Turkish Foreign Policy During Ataturk’s Era 1920-1938: Caucasia, Balkans, Middle East From Political, Economic, Social and Cultural Aspects

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/AA09.2021.009.07   IUP :10.26650/B/AA09.2021.009.07    Full Text (PDF)

Relations Between Turkey and Syria During Ataturk’s Era

Murat Aydoğdu

At the end of World War I, the Ottoman government had almost entirely evacuated Syria but the Arabs had to fight the French to gain their independence. The Arabs and Turks developed an efficient cooperation against the French who had also been trying to control areas up north that belonged to the Turks such as Cilicia, Aintab, Urfa and Maraş. The French could not cope with it and in 1921, they made an agreement with the Ankara government after which they withdrew their forces from Turkish lands. The border drawn between Turkey and Syria by this agreement was confirmed in the Treaty of Lausanne, signed in 1923. Former Ottoman subjects were now citizens of Turkey and Syria (and of Lebanon). The new frontier created issues such as citizenship, properties left across the border, etc. The Turks were disturbed by the fact that the French had been harboring anti-Turkey groups. They were also worried about the possibility of an anti-Turkish barrier based on ethnicity being built on the Syrian side of the border by using Kurdish and Armenian minorities. In the 1930s, the bilateral relations of Turkey and France improved. The main causes for this improvement were the steps that were taken about the border security and especially the fact that rising threat of Nazis were making its presence felt in Europe. In 1939 the French recognized the Sanjak of Alexandretta joining with the Republic of Turkey. Arabs regarded this decision as violation of their rights and brought it up whenever tensions increased between Turkey and Syria.


Keywords: Turkey-Syria Relations, Atatürk Era, Turkey and the Middle East, Syria, French Mandate on Syria
DOI :10.26650/B/AA09.2021.009.07   IUP :10.26650/B/AA09.2021.009.07    Full Text (PDF)

Atatürk Dönemi Türkiye - Suriye İlişkileri

Murat Aydoğdu

Birinci Dünya Savaşı’nın son günlerinde Osmanlı Hükümeti Suriye’yi neredeyse tamamen boşaltmış durumdaydı. Ancak Araplar bu bölgede bağımsızlıkları için Fransızlarla mücadele etmek zorundaydılar. Daha kuzeyde Kilikya, Antep, Urfa, Maraş gibi Türk bölgelerini de kontrol etmeye çalışan Fransızlara karşı Araplar ve Türkler etkin bir işbirliği geliştirdiler. Fransızlar bu durumla başa çıkamadılar ve Ankara Hükümeti ile 1921’de bir anlaşma yaparak Türk bölgelerinden çekildiler. Bu anlaşmayla Türkiye ve Suriye arasında çizilen sınır 1923’te Lozan Konferansı’nda teyit edildi. Eskinin Osmanlı vatandaşları artık Türkiye ve Suriye (ve Lübnan) vatandaşlarıydı ve bu yeni sınır vatandaşlık, karşı tarafta kalan mülkler vs. pek çok problemi beraberinde getirdi. Türkler Fransızların Türkiye karşıtı grupları himaye etmesinden rahatsızdı. Ayrıca sınırın Suriye tarafında özellikle Kürt ve Ermeni azınlıklar kullanılarak Türk karşıtı bir etnik bariyer oluşturulmasından endişeliydi.1930’lar Türkiye ve Fransa arasındaki ilişkilerin giderek düzeldiği yıllar oldu. Sınır güvenliği konusunda atılan adımlar ama özellikle Avrupa’da Nazi tehdidinin giderek kendini daha fazla hissettirmesi bunun başlıca sebebiydi. 1939’da Fransızlar İskenderun Sancağı’nın Türkiye’ye katılmasını kabul ettiler. Arapların kendi haklarının gaspı olarak gördükleri bu karar o günden bugüne Türkiye-Suriye ilişkileri ne zaman gerginleşse Araplarca gündeme getirilmeye devam etti.


Keywords: Türkiye-Suriye İlişkileri, Atatürk Dönemi, Türkiye ve Orta Doğu, Suriye, Suriye’deki Fransız Mandası

References

  • Akdeniz, S. (2019). Atatürk dönemi Türkiye-Suriye ilişkileri ve Hatay sorunu (1920-1938). Asia Minor Studies,7(1), 158-183. google scholar
  • Antonius, G. (1939). The Arab awakening. United States of America: J. B. Lippincott Company. google scholar
  • Armaoğlu, F. (2007). 20. Yüzyıl siyasi tarihi. İstanbul, Türkiye: Alkım Yayınevi. google scholar
  • Atlıoğlu, Y. (2018). Fransız manda yönetimi altında Suriye. Suriye: Tarih, Siyaset, Dış Politika, (Editör: Mustafa Eravcı). Ankara, Türkiye: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Aysal, N. (2013). Kırım Savaşı’ndan Lozan Barış Antlaşması’na Osmanlı dış borçlarının tarihsel gelişim süreci. Atatürk Yolu Dergisi, 53, 1-28. google scholar
  • Barr, J. (2012). A line in the sand. London, United Kingdom: Simon & Schuster UK Ltd. google scholar
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BAC) (Fon kodları ve belge numaraları dipnotlarda verilmiştir.) google scholar
  • Bozkurt, A. (2019). Sykes-Picot Antlaşması ile işgal edilmesi planlanan “düşman (Osmanlı) topraklarının yönetimi”ne dair 30 Eylül 1918 tarihli geçici antlaşma (Modus Vivendi). İmparatorluklar Çağına Veda, (Editörler: Bülent Bakar, Okan Yeşilot, Süleyman Beyoğlu, & Mehdi Genceli). İstanbul, Türkiye: Ötüken Neşriyat, s. 9-33. google scholar
  • Cebesoy, A. F. (2000). Milli Mücadele hatıraları. İstanbul, Türkiye:Temel Yayınları. google scholar
  • Cleveland, W. L. (1982). Ataturk viewed by his Arab contemporaries: The Opinions of Sati’ al Husri and Shakib Arslan. Princeton Near East Paper, No: 34. Princeton University, 19 sayfa. google scholar
  • Dikmen, N. (2005). Osmanlı dış borçlarının ekonomik ve siyasi sonuçları. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 137-159. google scholar
  • Eraslan, C. (Mart 2001). Understanding of Atatürk’s foreign policy: Peace at Home, Peace in the World. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 17(49), 91-106. google scholar
  • Erim, N. (1953). Devletlerarası hukuku ve siyasi tarih metinleri, (Cilt: I). Ankara, Türkiye: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları. google scholar
  • Fromkin, D. (1990). A Peace to end all peace. New York: Avon Books. google scholar
  • Ghaderi, S. M. (2002/3). Le Trace de la Frontiere Entre la Syrie et la Turquie (1921-1929). Guerres Mondiales Et Conflits Contemporains, 207, 125-138. google scholar
  • Gönlübol, M., & Sar, C. (2013). Atatürk ve Türkiye’nin dış politikası (1919—1938). Ankara, Türkiye: Atatürk Araştırma Merkezi. google scholar
  • Güllü, R. E. (2010). Antep Ermenileri. İstanbul, Türkiye: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. google scholar
  • Hatipoğlu, S. (2009). Filistin Cephesi’nden Adana’ya Mustafa Kemal Paşa. İstanbul, Türkiye: Yeditepe. google scholar
  • Jaeschke, G. (1989). Türk Kurtuluş Savaşı kronolojisi: Mondros’tan Mudanya’ya Kadar. Ankara, Türkiye: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Jwaideh, W. (2006). The Kurdish national movemen : its origins and development. New York, USA: Syracuse University Press. google scholar
  • Khoury, P. S. (1989). Syria and the French mandate: the politics of Arab nationalism, 1920-1945. New Jersey, USA: Princeton University Press. google scholar
  • Kılınçkaya, M. D. (2008). Osmanlı yönetimindeki topraklarda Arap milliyetçiliğinin doğuşu ve Suriye. Ankara, Türkiye: Atatürk Araştırma Merkezi. google scholar
  • Kodaz, Y. (2016). Bağımsız Suriye için atılan ilk adım : Fransa Suriye Antlaşması ve Türk Kamuoyu (9 Eylül 1936). Tarih Araştırmaları Dergisi, 35(59), 213-237. google scholar
  • Küçükbiltekin, H. (2011). 1918—1946 Yılları arası Türkiye-Suriye iktisadi ilişkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep, Türkiye. google scholar
  • Maurice, F. (1943). The Armistices of 1918. Great Britain: Oxford University Press. google scholar
  • Mazıcı, N. (2000). Af yasalarında 150’lilikler. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 55(1), 79-138. google scholar
  • Orbay, R. (2004). Cehennem değirmeni. İstanbul, Türkiye: Truva Yayınları. google scholar
  • Öztürk, K. (1992). Atatürk’ün TBMM’de açık ve gizli oturumlarındaki konuşmaları I. Ankara, Türkiye: Kültür Bakanlığı Yayınları. google scholar
  • Picard, E. (1987). Les Nationalistes Arabes de Syria et d’Iraq et le Kemalisme: convergences, occultations et influences. Cahiers Du Getc (Numero Special: Kemalisme et Monde Musulman), 3, 40-59. google scholar
  • Rafık, A. (1994). Türkiye-Suriye ilişkileri (1918-1926). Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, (Çev: Sebahattin Samur) İstanbul, Türkiye, s. 31-72. google scholar
  • Sarınay, Y. (Temmuz 1996). Atatürk’ün Hatay politikası II (1938-1939). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 12(35), 407-454. google scholar
  • Sonyel, S. R. (2000). Türk Kurtuluş Savaşı ve dış politika I. Ankara, Türkiye: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Soysal, İ. (2000). Türkiye’nin siyasal andlaşmaları I(1920-1945). Ankara, Türkiye: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Şığva, S. (Aralık 2016). İdari yargı kararları ışığında 1062 sayılı Mukabele-i Bilmisil Kanununun uygulanışı. google scholar
  • Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(2), 181-196. google scholar
  • TBMM Zabıt Cerideleri. Erişim adresleri: google scholar
  • https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d02/c026/tbmm02026116.pdf google scholar
  • https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d02/c026/tbmm02026117.pdf google scholar
  • Tejel, J. (2015). Suriye Kürtleri: tarih, siyaset ve toplum, (Çev: Burçin Koç). İstanbul, Türkiye: İntifada Yayınları. google scholar
  • Tekeli, İ. ve İlkin, S. (Nisan 1980). Kurtuluş Savaşında Talat Paşa ile Mustafa Kemal’in mektuplaşmaları. Belleten, 54(174). google scholar
  • Türk İstiklal Harbi IV :Güney Cephesi (2009). Ankara, Türkiye: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları. google scholar
  • ua.mfa.gov.tr google scholar
  • Umar, Ö. O. (2003). Türkiye-Suriye ilişkileri (1918-1940). Elazığ, Türkiye: Fırat Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Yayınları. google scholar
  • Umar, Ö. O. (2004). Osmanlı yönetimi ve Fransız manda idaresi altında Suriye. Ankara, Türkiye: Atatürk Araştırma Merkezi. google scholar
  • White, B. T. (2011). The Emergence of minorities in the Middle East : the politics of community in French Mandate Syria. Edinburgh, Scotland: Edinburgh University Press. google scholar
  • Yalçın, H. C. (2002). İttihatçı liderlerin gizli mektupları, (Yayına Hazırlayan: Osman Selim Kocahanoğlu). İstanbul, Türkiye: Temel Yayınları. google scholar
  • Yamaç, M. (2018). Fransız diplomatik belgelerinde Türkiye-Suriye sınır rorunu (1918-1940). Belleten, 92(295), 1153-1184. google scholar
  • Yavuz, B. (1994). Kurtuluş Savalı döneminde Türk-Fransız ilişkileri. Ankara, Türkiye: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Yerasimos, S. (2010). Milliyetler ve sınırlar: Balkanlar, Kafkasya ve Orta-Doğu, (Çev: Şirin Tekeli). İstanbul, Türkiye: İletişim Yayınları. google scholar
  • Yılmaz, H. (2017). Suriye’de işgal ve direniş (1919-1922): Türk basınına yansımalarıyla. İstanbul, Türkiye: Dergah Yayınları. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.