İsmet

Prof.

Malazgirt Zaferi’yle 1071 yılında Anadolu’ya giren Türkler, bu topraklarda günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Merkezi Anadolu olmak üzere çok geniş alanlara yayılan Türk devletleri zaman içinde istilalara bağlı olarak da toprak kayıpları yaşamıştır. Bu topraklarda pek çok önemli devlet ve imparatorluklar kurulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmasına bağlı olarak gerçekleştirilen milli mücadelede Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmuştur. 2023 yılında 100. yılını kutlayacağımız Cumhuriyetimizin “ilelebet payidar” kalması dileğiyle… 20. yüzyılın başında özellikle de 1. Dünya Savaşı’nda ve sonrasındaki anlaşmalarda tamamen gücünü kaybeden Osmanlı İmparatorluğu’nun durumu karşısında Anadolu’da bağımsızlık mücadelesi veren Mustafa Kemal Atatürk, başlattığı Kurtuluş Savaşı’nda silah arkadaşları ve halk dayanışmasıyla çok kısa sürede dünyada emsali görülmemiş bir başarı ortaya koymuştur. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilmiş ve bağımsız Türkiye Cumhuriyeti dünya siyasi yaşamında kendisine yer bulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti, tarihi boyunca pek çok ülkede benzerleri yaşanan dış politika sorunlarıyla karşılaşmıştır. Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda ve Soğuk Savaş döneminde farklı ülkelerle avantajları doğrultusunda ilişkiler kurmuş ve yeni dünya düzeninde de bu ilişkileri güçlendirerek devam ettirmektedir. Türkiye, değişen siyasi rollerine istinaden özellikle Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Fransa, İngiltere, Rusya ve diğer ülkelerle ilişkilerin merkezinde olan çok önemli bir aktördür. Değişen şartlara bağlı olarak Türkiye, jeopolitik stratejisi ve yönlendirici politikalarıyla her zaman aktif olmuş/olacaktır. Bunun temel nedeni Türkiye’nin sahip olduğu coğrafi konumudur.

Mesut

Prof. Dr.

Türkiye’s Geopolitical Location

İdare teşkilatının temel amacı toplumun düzenli yaşaması ve kamusal faaliyetlerin düzenli bir biçimde yürütülmesinin sağlanmasıdır. Kuruluşundan günümüze kadar olan yüzyıllık süreçte ülkemizin idarî teşkilat yapısında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Ülkemizde yaşanan idarî değişiklikler bazen yerleşmelerin büyümesi neticesinde bazen de siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel vb. nedenlerle gerçekleştirilmiştir. Ülkemizin idarî teşkilatı, Anayasamız gereğince merkezî idare ve mahallî idarelerden oluşmaktadır. Ülkemizde kamu hizmeti sunarken tek bir örgüt veya kurum çerçevesinde faaliyet içerisine girmeyen devletin, merkezî yönetim ile yerel yönetimden oluşan iki farklı hizmet sunum örgütü bulunmaktadır. Merkezî idare, taşradaki görevlerini yerine getirebilmek için idarî açıdan coğrafya durumuna, iktisadi şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre idarî birimlere (il ve ilçe) ayrılmaktadır. Ülkemizde il, belediye veya köy halkının mahallî ortak ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuş olan mahallî idareler veya yerel yönetimler ise il özel idaresi, belediye idaresi ve köy idaresidir. Görüldüğü gibi, yerleşmelerin özelde yönetimleri tek tek yerel organlarca (belediye, muhtarlık) yürütülürken, genelde yönetimleri belirlenen bir merkez etrafında toplanmak suretiyle mülkî idare tarafından yürütülmektedir. Neticede çeşitli ölçeklerde mülkî idarî taksimata konu olan alan, coğrafi bir mekândır. Bu nedenle idarî taksimat yapılırken mekânın fiziki ve beşeri açıdan iyi okunması, analiz edilmesi yani coğrafi etüdünün yapılması gerekmektedir. Bu bağlamda bir yanda coğrafya diğer yanda yönetim kavramlarını, ele aldığı mekân dâhilinde disiplininin gerektirdiği yaklaşımla inceleyen ve sentezleyen idarî coğrafya çalışmaları, ülkeler adına büyük önem taşımaktadır. Çalışmamızda ülkemizin idarî teşkilatının temel esasları ve gelişimi ele alınmış, merkezî ve mahallî idarelerin günümüzdeki mevcut durum ve dağılımları güncel mevzuat ve verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Özellikle son yıllarda Büyükşehir Belediyesi Kanununun gelişim sürecinde ülkemizde hızla değişen idarî yapı ve bundan kaynaklı bir takım sorunlara temas edilmiştir. Çalışmamızda ülkemizin idarî yapısını şekillendiren mevzuat genel çerçevede incelenmiş olup Türkiye İstatistik Kurumu ve İçişleri Bakanlığı’ndan elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Veri tabanı ve data yapısının oluşturulmasında ArcMap 10.3 yazılımı kullanılmıştır

Aylin

Assoc. Prof. Dr.

Administrative Geography of Türkiye

Kadın ve erkek toplumu oluşturan iki temel unsur olarak her daim birlikte var olmuştur. Birbirinden ayrı düşünülmemesi gereken bu toplum ögeleri arasında zaman zaman yaşanan iktidar mücadelesi, sosyo kültürel imkanlar, hak ve özgürlükler bağlamında değerlendirildiğinde geri kalmış ve gelişmekte olan toplumların çoğunda erkek egemenliği söz konusu iken, gelişmiş toplumlarda eşit haklar ve hatta kadınlar lehine pozitif imkanların varlığından söz etmemiz mümkündür. Buna istinaden bir toplumun gelişmişlik göstergeleri arasında kadınlara verilen değer önemli ölçütler arasındadır. Türkiye Cumhuriyeti’nde mevzu bu kriterle ilişkilendirildiğinde, günümüzde gelişmiş ülke kategorisinde değerlendirilen pek çok ülkeyle birlikte kadınlara verilen temel hak ve özgürlükler dikkat çekicidir. Türkiye Cumhuriyet tarihinde ilk resmi nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır. Buna istinaden ikincisi 1935 yılında olmak üzere 2000 yılına kadar her beş yılda bir yapılan düzenli sayımlar 2007 yılı itibariyle yıllık olarak sürdürülmektedir. Bu veriler eşliğinde toplam nüfus miktarı, kır ve şehir nüfusu, nüfusun yaş gruplarına göre tasnifi, doğum ve ölüm miktarı, nüfus artış hızı ve doğurganlık, demografik dönüşüm ve yaşlanma eğilimleri ile göç gibi temel nicel istatistiksel datalara ulaşma ve bunların mekânsal yansımaları ile dağılış özelliklerini tematik haritalarla inceleme imkanı oluşmuştur. Bu çalışmada 1927’den günümüze Türkiye’de kadın nüfusun demografik değişimi ve bu değişimde etkili olan temel nicel ve nitel unsurlar coğrafi bakış açısıyla değerlendirilmiştir.&nbsp;

Özlem

Demographic Analysis of Female Population in Türkiye in the 100th Year of Republic

Bu bölümde bir asırlık dönemde Türkiye’deki şehirler ve şehirleşme pratiklerindeki değişimler ele alınmışır. Ülkemizde yüz yıl içerisinde şehirleşme oranı %20’lerden %90’lara ulaşmıştır. Bu ölçüde büyük bir değişim ekonomik, sosyal, siyasi ve mekânsal açıdan birçok değişikliği ve problemi beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla ülkemizdeki şehirleşmenin incelenmesi bu değişim ve problemlerin de anlaşılmasını kolaylaştıracaktır. Türkiye’deki şehirleşme hem mekânsal hem de zamansal açıdan geniş bir konu olduğundan çalışmada Türkiye’deki şehirleşme ile alakalı genel çıkarımlara ve şehirlerin hiyerarşik durumlarına odaklanılmıştır. Türkiye şehirlerine ait sayısal verilerden yararlanılarak ülke genelindeki şehirler farklı zaman aralıklarında haritalandırılmış, sonuçlar tablo ve grafiklerle özetlenmiştir. Cumhuriyet dönemindeki şehirleri ve şehirleşme pratiklerini daha iyi anlamlandırabilmek için Türkiye’nin şehirleşme süreci üç ana başlık altında ele alınmıştır. Bunlardan ilki Cumhuriyetin kuruluşundan 1950’li yıllara kadarki dönemdir. Bu dönemde şehirlerin büyük çoğunluğu yerel merkezler durumunda olup hiçbir şehrin nüfusu bir milyonun üzerinde değildir. 1950’li yıllardan itibaren kırlardan şehirlere yapılan yoğun göçler ile birlikte ülke çapında şehirleşme oranı artmış ve büyük şehirler hızlı bir şekilde büyümeye başlamıştır. 1950’li yıllardan 1980’lerin sonuna kadar geçen bu hızlı şehirleşme dönemi, büyük şehirlerin gecekondulaşma, kentlileşememe gibi sosyolojik ve mekânsal problemler ile beraber tartışıldığı bir dönemdir. 1990 yılından günümüze kadar geçen süre içerisinde şehirleşme hızımız bir önceki döneme göre düşmüştür. İçinde bulunduğumuz bu dönemde var olan şehirler büyümekte bunun yanı sıra kırsal karakterli yerleşmeler eskisinden daha hızlı bir şekilde kentsel fonksiyonlar üstlenmektedir.

Mustafa

Cities and Urbanization in the Republican Era

Toplumun besin ihtiyacını karşılayan, geniş istihdam yaratan, birçok sanayi koluna hammadde sağlayan, dolaylı ve dolaysız olarak ihracatta önemli yer tutan tarım sektörü, Türkiye ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de gerek fiziki gerekse beşeri faktörlere bağlı olarak tarımsal faaliyetler farklı yöntemlerle yapılmaktadır. Tarım yöntemlerini çeşitlendirmek mümkün olmakla birlikte temelde “Entansif Tarım Yöntemi” ve “Ekstansif Tarım Yöntemi” diye gruplamak mümkündür. Bir diğer gruplama “Kuru Tarım” ve “Sulamalı Tarım” yöntemleri olmakla birlikte ki, bu sınıflama da “Entansif Tarım” ve “ Ekstansif Tarımla” büyük ölçüde örtüşmektedir. Bu temel sınıflandırmalardan sonra tarım yöntemlerini alt başlıklara, diğer bir tanımlamayla, tali yöntemlere indirgemek mümkündür. Organik tarım, iyi tarım, topraksız tarım veya akıllı tarım yöntemleri gibi günümüzde çeşitli yöntemlerden bahsetmek mümkündür. Tabiki bu çeşitli tarımsal yöntemlerin uygulanabilmesi ve gerçek anlamda başarının elde edilmesi doğru tarım politikalarının oluşturulması ve bunların uygulanmasına bağlıdır. Gelişmiş ve gelişmemiş ülkeler arasında üretim yöntemlerindeki en büyük farklar tarımda gözlenmekte olup, ekonomi geliştikçe üretim teknik ve yöntemleri değişmekte, en çarpıcı örnekler tarım kesiminde gerçekleşmektedir. Ülkemizde de Cumhuriyetimizin kuruluşundan günümüze kadar tarımsal faaliyetlerde önemli değişimler gerçekleşmiştir. Tarımsal faaliyetlerdeki bu değişimde tarımsal yöntemler çeşitlenmiş ekonomik, teknolojik, bilimsel, kültürel ve sosyal gelişmelere bağlı olarak önem, etki ve paylarını arttırmışlardır. Gıda güvenliğinin çok önem kazandığı günümüzde ülkemizde de çeşitli tarımsal yöntemler tarım sektöründe yer almakta ve uygulanan farklı tarımsal yöntemlerin payları gün geçtikçe artmaktadır.

Süheyla

Agricultural Methods From the  Establishment of the Republic to the Present

Sanayi devrimi sonrası dünya, büyük bir değişim içine girmiş, ekonomik olaylar, siyasi çekişmeler, savaşlar var olma mücadelesinin somut adımları olmuştur. Bu süreçte ülkeler, bir taraftan kendi öz kaynaklarını kullanırken diğer taraftan da başka ülkelerin kaynaklarından faydalanma yoluna gitmişlerdir. Özellikle gelişmiş ülkelerin, güçlerini bu şekilde yaratmaya çalışması aynı zamanda hammadde arayışı, bunların işlenmesi, sonrasında ürünlerini iç ve dış pazarda satması ekonomik bakımdan öne çıkmalarına neden olmuştur. Sanayi faaliyetlerinde öne çıkan demir çelik sanayi, ülkelerin sanayileşmesi anlamında önemli bir paya sahiptir. Sanayi devrimini başlatan ve hızlı bir şekilde gelişme süreci yakalayan ülkeler, her alanda varlığını ispatlarken dünyada siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel bakımdan da öne çıkmışlardır. Demirin, özellikle askeri amaçla, korunma güdüsüyle ve kesici aletler yapımında M.Ö. 4.000 yıllarında mızrak ve bıçak şeklinde kullanıldığı tahmin edilmektedir. Yaklaşık 6.000 yıldır kullanılan demir ve daha sonrasında çelik kullanımı dünyada büyük bir değişim yaratmıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye Devleti, her alanda eldeki gücüyle büyük yatırımlar yapmış ve sanayi de bundan nasibini almıştır. Özellikle kalkınma hedefi doğrultusunda hem tarım hem de sanayi gibi ekonomik faaliyetler için plan ve projeler yapılmış, politikalar üretilmiş ve yatırım süreci başlamıştır. Pek çok sanayi yatırımlarının içinde demir çelik sektörü de ön plana çıkmıştır. İlk 10 yıl içinde demir çelik yatırımların temeli atılırken ağır sanayinin ilk tesisi olan Karabük (1939), daha sonraki dönemde ise Ereğli (1965) ve İskenderun (1975) demir çelik fabrikaları devreye girmiş ve üretime başlamıştır.

Iron and Steel Industry in the 100th Anniversary of the Republic of Türkiye

Gelişmekte olan ülkelerden biri olarak Türkiye sanayileşmiş ülkelerin ulaştığı yaşam standardına erişebilmek için hayatın her alanında olduğu gibi, sanayisini de geliştirme çabası içindedir. Ve bu süreçte belli bir mesafe kat ettiği de anlaşılmaktadır. Sanayi faaliyetlerinin kurulması ve gerçekleştirilmesinin birçok bileşeni mevcuttur ve bu bileşenlerden biri de kuşkusuz enerjidir. Gerek fosil, gerekse yenilenebilir enerji kaynaklarının sanayi faaliyetlerinin sorunsuz işleyebilmesi açısından istenilen zaman, istenilen miktarda, ekonomik olarak ve ihtiyaç duyulduğu kadar sağlanabilmesi ise son derece önem taşımaktadır. Enerji teminin bu hassasiyetine karşın, ülkemizin sahip olduğu enerji kaynaklarının ihtiyacı karşılamaktan uzak olması, enerji ithalatını zorunlu kılmaktadır. Türkiye’nin tükettiği kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil enerji kaynaklarının yaklaşık olarak %90 kadarını ithal etmesi, çeşitli uluslararası risklerle karşı karşıya kalmasına neden olmaktadır. Enerji temininde dışa bağımlılığın başta ekonomik olmak üzere, fakat özellikle uluslararası ilişkiler açısından ortaya çıkardığı çeşitli riskleri bünyesinde barındırması üzerinde düşünülmesi gereken bir konudur. Buna bağlı olarak uygulanan enerji politikaları, enerji teminin sürecinin işleyişi açısından önem kazanmaktadır.&nbsp;

The Energy Policies of Türkiye

Bu çalışmanın temel amacı Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar Türkiye’de ulaşıma ilişkin değişim ve gelişmeleri analiz etmektir. Türkiye’nin sahip olduğu yüzölçümü, fiziki coğrafya özellikleri, artan nüfusu ve büyüyen ekonomisi, ulaşım faaliyetlerinin kendine özgü bir yapı kazanmasına zemin hazırlamış ve ulaşımın önemli bir politika alanı olmasını sağlamıştır. Günümüzde ise, sadece asgari düzeyde ulaşıma yönelik taleplere cevap vermek değil, aynı zamanda hızlı, ekonomik ve güvenli ulaştırma yapmak temel hedefler arasına girmiştir. Uzun bir imparatorluk idari sisteminden sonra kurulan Türkiye Cumhuriyetinde de güvenlik endişeleri ve ekonomik kalkınma hedefleri doğrultusunda ulaşım yeniden organize edilmeye çalışılmıştır. Ülke sınırlarının korunması askeri yönden ulaşımı daha rantabl hale getirmeyi zorunlu kılarken, ülkenin sahip olduğu doğal kaynakların daha aktif kullanılması ve bölgelerarası gelişmişlik farklarının azaltılması konunun sivil boyutunu teşkil etmiştir. Cumhuriyetin ilanından itibaren ulaşıma ilişkin çok sayıda kurumsal ve yasal düzenleme yapılmış ve ulaşım planlamasına yönelik çabalar yoğunlaşmıştır. Türkiye’de ulaşıma yönelik olarak dönemsel yaklaşım farklılıkları ve gerçekleştirilen yatırımlar, ulaşım sistemlerinin toplam taşımalardaki payının da farklılaşmasına yol açmıştır. 1950’li yıllara kadar toplam taşımalarda demiryolunun etkinliği açık bir şekilde görülürken, bu tarihten sonra karayolu ulaşımı %90’ların üzerindeki bir payla özellikle yolcu taşımada adeta tek sistem haline gelmiştir. Günümüzde Türkiye tüm ulaşım sistemlerinden maksimum verim elde etmek ve ulaşım sistemleri arasındaki oransal dengesizliği azaltmak amacıyla yoğun bir çaba içine girmiştir. Karayolu ulaşımına yönelik, yol, tünel, köprü ve viyadük gibi altyapı çalışmaları hızla devam ederken, havayolu ulaşımı için yeni havaalanları inşa edilmekte ve daha fazla noktaya uçuş gerçekleştirilmekte, demiryolu ulaşımında yeni hızlı tren hatları hizmete girmekte ve yeni boru hatları devreye girmektedir.&nbsp;

Muzaffer

Transportation in Türkiye in the  Cententury of the Turkish Republic

Türkiye turizm açısında oldukça elverişli bir konuma sahiptir. Nitekim deniz-kum-güneş turizminin yanı sıra, sağlık turizmi, kış turizmi, ekoturizm, kültür turizmi, kongre turizmi, gastronomi turizmi gibi birçok turizm çeşidine ev sahipliği yapabilmektedir. Türkiye’de turizm özellikle Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte gelişmeye başlamış, bu doğrultuda modern anlamda adımlar atılmıştır. Beş yıllık kalkınma planları kapsamında da turizme önem verilmesiyle birlikte bu gelişme süreci 1980’lerden itibaren hız kazanmış ve ekonomi üzerindeki etkisini de arttırmıştır. Ülke için önemli döviz girdisi olan bu sektör en eski tabiri ile birlikte bacasız sanayi olarak anılmaktadır. İlk başlarda kitle turizminin önem kazandığı ülkemiz turizminde, zamanla alternatif turizm faaliyetlerine de önem verilmeye başlanmış ve bu doğrultuda adımlar atılmıştır. Bu sayede turizm faaliyetlerinin sadece tek mevsim değil, yılın tüm aylarında gelir getiren bir sektöre dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Nitekim mevcut doğal ve beşeri turizm kaynakları koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi konusuna önem verilmeye başlanmıştır. Yapılan Beş Yıllık Kalkınma Planlarında da sürdürülebilirlik konusu özellikle Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ile birlikte önem kazanmaya başlamıştır. Tüm dünyada özellikle son yıllarda öne çıkan sürdürülebilirlik kavramı turizmin kaynakları açısından da son derece hayati öneme sahiptir. Söz konusu kaynakların gelecek nesillere aktarımının sağlanması ve bu kapsamda koruma altına alınması gerekmektedir. Turizm faaliyetlerinin ekonomik gelir içindeki payı zaman zaman çeşitli siyasi, ekonomik, hastalık, salgın gibi olaylardan etkilense de planlı dönemden itibaren günümüze kadar hep yükselme eğiliminde olmuştur. Alternatif turizm kaynaklarının aktif olmaya başlaması ile birlikte yıl içinde GSMH üzerindeki payı da artmaya başlamıştır. Özellikle 1974, 1999, 2006, 2016, 2020 yıllarında yaşanan düşüşler sonrasında hep yükselme eğilimi göstermiştir.&nbsp;

Merve

Res. Assist. Dr.

Development of Tourism in Türkiye

Tarihi coğrafya, oldukça geniş kapsamlı ve önemli bir disiplinlerarası çalışma alanıdır. Geçmişin coğrafyası olarak nitelendirilen bu çalışma sahası, tarihte meydana gelen ve coğrafi açıdan nitelendirilebilecek olay ve olguların izah edildiği hayli geniş bir alan dahilinde yer almaktadır. Tarihi coğrafya, zamanı ve mekânı temsil eden ve geniş bir bilim alanına hitap eden iki önemli disipline ait değerli bir çalışmadır. Fakat buna rağmen Türkiye’de maalesef hak ettiği yeri uzun bir dönem bulamamıştır. Bununla birlikte özellikle de son dönemlerde yapılan çalışmalarla birlikte bir hareketliliğin olması dikkat çekmektedir. Bilhassa tarihî coğrafya alanında çalışan coğrafyacıların artış kaydetmesi önemli bir gelişme olarak nitelendirilmektedir. Tarihi coğrafya araştırmaları, bu açıdan değerlendirildiğinde gelecekte daha da ümit verici gelişmelerin olacağı düşünülmektedir. Bu çalışma, Türkiye’de tarihi coğrafyanın 100 yıllık bilimsel birikimini ve bu süreç içinde gelmiş olduğu aşamayı/yeri, müelliflerini ve üretilmiş olan eserleri konu edinmiştir. Fakat öncelikle neye tarihi coğrafya demeliyiz? Sorusunun karşılık bulması söz konusu olduğundan tarihi coğrafyanın anlamlandırılması ve tanımlanması gerekmektedir. Bu nedenle tarihi coğrafyanın bilimsel açıdan tanımı, önemi ve coğrafya bilimindeki yerini izah etmek bu yazının birinci kısmını oluşturmuştur. Bu izahlardan sonra tarihi coğrafyanın ülkemizdeki gelişimine katkı sağlayan müelliflere ve başlıca çalışmalarına yer verilmiştir . Bu çalışma, tarihi coğrafyanın ülkemizdeki gelişimini ele alan nitel bir çalışma olup kaynaklar, genel olarak coğrafyacılar tarafından yapılmış çalışmalardan ve tarihî coğrafya alanına dahil edilebilecek yayınlardan oluşmaktadır.

Mehmet

Historical Geography in the 100th  Anniversary of the Republic

Bu başlık altında Türkiye’deki kartografya çalışmalarının gelişimi incelenmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarındaki haritacılığın durumunu daha iyi anlamak adına Osmanlı Devletinin son dönemlerine yaşanan gelişmelere de kısaca değinilmiştir. Osmanlı Devletinin son dönemlerinde oluşturulan haritacılık ile ilgili kurumlar Cumhuriyetin ilk yıllarındaki harita üretimi ile ilgili çalışmaların temelini atmıştır. Kurumsal olarak harita yapımını; nirengi ve nivelman çalışmalarının ve doğrulama işlemlerinin yapıldığı arazi çalışmaları, görüntünün temini ve işlenmesini içeren fotogrametri çalışmaları ve ilk iki safha sonucunda elde edilen verilerin analizinin yapıldığı, depolandığı ve son kullanıcıya sunulduğu kartografya çalışmaları şeklinde üç safha halinde incelemek mümkündür. Her üç aşama da zaman içinde teknik, yöntem ve idari kararlar ile bazı değişimlere uğramıştır. Bu üç safha içerisinde coğrafyacıların en çok dâhil olduğu kısım üçüncü safha olan kartografya çalışmalarıdır. Bundan dolayı ülkemizdeki kartografya çalışmalarının gelişimi diğer bölümlere göre daha ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Günümüzde kartografya çalışmaları büyük oranda Coğrafi Bilgi Sistemleri(CBS) çatısı altında yapılmaktadır. Ülkemizde CBS’nin gelişimi 1980’li yıllarda kamu ile özel sektör iş birliği ile yapılan projelerle başlamıştır. 1990’lı yıllarla birlikte kamu kurum ve kuruluşları kendi projelerini yapmaya başlamış aynı zamanda kurumlar arasındaki standardizasyon ve 2010 yılından itibaren de koordinasyonunu sağlamaya yönelik çalışmalar gerçekleştir. CBS, 1990’lı yıllarda akademik çalışmalarda kullanılmaya başlanmıştır. 2000’li yıllar ile birlikte sayısal olarak çalışmalar artmış ve çok çeşitli akademik disiplinlere mensup araştırmacılar tarafından da kullanılır hale gelmiştir.

Assist. Prof. Dr.

Cartography Studies in Türkiye

Türkiye’de planlamanın Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze arz ettiği sürekliliği, geçirdiği değişimin ele alındığı bu çalışmada; 1923’ten günümüze kadar geçen sürede, değişim ve planlamaya yaklaşımın temel sebeplerinden hareketle Ekonomik Planlama farklı dönemler altında incelenmiştir. Planlamaların dönemlere ayrılmasındaki temel sebep, dönemin toplumsal ekonomik ve kültürel yapısının baz alınarak kalkınma ve strateji belirleme şeklinde olmasıdır. Kavramalar; zaman, mekân ve siyasi ideolojiye göre farklılık arz ettiğinden tek bir tanımla açıklanması güçtür. Bu sebeple, Türkiye’de planlama ayrı dönemler çerçevesinde ele alınmaktadır. Bu çerçevede ilk olarak 1930 ve 1940’lı yıllarda devletçi politika anlayışıyla sanayi ve tarıma dayalı sektörel bazda bir ekonomik planlama anlayışı hâkim olmuştur. 1950’li yıllar bir plansızlığın hâkim olduğu dönemdir.1960-1980’li yıllar kalkınma planlarının yapıldığı dönemler olmuştur. 1963 yılında ilk kalkınma planlaması yapan Türkiye günümüzde de bu kalkınma politikasını sürdürmektedir. 1980’li yıllar planlamada amaç ve işlevsel olarak değişikliklerin yaşandığı dönem olmuştur. 2000’li yıllar ise stratejik bir planlama anlayışıyla, planlamada her yönüyle devlet ekseninde özelleştirmelerin olduğu bir planlamanın hâkim olduğu dönem olmuş. Bu bağlamda, Türkiye’deki planlama anlayışındaki değişim ve sürekliliğin farklı dönemler altında amaç ve kavramlar çerçevesinde analiz edilecektir.

Meryem

Economic Planning in Türki̇ye

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.

Editor	İsmet Akova

Subjects	Geography

E-ISBN	978-605-07-1612-2
Publisher	Istanbul University Press
Publish Date	15.05.2024
Cover (PDF)
Front Pages (PDF)
Full Text (PDF)

Human Geography in Türki̇ye