Journal of Penal Law and Criminology

SUBMITINFORMATION
EnglishTürkçe

Research Article


DOI :10.26650/JPLC2019-0018   IUP :10.26650/JPLC2019-0018    Full Text (PDF)

Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi

Ayşe Özge Atalay

Kişisel verilerin korunması, büyük bir önem ve ihtiyaç arz etmekle birlikte, günümüzde hem kişisel veri kapsamına giren unsurların hem de bu verilerin korunması bağlamında hukuka aykırılık teşkil edebilecek durumların çeşitlenmesi, korumayı zorlaştırmakta ve hukuki açıdan yeni koruma imkânlarının oluşturulması gerekliliğini doğurmaktadır. Ceza muhakemesi hukuku, niteliği itibarıyla kişisel verilere en çok ihtiyaç duyan hukuk alanını teşkil etmektedir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 78 ve devamı maddelerinde düzenlenen moleküler genetik incelemeler de bu kapsamda özel nitelikli kişisel verileri konu edinmektedir. Üstelik ülkemiz açısından kurulup kurulmaması yönünde tartışmalar bulunsa da, çoğu ülke açısından DNA veri bankalarının mevcudiyeti, özel nitelikli kişisel verilerin korunması konusunda farklı değerlendirmeler yapılmasını gerektirmektedir. Çalışmamızda, ceza muhakemesi hukukunda moleküler genetik inceleme yöntemi, özel nitelikli kişisel verilerin korunması açısından incelenmiş ve öncelikle Türk ceza muhakemesi hukukuna, daha sonra ise önemli mukayeseli hukuk örneklerine yer verilmiştir. Bu uğurda, moleküler genetik inceleme yöntemine ilişkin yasal düzenlemeler, bu düzenlemelerde öngörülen koruma mekanizmaları ve uygulamaya yansıyan durumlar üzerinde durulduktan sonra, yargı kararlarında ele alınan hususlara da değinilmiştir. Konuya ilişkin olarak tespit edilen bazı önemli noktalar ve özellikle de ülkemizde bir ulusal DNA veri bankası kurulması gerekip gerekmediği hususundaki açıklamalar ile birlikte bir takım öneriler sunularak çalışma tamamlanmıştır.

Keywords: Moleküler genetik inceleme, Özel nitelikli kişisel verilerin korunması, DNA veri bankası
DOI :10.26650/JPLC2019-0018   IUP :10.26650/JPLC2019-0018    Full Text (PDF)

Evaluation of Molecular Genetic Analysis in Criminal Procedure Law in Terms of Protection of Sensitive Personal Data

Ayşe Özge Atalay

Although the protection of personal data is a requirement and has a great importance, the diversification of both the data within the scope of personal data and the situations that may cause a violation of the law in terms of protection of this data, makes this protection difficult and necessitates the creation of new legal protection mechanisms. Criminal procedure law is the branch of law which most needs personal data. Molecular genetic analysis is regulated by Articles 78 and thereafter of the Turkish Criminal Procedure Code No. 5271 which is focused on sensitive personal data. Although there are debates on whether or not they should be established in our country, DNA data banks in most countries require different evaluations on the protection of sensitive personal data. In our study, molecular genetic analysis in criminal procedure law is examined in terms of the protection of sensitive personal data and examining firstly Turkish criminal procedure law and then significant comparative law examples. In this regard, the legal regulations related to molecular genetic analysis, the protection mechanisms envisaged in these regulations and the situations reflected in practice are presented and the issues discussed in the judicial decisions are also mentioned. The study was completed by presenting certain important points related to the subject and with specific explanations on whether or not a national DNA database should be established in our country.

Keywords: Molecular genetic analysis, Protection of sensitive personal data, DNA databank

EXTENDED ABSTRACT


If we placed all of our personal data in a circle, the information coming from a molecular genetic analysis of our DNA would be located at the center point. This centre point symbolizes our sensitive personal data. Compared with other branches of law, criminal procedural law is the branch of law which most needs personal data and therefore performs the most interventions in accordance with its proceedings. Moreover, data in the category of sensitive personal data has a great importance in terms of criminal procedure. Since DNA samples cannot be manipulated and provide results with close to 100 percent accuracy, they offer a valuable type of evidence in terms of revealing the material truth. Depending on the offense committed, the molecular genetic analysis method therefore constitutes an important approach in the investigation and prosecution phases of criminal procedure, as being a method of reading the markers expressed in DNA data. Making use of DNA samples is important for criminal procedural law, but it requires using sensitive personal data. For this reason, the need for protecting sensitive personal data should be taken into consideration from the very beginning of the criminal procedure through to the conclusion. In this study, the molecular genetic analysis method in criminal procedural law will be evaluated, especially with regard to the protection of personal data. To this end, firstly the definition of personal data and the classification of specific personal data will be given and subsequently the legal provisions in Turkish criminal procedural law will be examined in detail. As will be seen, in terms of molecular genetic analysis, there are important provisions in the Turkish legislation regarding the protection of personal data. The most important one of these provisions is allowing the application of this method only in cases of where a judge renders a decision based on essentiality. In addition to specifically regulating confidentiality, the objectivity of the expert who makes this analysis and the destruction of the samples used in the analysis have also been regulated. After the evaluation of Turkish legislation, views on the possibility of establishing a national DNA data bank in Turkey, will be discussed. In this regard, opinions in the doctrine shall be presented and the obsolete draft Act on a national DNA data bank in Turkey will be explained. After this comprehensive analysis of the Turkish law, the next topic will be the regulation of molecular genetic analysis in comparative law. In that context, since the related Articles of the Turkish Criminal Procedure Code (CPC) have been translated from the German Criminal Procedure Code (StGB), the first country to be compared will be Germany. In this way, to avoid repeating the same provisions, two different methods will be explained which are regulated in the StGB but which do not appear in the CPC. These are: mass DNA analysis and data storage used for future criminal procedures. In other words a DNA data bank. The second country to be examined after Germany is the United Kingdom. This is because until the ECtHR’s famous decision in the Case of S. and Marper v. the United Kingdom this country had implemented a highly controversial system. Until this decision, the United Kingdom kept DNA cell samples for an indefinite period. Since this kind of application constitutes a very serious interference to the right to privacy regulated in Article 8 of ECHR, the ECtHR ruled against the United Kingdom, and the country made some amendments to its domestic law. Following the United Kingdom, the United States of America will be examined due to it having the largest DNA data bank in the world. This DNA data bank, named CODIS, is used by the FBI. Subsequently, other countries such as France, Italy and Canada (where national DNA data banks have existed for a long time) will be examined, and the different features of the practices in these countries will be explained. In the conclusion, a general evaluation and some important suggestions will be made which should be taken into consideration in case of the establishment of a national DNA data bank in Turkey. In this context, countries that have the most positive practices regarding the protection of personal data will be given as examples. Thus, the recommendations will be given for reaching and even going beyond the levels of international standards. 


PDF View

References

  • Aksoy İpekçioğlu, P, ‘Vücuttan Örnek Alma İşleminin Hukuki Niteliği ve Anayasaya Uygunluğu’ Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan (Beta Yayınları, İstanbul 2013) 1157-1175. google scholar
  • Annas, George J, ‘Protecting Privacy and the Public-Limits on Police Use of Bioidentifiers in Europe’ (2009) 361 (2) The New England Journal of Medicine, 196-201. google scholar
  • Apiş, Ö, ‘Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüpheli/Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması’ (2012) 18 (1) MÜHFHAD 267-296. google scholar
  • Arısoy, Y / Eresen, Ç / Özbek, V. Ö, ‘Yeni Yasal Düzenlemeler ve Moleküler Genetik İncelemeler’ (2008) 28 (2) Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 178-181. google scholar
  • Aydın, S. E, AİHM İçtihatları Bağlamında Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu (On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2015). google scholar
  • Aygörmez Uğurlubay, G. A, ‘Almanya, İsviçre ve Avusturya Hukuku Bağlamında Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Adli DNA Analizleri’ (2017) 5 (2) Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi (Journal of Penal Law and Criminology) 29-87. google scholar
  • Batur, N, ‘Ceza Yargılamasında Moleküler Genetik İnceleme’ (2016) 126 TBB Dergisi 69-94. google scholar
  • Biondo, R / De Stefano, F, ‘Establishment of Italian national DNA database and the central laboratory: Some aspects’, (2011) 3 (1) Forensic Science International: Genetics Supplement Series 236-237. google scholar
  • Bozlak, A, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Türk Ceza Hukukunda Özel Hayatın Korunması (Adalet Yayınevi, Ankara 2013). google scholar
  • Bulak Uygun, B, ‘Databases and Criminal Procedures in Switzerland and Turkey with Regard to European Council’s Standarts’ (2017) 5 (2) Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi (Journal of Penal Law and Criminology) 89-106. google scholar
  • Büken, E, ‘Adli Tıpta Genetik Araştırmalar’ (2009) 22 İKU (İyi Klinik Uygulamalar) Dergisi 33-42. google scholar
  • Centel, N / Zafer, H, Ceza Muhakemesi Hukuku (Beta, İstanbul 2018). google scholar
  • Combined DNA Index System (CODIS) of FBI <https://www.fbi.gov/services/laboratory/biometric-analysis/codis/codis-and-ndis-fact-sheet> <http://www.fbi.gov/about-us/lab/biometric-analysis/codis> google scholar
  • Convention for the Protection of Individuals with regard to Automatic Processing of Personal Data (ETS No 108) <http://conventions.coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/108.htm> google scholar
  • Donay, S, Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi (Beta, İstanbul 2009). google scholar
  • Elmas, İ / Ersoy, G, ‘Adli Olgulardan Biyolojik Örnek Alınması ve Moleküler Genetik İncelemelerde Yasal Boyut’ (2009) 22 Klinik Gelişim Dergisi Adli Tıp Özel Sayısı 111-113. google scholar
  • Erbaş, R, ‘The Tension between Genome Privacy and Criminal Justice in the Wake of DNA Databases’ (2017) 5 (2) Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi (Journal of Penal Law and Criminology) 163-178. google scholar
  • European Commission, <https://ec.europa.eu/info/law/law-topic/data-protection/reform/what-personal-data_en> google scholar
  • Gödekli, Mehmet, ‘Türk Ceza Muhakemesinde Maddi Gerçeğe Ulaşmanın Ön Koşulu Olarak Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi Yasağı’ (2016) 65 (3) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1815-1924. google scholar
  • Gökcen, A / Balcı, M / Alşahin, M. E / Çakır, K, Ceza Muhakemesi Hukuku (Adalet Yayınevi, Ankara 2018). google scholar
  • Gözübüyük, Ş / Gölcüklü, F, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması (Turhan Kitabevi, Ankara 2009). google scholar
  • Graham, E. A. M, ‘DNA reviews: the national DNA database of the United Kingdom’ (2007) 3 (4) Forensic Science, Medicine, and Pathology 285-288. google scholar
  • Haines, P, ‘Embracing the DNA Fingerprint Act’ (2007) 5 Journal on Telecommunications and High Technology Law 629-665. google scholar
  • Hancı, H / Kocaoğlu, S. S, ‘Savunma Adli Tıp Akademisi TBB-ATA’ Adli Tıp ve Ceza Hukuku (Seçkin Yayıncılık, Ankara 2012). google scholar
  • HUDOC European Court of Human Rights, <https://hudoc.echr.coe.int/eng#{“ documentcollectionid2”:[“GRANDCHAMBER”,”CHAMBER”]}> google scholar
  • Kazancı İçtihat Bilgi Bankası, http://www.kazanci.com/kho2/ibb/giris.html google scholar
  • Kılınç, D, ‘Anayasal Bir Hak Olarak Kişisel Verilerin Korunması’ (2012) 61 (3) AÜHFD 1089-1169. google scholar
  • Kızılarslan, H, ‘Hukuka Aykırı Delil Açısından Vücudun Muayenesi ve Örnek Alma İşlemleriyle İlgili 5271 S. CMK Düzenlemesi ve Uygulamada Sorunlar’ Ceza Muhakemesi Kanununun 3 Yılı (TCHD Yayınları No 11, İstanbul 2009). Kızılarslan, H, Vücudun Muayenesi & Örnek Alma (Kızılarslan Serisi I, Ankara 2007). google scholar
  • Kunter, N / Yenisey, F / Nuhoğlu, A, Açıklamalı Ceza Muhakemesi Kanunu (Beta, İstanbul 2013). google scholar
  • Küzeci, E, Kişisel Verilerin Korunması (Turhan Kitabevi, Ankara 2010). google scholar
  • Mahmutoğlu, F. S, ‘Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması’, <http://fsmahmutoglu.av.tr/ pdf/76b00da1de336791f454b4977f6319d9cdf4656d7818071225.pdf> google scholar
  • Mahmutoğlu, F. S, ‘Moleküler Genetik İncelemenin Ceza Yargılaması Hukuku Bağlamında Analizi’, <http:// fsmahmutoglu.av.tr/pdf/27b485a20728432f3c6b2f169f7a8f80c 62998517818071225.pd> google scholar
  • Mumcu, A / Küzeci, E, İnsan Hakları ve Kamu Özgürlükleri (Turhan Kitabevi, Ankara 2011) . google scholar
  • National DNA Data Bank of Canada Annual Report of 2017-2018 <http://www.rcmp-grc.gc.ca/pubs/nddb-bndg/ index-eng.htm> google scholar
  • Napper, Robin, ‘A National DNA Database the United Kingdom Experience’ (2000) 32 (2) Australian Journal of Forensic Sciences 65-69. google scholar
  • Özbek, V. Ö, ‘Ceza Muhakemesi Hukukunda DNA Analizi’, <http://www.hukuki.net/ www.saglikhukuku.net/ bilgi/a044.asp> google scholar
  • Özbek, V. Ö, ‘DNA Verileri ve Türkiye Milli DNA Veri Bankası Kanunu Tasarısı Hakkındaki Görüşlerimiz’ (2007) 1 Ceza Hukuku Dergisi 47-76. google scholar
  • Özbek, V. Ö, ‘Tıp Ceza Hukukunda DNA İncelemesi’ V. Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyumu-Tıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları (Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2008). google scholar
  • Özbek, V. Ö, Ceza Muhakemesi Hukuku (Seçkin Yayıncılık, Ankara 2006). google scholar
  • Özbek, V. Ö, CMK İzmir Şerhi (Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005). google scholar
  • Öztürk, B / Tezcan, D / Erdem, M. R et al, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku (Seçkin, Ankara 2018). google scholar
  • Parlar, A / Hatipoğlu, M, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Yorumu, vol 2 (Ankara 2008). google scholar
  • Polat, O, Klinik Adli Tıp (Seçkin Yayıncılık, Ankara 2007). google scholar
  • Santos, F / Machado, H / Silva, S, ‘Forensic DNA Databases in European Countries: Is Size Linked to Performance?’ (2013) 9 (12) Society and Policy <http://www.lsspjournal.com/content/9/1/12> Santos, F / Machado, H, ‘Patterns of Exchange of Forensic DNA Data in the European Union Through the Prüm System’ (2017) 57 (4) Sci Justice 307-313. google scholar
  • Schroeder, F. C / Verrel, T, Ceza Muhakemesi Hukuku, (Salih Oktar trs, Yetkin Yayınları, Ankara 2019). google scholar
  • Semizoğlu, İ, Adli DNA Analizleri (Adalet Yayınevi, Ankara 2013). google scholar
  • Soyaslan, D, Ceza Muhakemesi Hukuku (Yetkin Yayınevi, Ankara 2018). google scholar
  • Suterwalla, A, ‘Collection and Retention of Personal Data’, in Human Rights in the Investigation and Prosecution of Crime (Oxford University Press, Oxford 2009) 185-206. google scholar
  • Swergold, J. M, ‘To Have and To Hold: The Future of DNA Retention in the United Kingdom’ 33 (1) Boston College International and Comparative Law Review 179-200. google scholar
  • Şahin, C / Göktürk, N, Ceza Muhakemesi Hukuku II (Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019). google scholar
  • TC Anayasa Mahkemesi, Kararlar Bilgi Bankası, <https://www.anayasa.gov.tr/tr/kararlar-bilgi-bankasi/> (2015/32 E 2015/102 K sayılı ve 12/11/2015 tarihli karar). google scholar
  • TC Resmî Gazete, <http://www.resmigazete.gov.tr/> (01/06/2005 Tarih, 25832 Sayı ve 22/07/2005 Tarih, 25883 Sayı). google scholar
  • Topçu, N. K, İngiliz Ceza Muhakemesi Hukukunda Soruşturma Evresi (Adalet Yayınevi, Ankara 2018). google scholar
  • Tuğ, A, ‘Adli DNA Bankalarına Toplumun Yaklaşımı’ (2007) 21 (2) Adli Tıp Dergisi 1-10. google scholar
  • Turhan, F, ‘Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi ve Tıp Hukuku (Özellikle AİHM Kararları Işığında Şüpheli veya Sanığın Zorla Muayenesi Konusunun Değerlendirilmesi)’ V. Türk-Alman Tıp Hukuku SempozyumuTıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları (TBB Yayınları, Ankara 2008). google scholar
  • Turhan, F, Ceza Muhakemesi Hukuku (Asil Yayın Dağıtım, Ankara 2006). google scholar
  • Türk Tabipler Birliği, <http://www.ttb.org.tr/haberarsiv_goster.php?Guid=665acfee-9232-11e7-b66d1540034f819c> google scholar
  • Uygun, O, Kamu Hukuku İncelemeleri (XII Levha Yayıncılık, İstanbul 2011). google scholar
  • Ünver, Y / Hakeri, H, Ceza Muhakemesi Hukuku (Adalet Yayınevi, Ankara 2018). google scholar
  • Ünver, Y / Hakeri, H, Ceza Muhakemesi Hukuku, vol 1 (8th Edn, Adalet Yayınevi, Ankara 2013). google scholar
  • Wallace, H, ‘The UK National DNA Database: Balancing crime detection, human rights and privacy’ (2006) 7 EMBO Reports 26-30. google scholar
  • Yaşar, O, Yeni İçtihatlarla Uygulamalı ve Yorumlu Ceza Muhakemesi Kanunu vol 1 (Seçkin Yayınları, Ankara 2011). google scholar
  • Yenisey, F / Oktar, S, Alman Ceza Muhakemesi Kanunu Strafprozeßordnung (StPO) Almanca Metin-Türkçe Çeviri (2nd Ed, Beta, İstanbul 2015) google scholar
  • Zöller, M. A / Thörnich, D, ‘Rechtliche Möglichkeiten und Grenzen der Ausweitung von DNA-Analysen im Strafverfahren’ (2017) 6 ZIS 331-340. google scholar

Citations

Copy and paste a formatted citation or use one of the options to export in your chosen format


EXPORT



APA

Atalay, A. (2019). Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi. Journal of Penal Law and Criminology, 7(2), 127-184. https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018


AMA

Atalay A. Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi. Journal of Penal Law and Criminology. 2019;7(2):127-184. https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018


ABNT

Atalay, A. Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi. Journal of Penal Law and Criminology, [Publisher Location], v. 7, n. 2, p. 127-184, 2019.


Chicago: Author-Date Style

Atalay, Ayşe Özge,. 2019. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi.” Journal of Penal Law and Criminology 7, no. 2: 127-184. https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018


Chicago: Humanities Style

Atalay, Ayşe Özge,. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi.” Journal of Penal Law and Criminology 7, no. 2 (Dec. 2024): 127-184. https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018


Harvard: Australian Style

Atalay, A 2019, 'Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi', Journal of Penal Law and Criminology, vol. 7, no. 2, pp. 127-184, viewed 23 Dec. 2024, https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018


Harvard: Author-Date Style

Atalay, A. (2019) ‘Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi’, Journal of Penal Law and Criminology, 7(2), pp. 127-184. https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018 (23 Dec. 2024).


MLA

Atalay, Ayşe Özge,. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi.” Journal of Penal Law and Criminology, vol. 7, no. 2, 2019, pp. 127-184. [Database Container], https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018


Vancouver

Atalay A. Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi. Journal of Penal Law and Criminology [Internet]. 23 Dec. 2024 [cited 23 Dec. 2024];7(2):127-184. Available from: https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018 doi: 10.26650/JPLC2019-0018


ISNAD

Atalay, Ayşe Özge. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Moleküler Genetik İncelemelerin Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi”. Journal of Penal Law and Criminology 7/2 (Dec. 2024): 127-184. https://doi.org/10.26650/JPLC2019-0018



TIMELINE


Submitted29.07.2019
Last Revision02.10.2019
Accepted03.10.2019
Published Online12.11.2019

LICENCE


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.