Sosyal ve Ekonomik Yaşamda Çubuk Barajı
Gamze Işık AkbudakÇubuk Barajı, yapılma amacına uygun olarak başkent Ankara’nın sosyal ve ekonomik yaşamının gelişmesinde ciddi bir rol oynamıştır. Bu kapsamda Çubuk Barajı bölgesi, zaman içerisinde Ankara halkının önemli bir mesire ve eğlence yeri haline gelmiştir. Burada kurulan ve Cumhurbaşkanı Atatürk’ün de ziyaret ettiği gazino ise eğlence ihtiyacının karşılanması ve Ankara halkının nezih bir ortamda sosyalleşmesi açısından dikkate değer bir işlev üstlenmiştir. Bu yönleriyle Çubuk Barajı, kısa zamanda Ankara’nın önemli sosyal ve kültürel yaşam alanlarından biri haline gelmiştir. Çubuk Barajı aynı zamanda, yabancı devlet adamlarının ziyaretlerine ev sahipliği yapmıştır. Bu bağlamda baraj, gerek inşaat çalışmaları sırasında gerekse açıldıktan sonra birçok yabancı devlet adamı tarafından ziyaret edilmiş ve böylece Ankara’yla birlikte Türk kalkınma ve modernleşmesinin uluslararası tanınırlığına kayda değer bir katkı sağlamıştır.
Çubuk Barajı, kuruluş amaçlarına uygun bir şekilde Ankara’nın ekonomik gelişimine de belirli ölçüde destek olmuştur. Bu kapsamda Ankara Ovası’nın sulanmasına sağlanan katkı tarımın gelişmesi adına önem taşırken, baraj aracılığıyla şehre düzenli ve sağlıklı içme suyu verilmesine de çalışılmıştır. Bununla birlikte şehrin tahmin edilenden daha hızlı bir şekilde nüfus artışına sahne olması, barajın kapasitesinin yetersiz kalmasına yol açmış ve yeni içme suyu kaynaklarının bulunmasını zorunlu hale getirmiştir.
References
- Arşiv google scholar
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA) google scholar
- BCA, 30.10.0.0/25.140.14, 15.01.1941. google scholar
- BCA, 30.18.1.2/94.17.1, 01.03.1941. google scholar
- Resmî Yayınlar google scholar
- “Belediye Kanunu”, T.C. Resmî Gazete, 1471 (14 Nisan 1930). google scholar
- “Ulusal bayram ve genel tatiller hakkında kanun”, T.C. Resmî Gazete, 3017 (1 Haziran 1935). google scholar
- “Kararname”, T.C. Resmî Gazete, 4757 (13 Mart 1941). google scholar
- Süreli Yayınlar google scholar
- “Bu Yaz Ankara’da Deniz Sporları Yapılacak”, Akşam (27 Nisan 1935). google scholar
- “Çubuk barajı”, Akşam (30 Mayıs 1935). google scholar
- “B. Şevki Behmen geldi”, Akşam (13 Haziran 1936). google scholar
- “Cumhuriyet hükûmetinin yeni bir eseri”, Akşam (25 Teşrinievvel 1936). google scholar
- “Çubuk Barajı”, Akşam (25 Şubat 1937). google scholar
- “Metaksas Dün Gece Hareket Etti”, Akşam (23 Teşrinievvel 1937). google scholar
- “Suriye Başvekili Dün Atatürk’e Takdim Edildi”, Akşam (23 Kânunuevvel 1937). google scholar
- “Büyük Şef dün Çubuk barajını gezdiler”, Akşam (8 Mayıs 1938). google scholar
- “General Mariç Ankarada Harbiye Mektebini Gezdi”, Akşam (20 Mayıs 1938). google scholar
- “Hatay itilâfı ve Bulgar gazeteleri”, Akşam (12 Temmuz 1938). google scholar
- “Ankara Nasıl Eğleniyor?”, Akşam (6 Eylül 1938). google scholar
- “Çubuk Barajı Ankara Çevresindeki Sebze Bahçelerine Su Verecek”, Akşam (12 Şubat 1942). google scholar
- “Çubuk barajında golf kulübü”, Akşam (1 Aralık 1947). google scholar
- “Çubuk barajı”, Arkitekt, 10-11 (1936). google scholar
- “Çubuk Barajı”, Bayındırlık İşleri Dergisi, 2, 10 (Mart 1936). google scholar
- “Ankara Çubuk Barajı Parkı ve Lokantası”, Bayındırlık İşleri Dergisi, 3, 10 (Mart 1937). google scholar
- “Çubuk Barajı ve Filtre istasyonu 3-11-1936’da Ankarada Başbakanımız tarafından merasimle açıldı”, Belediyeler Dergisi, II, 17 (Birincikânun 1936). google scholar
- “Dost Yunanistan’ın Kıymetli Ricali Memleketimizde”, Cumhuriyet (11 Eylül 1933). google scholar
- “Yeni Türk-Yunan Misakı Bugün İmza Ediliyor”, Cumhuriyet (14 Eylül 1933). google scholar
- “Şehinşah Hz.nin Dünkü Ziyaretleri”, Cumhuriyet (21 Haziran 1934). google scholar
- “Ankara Suya Kavuşuyor”, Cumhuriyet (2 İkinciteşrin 1936). google scholar
- “Bu tesisat 5 milyon Türk lirasına maloldu”, Cumhuriyet (4 İkinciteşrin 1936). google scholar
- “M. Tataresco Ankara’dan Ayrıldı”, Cumhuriyet (31 Birinciteşrin 1937). google scholar
- “Suriye Başvekili Ankara’da Merasimle İstikbal Edildi”, Cumhuriyet (22 Birincikânun 1937). google scholar
- “Çubuk Barajı Temizlendi”, Cumhuriyet (4 Ocak 1938). google scholar
- “Zelzele ve yağmur”, Cumhuriyet (5 Mayıs 1938). google scholar
- “Konseyin Tebliği”, Cumhuriyet (28 Şubat 1938). google scholar
- “Büyük Şefimiz”, Cumhuriyet (8 Mayıs 1938). google scholar
- “Ekselans Köseivanof Dün Milli Şefimizle Görüştü”, Cumhuriyet (19 Mart 1939). google scholar
- “Irak Kral Naibinin Mühim Beyanatı”, Cumhuriyet (17 Eylül 1945) google scholar
- “Irak Kral Naibi, Atatürk’ün Kabrine Dün Muhteşem Bir Çelenk Koydu”, Cumhuriyet (19 Eylül 1945). google scholar
- “Büyük Misafirimizin Ankara’daki Ziyaretleri”, Cumhuriyet (22 Haziran 1946). google scholar
- “Ankara Defterdarlığından”, Cumhuriyet (21 Nisan 1949). google scholar
- “Ankara Civarında Su Bentleri”, Hakimiyeti Milliye (27 Mayıs 1931). google scholar
- “Çıbık Ötesindeki Gölün Üzerinde”, Hakimiyeti Milliye (2 Ağustos 1931). google scholar
- “Misafirlerimizin Ankara’da Son Günü”, Hakimiyeti Milliye (16 Eylül 1933). google scholar
- “Çubuk Barajı ve Şehir Suyu”, Hakimiyeti Milliye (11 Nisan 1934). google scholar
- “İyran Şahinşahı Hazretlerinin Ankarada geçirdikleri son gün”, Hakimiyeti Milliye (21 Haziran 1934). google scholar
- “Ankara Belediyesinin Çay Ziyafeti”, İller ve Belediyeler Dergisi, 3, 15-16 (1 Ocak 1947). google scholar
- “Ankara Belediyesinin 1948 yılı çalışmalarına toplu bir bakış”, İller ve Belediyeler Dergisi, 4, 37 (Ekim 1948). google scholar
- “Le barrage de Çubuk”, İstanbul (25 Fevrier 1937). google scholar
- “Baraj Suyunda Boğulan Vatandaş”, Kudret (2 Haziran 1949). google scholar
- “Barajdaki Ceset”, Kudret (5 Haziran 1949). google scholar
- “Kudret” (9 Temmuz 1950). google scholar
- “Çubuk Barajı Eğlence Yeri Oluyor”, Kurun (20 Mart 1937). google scholar
- “Hükûmet Merkezinin Bayındırlığı”, Son Posta (26 Haziran 1935). google scholar
- “Misafir Yugoslâv nazırı”, Son Posta (13 Haziran 1936). google scholar
- “Nafıa Vekâletinden”, Son Posta (18 Nisan 1939). google scholar
- “Nafıa Vekâletinden”, Son Posta (1 Haziran 1939). google scholar
- “Türkiye’de Kemalizmin Yeni Bir Eseri: Çubuk Barajı”, Tan (5 Eylül 1935). google scholar
- “Çubuk Barajının Bütün İnşaatı Tamamlanıyor”, Tan (11 Mart 1936). google scholar
- “Çubuk Barajına Otobüs”, Tan (25 Mart 1937). google scholar
- “Ankara, İstanbula Daha Az Hasrette”, Tan (11 Temmuz 1937). google scholar
- “General Metaksas Ankara’da”, Tan (22 İlkteşrin 1937). google scholar
- “Çubuk barajı yakında bitiyor”, Ulus (28 Şubat 1935). google scholar
- Ulus (3 Haziran 1935). google scholar
- “Ankara Beş Yılda Nasıl Bayındırılacak”, Ulus (24 Haziran 1935). google scholar
- “Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi Mezunlarının Gezintisi”, Ulus (27 İkincikânun 1936). google scholar
- “Çubuk Barajı”, Ulus (10 Mart 1936). google scholar
- “Yugoslavya bakanlarından B. Ve Bn. Behmen şehrimize geldi”, Ulus (7 Haziran 1936). google scholar
- “Misafir Yugoslav Bakanı”, Ulus (9 Haziran 1936). google scholar
- “Ankara’yı Bol Suya Kavuşturan Büyük Eser Çubuk Barajı”, Ulus (4 Ağustos 1936). google scholar
- “Çubuk barajı Çubuk yolu Filtre tesisatı”, Ulus (1 İkinciteşrin 1936). google scholar
- “Mareşal Mahmud han şehrimizde”, Ulus (20 İlkteşrin 1936). google scholar
- “Büyük misafirimizin Ankarada üçüncü günü”, Ulus (22 İlkteşrin 1936). google scholar
- Ulus (26 İlkteşrin 1936). google scholar
- “Çubuk barajı ve filtre istasyonu”, Ulus (3 Sonteşrin 1936). google scholar
- “Orman Çiftliği ve Baraja Otobüs İşliyor”, Ulus (25 Mart 1937). google scholar
- “Emir Abdullah İstanbul’da”, Ulus (31 Mayıs 1937). google scholar
- “Altes Emir Abdullah Dün İstanbul’a Hareket Etti”, Ulus (3 Haziran 1937). google scholar
- “Pazar programını hazırlama kılavuzu”, Ulus (27 Haziran 1937). google scholar
- “Gene Ankara’ya Dair”, Ulus (27 Temmuz 1937). google scholar
- “Metaksas Ankara’da”, Ulus (20 Birinci Teşrin 1937). google scholar
- “Ekselans General Metaksas’ın Dünkü Ziyaretleri”, Ulus (21 Birinci Teşrin 1937). google scholar
- “Romen Başbakanı Geliyor”, Ulus (27 Birinci Teşrin 1937). google scholar
- “Türkiye Romanya arasında tam bir görüş birliği vardır”, Ulus (31 İlkteşrin 1937). google scholar
- “Suriye Başvekilinin Ziyaretleri”, Ulus (23 İlkkânun 1937). google scholar
- “Ekselans Metaksas Ankara Görüşmelerinden Büyük Memnunlukla Bahsediyor”, Ulus (1 Mart 1938). google scholar
- “Cumhur reisimiz dün Çubuk barajında bir gezinti yaptılar”, Ulus (8 Mayıs 1938). google scholar
- “Dost Yugoslavya nazırı general Mariçin ziyaretleri ve şerefine verilen ziyafetler”, Ulus (20 Mayıs 1938). google scholar
- “Dost Bulgaristan’ın Başvekili Dr. Köseivanof Ankara’ya Geldi”, Ulus (18 Mart 1939). google scholar
- “Cumhurreisimiz Bulgar Başvekilini kabul buyurdular”, Ulus (19 Mart 1939). google scholar
- “Türkiye: modern demokratik lâik bir devlet olmuştur”, Ulus (13 Ağustos 1939) google scholar
- Ulus (9 Eylül 1939). google scholar
- “Misafirimiz Altes Naib’in Ziyaretleri, Ulus (19 Eylül 1945). google scholar
- “Altes Naip Bugün Bağdat’a Dönüyor”, Ulus (20 Eylül 1945). google scholar
- “Ekselans Beşara El-Huri Şehrimizde”, Ulus (20 Haziran 1946). google scholar
- “Beşara El-Huri dün bazı ziyaretler yaptı”, Ulus (22 Haziran 1946). google scholar
- “Toplantı”, Ulus (12 Haziran 1947). google scholar
- “Baraj yolunda bir Golf kulübü için hazırlıklar”, Ulus (30 Kasım 1947). google scholar
- “Çubuk Barajı Gazinosu Açılmıştır”, Ulus (11 Nisan 1948). google scholar
- Ulus (14 Temmuz 1948):6. google scholar
- “Baraj’da danslı bir Show tertibedildi.”, Ulus (8 Ağustos 1948). google scholar
- “Resim ve Yazı İle: Çubuk Barajı”, Uyanış-Servetifünun, Yıl 46, 79/15, 2065-380 (19 Mart 1936). google scholar
- “Yeni Ankara Barajı”, Zaman (19 Mart 1935). google scholar
- Kitap ve Makaleler google scholar
- Ali Süreyya , “Çubuk bentleri”, Cumhuriyet (9 Teşrinisani 1932): 3. google scholar
- Ankara Çubuk Barajı ve Filtre Tesisatı Açılma Töreni Hatırası 3-XI-1936. İstanbul: Devlet Basımevi, 1936. google scholar
- Ankara Posta Kartları ve Belge Fotoğrafları Arşivi. Haz. Ozan Sağdıç, Ankara: Belko, 1994. google scholar
- Ankara Şehrinin Sınırları-Belgeleri ve Mahalle, Bölge Teşkilleri. Ankara: Ankara Belediyesi, 1945. google scholar
- Aslanoğlu, İnci. “1930-1950 Yılları Ankara’sının Eğlence Yaşamı İçinde Gazino Binaları”, Tarih İçinde Ankara II Aralık 1998 Seminer Bildirileri. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi, 2001, 327-339. google scholar
- Aslanoğlu, İnci. “Baraj Gazinosu”, Bülten 31 (Nisan-Mayıs 2005): 6-7. google scholar
- Aslanoğlu, İnci. Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı 1923-1938. 3. bs. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2010. google scholar
- Atay, Falih Rıfkı. “Baraj’da”, Ulus (26 İlkteşrin 1936): 1. google scholar
- Baskıcı, Murat-Koç, Bekir. Bozkırdan Sanayinin Başkentine. Ankara: Ankara Sanayi Odası Yayını, 2013. google scholar
- B.B., “Ankara’nın Boğaziçisi”, Ulus (26 Temmuz 1937): 2. google scholar
- Belediyeler Yıllığı. 1, Ankara: İller Bankası, 1949. google scholar
- Bina Kimlikleri Ankara Cumhuriyetin 50 Yılı, 3. bs. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 2012. google scholar
- Bozdoğan, Sibel. Modernizm ve Ulusun İnşası-Erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde Mimari Kültür, 3. bs. İstanbul: Metis Yayınları, 2012. google scholar
- Camcı, Orhan. “Çubuk Çayının Ağaçlandırılması”, İktısadî Yürüyüş, 8, 187 (15 Kasım 1947): 9, 12. google scholar
- Cumhuriyet Nafia Sergisi, İstanbul-Temmuz 1944. t.y. google scholar
- Cumhuriyetin İlk Sayımı (1927 Nüfus Tahriri) Hazırlıklar, Sayım Günü, Sonuçlar ve Yorumlar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2023. google scholar
- Çubuk Barajı V. Bölge. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Nafia Vekâleti Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Neşriyatı Sayı 1, 1954. google scholar
- Demirtaş, Bahattin. “Başkentin Yoğun Siyasi Trafiğinde Bir Soluklanma Yeri Olarak Çubuk I ve II Barajları”, Bütün Yönleriyle Çubuk ve Çevresi II. Uluslararası Sempozyumu (5-7 Ekim 2017). Ankara: Çubuk Belediyesi Yayınları (2019): 635-649. google scholar
- Devlet Su İşleri Faaliyetlerini Gösterir Fotoğraf Bülteni. Ankara 1960. google scholar
- Dinçer, Güven. “Cumhuriyet Dönemi’nde Ankara’da Kurulan Toplumsal Yaşam Alanları”, Ankara Araştırmaları Dergisi 5, 2 (Aralık 2017): 321-345. google scholar
- Duru, Bülent. “Mustafa Kemal döneminde Ankara’nın imarı”, İcad Edilmiş Şehir: Ankara, Der. Funda Şenol Cantek, İstanbul: İletişim Yayınları, 2017, 107-123. google scholar
- Genel Nüfus Sayımı. 2, İstanbul: Devlet Basımevi, 1936. google scholar
- Genel Nüfus Sayımı 20 İlkteşrin 1935. 2, İstanbul: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü, 1936. google scholar
- Genel Nüfus Sayımı 20 İlkteşrin 1940. 2, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Umum Müdürlüğü, 1944. google scholar
- İstatistik Yıllığı. Dördüncü Cilt, 1930/31, Ankara: İstatistik Umum Müdürlüğü Neşriyatı, 1931. google scholar
- İstatistik Yıllığı. 8, Başbakanlık İstatistik G. D., 1935/1936. google scholar
- İstatistik Yıllığı. 11, Başbakanlık İstatistik Umum Müdürlüğü, 1939-1940. google scholar
- İstatistik Yıllığı. 12, 1939/1940, Ankara. google scholar
- İstatistik Yıllığı. 12, 1940-1941, Ankara: Ankara Basım ve Ciltevi. google scholar
- İstatistik Yıllığı. 14, 1942-1943, Ankara: Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, 1944. google scholar
- İstatistik Yıllığı. 14, 1944. google scholar
- İstatistik Yıllığı. 17, Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü, 1949. google scholar
- İstatistik Yıllığı 1951. 19, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü, t.y. google scholar
- 10 Yılda Türkiye Nafiası 1923-1933. İstanbul: T.C. Nafia Vekâleti, 1933. google scholar
- Kömürcüoğlu, Turgut. “Ankarada Çubuk Barajı”, Fikirler, 252-253 (31 Ağustos 1943): 17-18. google scholar
- Küçük İstatistik Yıllığı 1942-1945. Ankara 1947. google scholar
- Küçük İstatistik Yıllığı 1947-1950. Ankara 1951. google scholar
- Nadi, Nadir. “ Balkan Antantı Konseyi Beşinci İçtimaını Yaparken”, Cumhuriyet (24 Şubat 1938): 1, 3. google scholar
- Olcay, Hamdi. “Çubuk Barajı”, Ülkü, 1, 9 (Eylül 1947): 28-30. google scholar
- Pasiç, Mehmed Süleyman. “Ankarada gördüklerim”, Cumhuriyet (21 Mart 1938): 7. google scholar
- Renda, M. Abdülhalik. Günlükler 1920-1950. Yay. Haz. Aytaç Demirci-Sabri Sayarı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019. google scholar
- Ş.H., “Ankarada yaz akşamları”, Akşam (14 Ağustos 1935): 7. google scholar
- Talu, Ercümend Ekrem. “Ankara ve Su”, Cumhuriyet (6 Haziran 1935): 5. google scholar
- Talu, Ercümend Ekrem. “Ankarada hayat”, Akşam (18 Mart 1937): 5-6. google scholar
- Talu, Ercümend Ekrem. “Ankaranın yeni mesiresi: Baraj”, Akşam (8 Nisan 1937): 5, 7. google scholar
- Talu, Ercümend Ekrem. “Ankarada kırkikindiler, stadyom ve ipodroma rağbet”, Akşam (13 Mayıs 1937): 5. google scholar
- Uran, Hilmi. Meşrutiyet, Tek Parti, Çok Parti Hatıralarım (1908-1950). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2008. google scholar
- Vâ-Nû, “Yağmur kesafetinin nüfus kesafetine tesiri”, Akşam (17 Mart 1943): 3. google scholar
- Yaşar Nabi, “Yazın Ankara”, Ulus (31 Mayıs 1938): 2. google scholar
- 22 Ekim 1950 Genel Nüfus Sayımı. İstanbul: T.C. Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü, 1961. google scholar
- 28 Teşrinievel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. Fasikül II, Ankara: İstatistik Umum Müdürlüğü Neşriyatından 7, 1929. google scholar
- Tezler google scholar
- Yalçın, Atilla. 1938-1960 Dönemi Türkiye-İran İlişkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale 2019. google scholar
- Elektronik Kaynaklar google scholar
- https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/113037 (Erişim Tarihi: 14.08.2023). google scholar
- Koleksiyon google scholar
- Dr. Göktuğ İpek Koleksiyonu google scholar