Article


DOI :10.18345/iuturkiyat.370042   IUP :10.18345/iuturkiyat.370042    Full Text (PDF)

THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH

Rukiye Akkaya Kia

From the Tanzimat era to the establishment of the Turkish Republic, reading and translating the works of French Enlightenment philosophers, especially those of Jean-Jacques Rousseau, had been a practice passed down from one generation to another. However, even before the Tanzimat era, several studies had already referred to the works of Rousseau, who was called an atheist and whose ideas paved the way for the French Revolution in 1789. The extant samples, which provide insights into the first translation of Rousseau’s Social Contract, include a few pages of an article published in a journal named Ictihad in 1911, an unfinished translation of “Book I” published in Paris in 1904, and other translations published in Istanbul in 1911. Considering the translations of Rousseau’s works during the period from the Young Ottomans to the Young Turks, we distinguish the clear disproportion between the translation of his political works and the Ottoman intelligentsia’s admiration for him.

DOI :10.18345/iuturkiyat.370042   IUP :10.18345/iuturkiyat.370042    Full Text (PDF)

J.J. ROUSSEAU’NUN SOSYAL SÖZLEŞME ESERİNİN OSMANLI TÜRKÇESİNE İLK TERCÜMELERİ

Rukiye Akkaya Kia

Tanzimat’tan Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna değin, Fransız aydınlanmasını ve özellikle J.J. Rousseau’nun çalışmalarını okumak, Osmanlı Türkçesine çevirmek nesilden nesile geçmiştir. Gerçi Tanzimat ilan edilmeden önce de 1789 Fransız büyük devriminin hazırlayıcısı bir ateist olarak anılan J.J. Rousseau’nun eserlerine ve düşüncelerine atıfların olduğu bazı çalışmalar vardır. Sosyal Sözleşme’nin, Osmanlı Türkçesine ilk tercümeleri üzerine bir fikir verebilecek olan elimizdeki örnekler; 1911’de İçtihad dergisinde yayımlanan birkaç sayfalık metin, 1904’te Paris’te yayımlanan eksik kalmış I. Kitap tercümesi ve nihayet 1911’de İstanbul’da tam metin olarak yayımlanan tercümelerdir. Genç Osmanlılardan Jöntürkler’e evrilen sürede yayımlanan bu çalışmalar değerlendirildiğinde; J.J. Rousseau’nun siyasi metinlerinin tercümeleri ile Osmanlı aydınlarının kendisine duyduğu hayranlık arasında açık bir orantısızlık olduğunu söyleyebiliriz.


PDF View

References

  • AKKAYA KİA, Rukiye, “19. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğunda J.J. Rousseau Düşüncesine Giriş I” (Introduction à la pensée de J.-J. Rousseau dans l’Empire ottoman du XIXe Siècle I), Littera, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2012, S. 31, s. 129-139. google scholar
  • APAYDIN, Mustafa, “Ziya Paşa’nın Emil Çevirisinin Önsözü”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2001, c. 7, S. 7, s. 146-160. google scholar
  • BUDAK, Ali, Batılılaşma Sürecinde Çok Yönlü Bir Osmanlı Aydını Münif Paşa, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2004. google scholar
  • Ebuzziya Tevfik, Yeni Osmanlılar Tarihi, Türkçeye Uygulayan Şemsettin Kutlu, Hürriyet Yayınları, İstanbul, 1973. google scholar
  • MARDİN, Şerif, Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908, İletişim Yayınları, İstanbul, 1994. google scholar
  • Mukȃvele-i Heyet-i İçtimȃiyye yahud Mebȃni-i Hukuk-ı Siyȃsiyye, Müellifi: Jean Jaques Rousseau, Müt. Rufȃizade Mehmed Şekib, Kitab-ı Evvel, Sene-i Hicri 1321; Paris, 1904. google scholar
  • Mukȃvele-i İçtimȃiyye yahud Hukuk-ı Siyȃsiyye-i Kavȃidi Esȃsiyye, Müellifi Fransa Meşȃhiri Hakimiyesinden Jean Jecques Rousseau, Müt. Mütekȃidin-i Hariciyeden A., Kütübhane-i İslam ve Askeri- İbrahim Hilmi; Bab-ı Ali Caddesi, Tabı ve Nȃşiri İstanbul, 1329. google scholar
  • ÖNUÇAR, Mehmet, Mecmûa-i Ebuziyya’da Rousseau Tercümeleri (1880-1912), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1998. google scholar
  • ROUSSEAU, Jean Jacques, du Contrat Social ou Principes du Droit Politique, Paris, 1894. google scholar
  • ROUSSEAU, Jean Jacques, Mukȃvele-i İçtimȃiyye, Çev. Haydar RIFAT, İçtihad, İstanbul İçtihad Matbaası, c. III, S. 25, 15.Haziran.1327. google scholar
  • ROUSSEAU, Jean Jacques, Mukȃvele-i İçtimȃiyye, Çev. Haydar RIFAT, İçtihad, İstanbul İçtihad Matbaası, c. III, S. 28, 1.Ağustos.1327. google scholar
  • TÜRESAY, Özgür, Être intellectuel à la fin de l’Empire otoman: Ebüzziya Tevfik (18491913) et son temps, Institut National des Langues et Civilisations Orientales, Études turques et ottomanes (UMR 8032), Paris, 2008. google scholar
  • ÜLKEN, Hilmi Ziya, Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2011. google scholar
  • Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi II (1865-1876), Yay. haz. Mehmet KAPLAN, İnci ENGİNÜN, Birol EMİL, Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi 2. basım, İstanbul, 1993, s. 161- 264. google scholar

Citations

Copy and paste a formatted citation or use one of the options to export in your chosen format


EXPORT



APA

Akkaya Kia, R. (0001). THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH. Journal of Turkology, 27(2), 17-32. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042


AMA

Akkaya Kia R. THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH. Journal of Turkology. 0001;27(2):17-32. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042


ABNT

Akkaya Kia, R. THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH. Journal of Turkology, [Publisher Location], v. 27, n. 2, p. 17-32, 0001.


Chicago: Author-Date Style

Akkaya Kia, Rukiye,. 0001. “THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH.” Journal of Turkology 27, no. 2: 17-32. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042


Chicago: Humanities Style

Akkaya Kia, Rukiye,. THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH.” Journal of Turkology 27, no. 2 (Dec. 2024): 17-32. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042


Harvard: Australian Style

Akkaya Kia, R 0001, 'THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH', Journal of Turkology, vol. 27, no. 2, pp. 17-32, viewed 25 Dec. 2024, https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042


Harvard: Author-Date Style

Akkaya Kia, R. (0001) ‘THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH’, Journal of Turkology, 27(2), pp. 17-32. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042 (25 Dec. 2024).


MLA

Akkaya Kia, Rukiye,. THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH.” Journal of Turkology, vol. 27, no. 2, 0001, pp. 17-32. [Database Container], https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042


Vancouver

Akkaya Kia R. THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH. Journal of Turkology [Internet]. 25 Dec. 2024 [cited 25 Dec. 2024];27(2):17-32. Available from: https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042 doi: 10.18345/iuturkiyat.370042


ISNAD

Akkaya Kia, Rukiye. THE EARLY TRANSLATIONS OF J.J. ROUSSEAU’S SOCIAL CONTRACT INTO OTTOMAN TURKISH”. Journal of Turkology 27/2 (Dec. 2024): 17-32. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370042



TIMELINE


Submitted05.07.2017
Accepted20.09.2017

LICENCE


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.