Medical Informatics III
Biobanks
Yücel Erbilgin, Sibel Aylin Uğur İşeri, Uğur ÖzbekBiobanks are crucial elements for research and development in health and life sciences. The aim of this chapter is to discuss the field of biobanking and to define its components. Biobanks, which had emerged originally from simple biological sample repositories have now evolved into complex and dynamic ecosystems in parallel to the recent advancements achieved in biotechnology including genomics, robotics and data analytics with artificial intelligence. Biobanking ecosystems enable multilevel collaboration between researchers and healthcare experts via giving authorized access to biological samples and related data. Biobanks are professional organizations, which have strict workflows. The two main components of biobanking are handling ofthe biological material (biospecimen collection, storage and distribution) and database management systems (donor related information such as clinical data and informed consent). Biobanks are also responsible the ethical, legal and social issues (ELSI) of donors in accordance with the national legal entities and universal ethical values. The ELSI should clarify both how the confidentiality of donorsis guaranteed and also how these donors can access their health-related research findings. Modern biobanks servehigh quality biological samples and related data, which are key to high-throughput and reproducible analyses for personalized medicine, biomarker identification and drug discovery. Moreover, standardization of biobanks via international accreditation schemes offer compatibility between biobanks. This will in turn aid sample and data sharing using the same ‘language’ and will accelerate for managing translational research. However, biobanking stakeholders are still facing various challenges; heterogeneity in sample collection and storage, sustainability, data management for research purposes and unresolved ELSI such as regulations for sample access, preserving interests of donors and researchers, consent limitations and public engagement. Therefore, integration of efficient and innovative information technologies, development of flexible network structures for data sharing, accreditation for standard sample and data handling in compliance with ELSI are essential for biobanks.
Biyobankalar
Yücel Erbilgin, Sibel Aylin Uğur İşeri, Uğur ÖzbekBiyobankalar, yaşam ve sağlık bilimleri açısından önemli alt yapılardır. Bu kitap bölümünde, biyobankalama konusunun incelenmesi ve biyobanka bileşenlerinin tanımlanması amaçlanmaktadır. Biyobankalar özellikle genom teknolojileri, veri analizleri ve robotik gibi alanlarda meydana gelen gelişmeler doğrultusunda basit biyolojik örnek depolarından karmaşık ve dinamik birimlere dönüşmüşlerdir. Bu yapı altında, farklı alanlarda çalışan birçok araştırmacı ve sağlık uzmanı, biyolojik örneklerin eldesi ve ilgili verilerin toplanması için işbirliği yapmaktadır. Biyobankalar profesyonel yapılanmalar olup katı bir iş akışı içerisinde organize edilmektedir. Biyolojik örneklerin işlenmesi (numunelerin toplanması, depolama ve dağıtım vb.) ve veri tabanı yönetim sistemleri (katılımcı ile ilgili klinik veriler, bilgilendirilmiş olur formu vb.) biyobankaların iki ana bileşenini oluşturmaktadır. Aynı zamanda biyobankalar, katılımcıların etik ve yasal haklarını gözetmekle yükümlüdürler. Yasal ve etik düzenlemeler, katılımcı haklarının bir parçası olarak gizliliğin sağlanması, katılımcı sağlığı ile ilişkili çıktı ve bildirimlere ulaşımı da kapsamalıdır. Modern biyobankalar biyobelirteç çalışmaları, ilaç taramaları ve kişiselleştirilmiş tıp alanlarında elzem olan büyük ölçekli analizlerin yapılabilmesi için gerekli olan yüksek kalitede örnek ve veri sunmaktadır. Bununla birlikte, biyobankalar arası veri paylaşımı ve harmonizasyonun sağlanması, çevrimsel araştırmaların hızlanması için önemlidir. Ancak saklama koşuları ve örnek koleksiyonlarındaki heterojenite, örneklere erişim konusunda var olan etik ve yasal sorunlar, katılımcı haklarının korunması, katılımcı olurlarındaki sınırlamalar, araştırma amaçlı veri yönetimindeki sorunlar, halkın katılımı ve sürdürülebilirlik konuları biyobankalamada karşılaşılan zorluklar arasındadır. Bu nedenle biyobankalarda, yenilikçi ve etkin bilişim teknolojilerinin entegrasyonu, veri paylaşımları için esnek ağ yapılanmalarının geliştirilmesi, standartların uygulanması, örnek ve veri vesayetinin uluslararası standartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi önemlidir.