Journal of Turkology

SUBMITINFORMATION
EnglishTürkçe

Article


Full Text (PDF)

COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY

Ahmet Kütük

In all the Islamic and Turkish states and societies, colours have a special significance. When the sources are analyzed, we see that colours, in Islamic and Turkish state traditions, are generally used as symbolic element and are not simply arbitary. Because of being a specific matter and existing in a range of scattered historical sources, this topic, which has a long tradition in Islamic/Turkish state and society, hasn’t been emphasized enough and then only in political meanings. However we see that colours have in places social and intellectual meanings, even used as a communication tool. It is important to clarify this historical tradition because many of our habits about colours today are based on these. So, in this article I touch on the political, social, spiritual and representative meanings of colours in Islamic/Turkish states and socities in the light of the sources


Keywords: Colour, Islamic states, Umayyads, Abbasids, Saljukids, Ayyubids, Ottomans.
Full Text (PDF)

İSLAM/TÜRK DEVLET VE TOPLUM GELENEĞİNDE RENKLER VE ANLAMLARI

Ahmet Kütük

Birçok İslam ve Türk devletlerinde renkler, politik ve toplumsal bir temsil unsuru olarak kullanılmıştır. Kaynaklar, dikkatle incelendiği zaman görülecektir ki, İslam ve Türk geleneğinde renkler, çoğu zaman keyfi ve rastgele olmanın dışında bilakis devletin ve o devlete bağlı toplumun bir şekilde aidiyet ve sembol unsuru olarak kullanılmıştır. Spesifik bir konu olması ve tarihi kaynaklarda dağınık bulunması sebebiyle, İslam/Türk devlet ve toplumlarında köklü bir geleneği ifade eden bu konu pek incelenmemiş veya yalnızca siyasi anlamları üzerinde durulmuştur. Oysaki İslam/Türk toplumlarında renklerin yeri geldikçe sosyal, dini ve fikri anlamları da olduğunu, bazen bir iletişim aracı olarak, bazen de yas, sevinç, samimiyet duygularını ifade etmek için kullanıldığını, uğur ya da uğursuzluk addedildiğini görmekteyiz. Bugün renklerle ilgili birçok alışkanlıklarımıza da temel teşkil etmesi bakımından bu tarihsel geleneğin aydınlatılması önem taşımaktadır. Bu makalede, kaynaklar ışığında, İslam/Türk devlet ve toplum anlayışında renklerin ifade ettiği siyasi, toplumsal, manevi ve temsili anlamları üzerinde durulacaktır.


Keywords: Renk, İslam devletleri, Emeviler, Abbasiler

PDF View

References

  • _____________, “Alem”, İslam Ansiklopedisi, C. I, MEB Yayınevi, Eskişehir, 1997, s. 297-298. google scholar
  • A Spanish Franciscan, Book of The Knowledge, (Published 1st time: Marcos J. De La Espada, in 1877), (İng. Sir Clements Markham), Hakluyt Society, London, 1912. Ahmet Cevdet Paşa, Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa,(Sad. A. Arslan) C. II, Bedir Yayınevi, İstanbul, 1981. google scholar
  • Ahmet Eflakî, Ariflerin Menkıbeleri, C. I-II, (çev. T. Yazıcı), MEB Yayınevi, İstanbul, 2001. google scholar
  • Aknerli Grigor, Moğol Tarihi, (çev. H. D. Andreasyan), İÜEF Yayınları, İstanbul, 1954. Aksarayi, Müsameratü’l Ahbar ve Müsayeratü’l Ahyar, (çev. M. Öztürk), TTK Yayınevi, Ankara, 2000. google scholar
  • Alaaddin Ata Melik Cüveynî, Tarih-i Cihangüşa, (Çev. M. Öztürk), C. I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1988; İngilizcesi Alâaddin 'Ata-Malik Juvainî, The History Of The World-Conqueror, (Terc. J. A. Boyle), Harvard Universty Press, 1958. google scholar
  • Anonim, Baypars Tarihi, (çev. Ş. Yaltkaya), TTK Yayınevi, Ankara, 2000. google scholar
  • Anonim, Moğolların Gizli Tarihi, (çev. A. Temir), TTK Yayınevi, Ankara, 1995. google scholar
  • Âşık Paşazade, Osmanoğulları’nın Tarihi, (Haz. K. Yavuz-M. A. Y. Saraç), K Kitaplığı, İstanbul, 2003. google scholar
  • BARTHOLD, V. V. Moğol İstilasına Kadar Türkistan, (Haz. H. D. Yıldız), TTK Yay., Ankara, 1990. google scholar
  • BARTHOLD, W., İslam Medeniyeti Tarihi,(Başlangıç, İzah ve Düzeltmeler M. Fuad Köprülü), Diyanet Yayınları, Ankara, 1977. google scholar
  • BAYKARA, Tuncer, Türkiye’nin Sosyal ve İktisadi Tarihi (XI-XIV. Yüzyıl), Ankara, 2000. BAYRAKTAR, Nesrin, “Kara ve Siyah Renk Adlarının Türkçedeki Kavram ve Anlam Boyutu Üzerine”, TÖMER Dil Dergisi, Sayı 126, Ekim-Kasım- Aralık 2004, s. 56-77. google scholar
  • CAHEN, Claude, Osmanlılardan Önce Anadolu, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ankara, 2002. Comnena, (Komnene), The Alexiad, (Edited and translated by Elizabeth A. Dawes), London, 1928. google scholar
  • De GROOT, A. H., “Sandjak-ı Sherif”, Encyclopedia of Islam2, vol. IX, Leiden, 1997, s. 13-15. google scholar
  • DİVİTÇİOĞLU, Sencer, Kök Türkler (Kut, Küç ve Ülüg), Ada Yayınları, İstanbul, 1987. Ebu Abdullah Muhammed İbn Battuta Tancî, İbn Battuta Seyahatnâmesi, (Çev. A. S. Kazancıgil), C. I. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2010. google scholar
  • el-Belazurî, Fütuhu’l Büldan, (çev. M. Fayda), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2002. Firdevsî, Şahnâme, (Çev. N. Lugal), Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2005. google scholar
  • GORDLEVSKI, V, Anadolu Selçuklu Devleti, (çev. A. Yaran), Onur Yayınları, Ankara, 1988. google scholar
  • GÜNALTAY, Şemseddin, İslam Tarihinin Kaynakları, Tarih ve Müverrihler, Endülüs Yayınları, İstanbul, 1991. google scholar
  • Hamdullah Mustawfi-i Qazwinî, Ta’rikh-i Guzida, (Trans. E. G. Browne-R. A. Nicholson), E. J. W. Gibb Memorial, Leiden & London, 1913. google scholar
  • İbn Bibî, el- Hüseyin b. Muhammed b. Ali el-Caferi er-Rugadi, el- Evâmirü’l-Alâ’iyye fi’l Umuri’l-Ala’iyye, (Selçuknâme), (çev. M. Öztürk), II Tercüme, TTK Yayınları, Ankara, 2014 google scholar
  • bn Bibî, Selçuknâme, (çev. M. H. Yinanç), (Haz. Refet Yinanç-Ömer Özkan), Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2010. google scholar
  • bn Fazlan, İbn Fazlan Seyahatnâmesi, (Haz. R. Şeşen), Bedir Yayınevi, Ankara, 1975. bn Haldun, Mukaddime, (çev. S. Uludağ), C. I, Dergah Yayınları, İstanbul, 1988. google scholar
  • İbnu’l Esir, el-Kamil fi’t Tarih, (çev. Y. Apaydın-A. Özaydın-A. Ağırakça), C. V, IX,-XII, Bahar Yayınları, İstanbul, 1986-1987. google scholar
  • John of Pian de Carpini, “The Journey (1245-1247)”, Contemporaries of Marco Polo, (ed. M. Komroff), Liveright Publising Corp., New York, 1937. KAFALI, Mustafa, “Türk Kültüründe Renkler” Yörtürk Dergisi (Mart-Nisan 2002), Sayı 42, s. 39-41. google scholar
  • KAFESOĞLU, İbrahim Türk Millî Kültürü, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1984. google scholar
  • KÖPRÜLÜ, M. Fuad, “Bayrak”, İslam Ansiklopedisi, C. II, MEB Yayınevi, Eskişehir, 1977, s. 401-420. google scholar
  • KÖPRÜLÜ, M. Fuad, Türkiye Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005. google scholar
  • LEWIS, Bernard, “Abbasids”, Encyclopedia of Islam2, vol. I, Leiden, 1986, s. 15-23. google scholar
  • LIGETI, L., Bilinmeyen İç Asya, (Çev. S. Karatay), C. I-II, MEB Yayınevi, İstanbul, 1991. Marco Polo, The Travels of Marco Polo, (İng. Çev. H. Murray), Oliver and Boyd, Tweeddale Court, Edingburg, 1845. google scholar
  • MERÇİL, Erdoğan, Selçuklular’da Hükümdarlık Alâmetleri, TTK Yayınları, Ankara, 2007. MEVDUDÎ, Selçuklular Tarihi, (çev. A. Genceli), Hilal Yayınları, İstanbul, 1971. google scholar
  • Nizamülmülk, Siyasetnâme, (Haz. S. Yalsızuçanlar), Lacivert Yayıncılık, İstanbul, 2007. ORAL, M. Zeki, “Selçukîlerde Giyim Eşyası”, Türk Etnografya Dergisi, Sayı V, TTK Basımevi, Ankara, 1963, s. 14-20. google scholar
  • ÖGEL, Bahaeddin, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, C. II, MEB Yayınevi, stanbul, 2001. ÖZ, Mustafa, “Mukanna el-Horasânî”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 31, Diyanet Yayınları, İstanbul, 2006, s. 124-125. google scholar
  • PAKALIN, Zeki, “Alem” Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. I, İstanbul, 1993, MEB Yayınevi, s. 47-49. google scholar
  • Ravendî, Muhammed b. Ali b. Süleyman, Râhat-üs-Südûr ve Âyet-üs Sürûr,(Gönüllerin Rahatı ve Sevinç Alameti), (çev. A. Ateş), C. II, TTK Yayınları, Ankara, 1999. google scholar
  • Sadruddin Ebu’l Hasan Ali İbn Nasir İbn Ali el-Hüseyni, Ahbarü’d- Devleti’s-Selçukiyye, (çev. N. Lugal), TTK Yayınları, Ankara, 1999. google scholar
  • SÜMER, Faruk, “Oğuzlar”, İslam Ansiklopedisi, C. IX, MEB Yayınevi, Eskişehir, 1997. google scholar
  • Sıbt İbnu’l Cevzî, Miratü’z Zaman fi Tarihi’l Ayan’da Selçuklular, (Seçme, Tercüme ve Değerlendirme Ali Sevim), TTK Yay., Ankara, 2011. google scholar
  • Süryani Mihail, (çev. H. D. Andreasyan), (Yayınlanmamış TTK nüshası), Ankara, 1944. Şemseddin Samî, Kamus-ı Türkî, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1996. google scholar
  • TANERİ, Aydın, Celaluddin Harizmşah ve Zamanı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1977. google scholar
  • TANERİ, Aydın, “Çetr”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 8, Ankara, 1993, s. 293-294. google scholar
  • TURAN, Osman, Selçuklular ve Türk İslam Medeniyeti, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1998. TURAN, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1996. TURAN, Osman, Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, C. I, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1998. google scholar
  • TURAN, Osman, Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar (Metin, Tercüme ve Araştırmalar), TTK Yayınevi, Ankara, 1988. google scholar
  • UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı, Osmanlı Devlet Teşkilatına Medhal, TTK Yayınevi, Ankara, 1988. google scholar
  • WELLHAUSEN, J., Arab Devleti ve Sükutu, (çev. F. Işıltan), Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1963. google scholar
  • YALTKAYA, Şerafeddin, “Tarihte Renk”, Türkiyat Mecmuası, C. VII-VIII, stanbul, 1942, s. 41-47. google scholar
  • Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig, C. I, (Metin R. Rahmeti Arat), TDK Yayınları, Ankara, 1999. google scholar
  • YİNANÇ, M. Halil, “Akkoyunlular”, İslam Ansiklopedisi, C. I, MEB Yayınevi, Eskişehir, 1997. google scholar
  • ZEYDAN, Corci, İslam Medeniyeti Tarihi, , (çev. N. Gök), İletişim Yayınları, İstanbul, 2004 google scholar

Citations

Copy and paste a formatted citation or use one of the options to export in your chosen format


EXPORT



APA

Kütük, A. (2014). COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY. Journal of Turkology, 24(2), 133-170. https://doi.org/null


AMA

Kütük A. COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY. Journal of Turkology. 2014;24(2):133-170. https://doi.org/null


ABNT

Kütük, A. COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY. Journal of Turkology, [Publisher Location], v. 24, n. 2, p. 133-170, 2014.


Chicago: Author-Date Style

Kütük, Ahmet,. 2014. “COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY.” Journal of Turkology 24, no. 2: 133-170. https://doi.org/null


Chicago: Humanities Style

Kütük, Ahmet,. “COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY.” Journal of Turkology 24, no. 2 (May. 2024): 133-170. https://doi.org/null


Harvard: Australian Style

Kütük, A 2014, 'COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY', Journal of Turkology, vol. 24, no. 2, pp. 133-170, viewed 20 May. 2024, https://doi.org/null


Harvard: Author-Date Style

Kütük, A. (2014) ‘COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY’, Journal of Turkology, 24(2), pp. 133-170. https://doi.org/null (20 May. 2024).


MLA

Kütük, Ahmet,. “COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY.” Journal of Turkology, vol. 24, no. 2, 2014, pp. 133-170. [Database Container], https://doi.org/null


Vancouver

Kütük A. COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY. Journal of Turkology [Internet]. 20 May. 2024 [cited 20 May. 2024];24(2):133-170. Available from: https://doi.org/null doi: null


ISNAD

Kütük, Ahmet. “COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY”. Journal of Turkology 24/2 (May. 2024): 133-170. https://doi.org/null



TIMELINE


Published Online30.12.2014

SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.