşç. red. E. M. Pospelov. -M. : OGI, 608. google scholar
  • Saraç, H. (2019). Sovyet Propaganda Dili. İstanbul: Değişim Yayınları. google scholar
  • Sıtin, P. V. (1958). İz istorii moskovskih ulits.- M.: Moskovskiy raboçiy, 844. google scholar
  • Smolitskaya, G. P., Gorbanevskiy M. V. (1982). Toponimiya Moskvı.- M., Nauka, 176. google scholar
  • Smolitskaya, G. P. (2002). Toponimiçeskiy slovar Tsentralnoy Rossii: Geografiçeskie nazvaniya. — M. : Armada-press, 416. google scholar
  • Sokolova, T. P. (2015). Novıe urbanonimı Moskvı - sbornik: Etnolingvistika. Onomastika. Etimologiya materialı III Mejdunarodnoy nauçnoy konferentsii. Rossiyskaya akademiya nauk İnstitut russkogo yazıka im. V.V. Vinogradova, İnstitut slavyanovedeniya RAN; Uralskiy federalnıy universitet imeni pervogo Prezidenta Rossii B.N. Eltsina., 252-254. google scholar
  • Superanskaya, A. V. (1973). Obşçaja teoriya imeni sobstvennogo / A.V.Superanskaya.-- M.: Nauka, 356. google scholar
  • Tan Metreş, E. H. (2018). “Rus Toplumsal Belleğinde Mekanın Dili: “Kremlin””, IV. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Tam Metin Kitabı. Elazığ: Asos Yayınevi, 68-77. google scholar
  • Yevgenevaya, A. P. (1981-1984). Slovar russkogo yazıka v 4-h tomah / pod red. A.P. Yevgenevoy. M.:Russkiy yazık google scholar
  • Zabelin, I. E. (1990). İstoriya goroda Moskvı. M.: Stolitsa, 668. google scholar
  • 17.08.2004 Moskova yönetimi kararı http://mosopen.ru/document/558_pp_2004-08-17 google scholar
  • 20.09.2005 Moskova yönetimi kararı http://mosopen.ru/document/714_pp_2005-09-20 google scholar
  • 25.10.2016 Moskova yönetimi kararı https://www.mos.ru/mayor/themes/16299/3635050/ google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.