Geçmişteki ilim ve medeniyet tarihine ne kadar büyük hizmetler etmişsek etmiş olalım, modern ilim hayatında yeniyiz, hele bu hayattaki tarih şuurumuz yeniden yeniye bir kımıldama gösteriyor. Bu kımıldamada şahit olduğumuz düşmeler, kalkmalar, tezatlar, kavil ve fiil benzemeyişleri, hep bu yeniliğin sosyal tezahürleridir. Meselâ: Bizzat kendi mesleğim olan mimarlık bahsında dünyanın en büyük yapıcı milletleri arasında bulunan türkün-rahmetli Atatürk’ün teşebbüse geçmiş olmasına rağmen - mimarî tarihi şöyle dursun, Tarih Kurumu müteaddit defalar ilân etmiş olduğu halde, halâ bir (koca Sinan) monografisi, hayat ve eserleri yazılamamıştır. Maalesef bugün cemiyetimizde bunları yazacak salahiyetli mutahassıslar da yoktur. Hele ecnebilerde istisnasız olarak bizim hesabımıza bü konuda salâhiyeti haiz kimse tasavvur bile edilemez. Güzel San’atlar Akademisinde Türk Mimarlık tarihi diye bir ders bulunmadığı gibi bu dersi verebilecek bir mutahassıs da mevcut değildir. Bu acıklı durum içinde yetişmiş mimarların ağzında, umumi bir halde (Millî mimarî) diye konuşulan bir söz, gerçi vardır. Fakat, fiiliyatta herkes o millî mimarînin düşmanı imiş gibi hareket etmekte ve Türk olmayan, Türklükle münasebeti bulunmıyan bir yabancı taklitçiliği yapmaktadırlar.
Tababet ise, mimarlık âlemi ile mukayese edılemiyecek ayrı atmosfere sahip, bir ilimdir. Bu bahiste düşme ve kalkmalara ve ezat-lara rastlanamaz. O, dosdoğru yolundadır. Fakat modern tarih hayatımızda bu da yepyenidir. Tıp tarihi üzerinde çalışmak lüzumu hissetmiş isimleri saymak istediğimiz vakit meşrutiyettenberi ölü, diri nihayet üç, dört kişiyi geçemiyoruz. Eserleri ise, pek mahdut ve doyurucu değildir. Tıp tarihi enstitülerimiz ise, birkaç seneliktir.
Umumi kültürü olgun ve yüksek topluluklarda, her cins ilim mensupları arasında, yakın ilgi ve bağlılıklar vardır. Mesken ve bina hijiyen’inde (Hygiene) mimar doktora muhtaç iktisatçı çok defa hukukçuya, hâkim bazı defa doğru hüküm verebilmek için mimara muhtaçtır.
Tarih bahsine gelince, bu giriftlik daha umumi ve daha şümullüdür. Muhtelif ihtisas sahibi doktorların bir bünye üzerindeki konsültasyonu gibi, her meslek sahibinin, tarihi hakikatleri kendi zaviyesinden mutaleası, ilim ailesinde çok faydalı ve zaruridir. Binaenaleyh bir mimarın da, tıp tarihimize ilgili olmasından faydalar doğabileceğine kani olarak, şahsan fırsat kaçırmamağa çalıştım ve çalışıyorum. Bu gayretledir ki, şu kitabı yazmak lüzumunu hissettim. Tıp tarihimizin hizmetkârları arasında en ufak bir nokta dahi olabilirsem ne büyük şeref.
Y. Mimar
S. Çetinbaş |
