Recent Period Turkish Studies

RPTS

SUBMITINFORMATION
EnglishTürkçe

Research Article


DOI :10.26650/YTA2019-583785   IUP :10.26650/YTA2019-583785    Full Text (PDF)

Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri

Mehmet Gündüz

Celal Yardımcı 1911 yılında Ağrı Doğubayazıt’ta doğmuştur. Yardımcı TBMM’nin IX, X ve XI. dönemlerinde Ağrı Milletvekili olarak görev yapmıştır. Milletvekilliği sırasında Adalet, Devlet ve Millî Eğitim Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. Demokrat Parti’nin eğitim politikalarını hayata geçiren önemli isimlerden biri olan Celal Yardımcı devlet okullarında yabancı dilde eğitimin yaygınlaşması için önemli çalışmalar yapmıştır. Celal Yardımcı ABD-Türkiye arasında 1950’lerde sonra artan ilişkilerin eğitim alanındaki en önemli mimarlarından biridir. Onun Milli Eğitim Bakanlığı döneminde Türkiye ile ABD arasında eğitim alanından yakın ilişkiler kurulmuştur. Bu yüzden Celal Yardımcı dönemindeki eğitim faaliyetlerine bakmak eğitim alanındaki TürkABD ilişkilerinin anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Atatürk, Ege, Karadeniz Teknik ve Ortadoğu Teknik üniversitelerinin kurulmasında ve gelişmesinde önemli rolü olan Celal Yardımcı’nın Türk eğitim sistemine en büyük etkisi ortaöğretim alanında olmuştur. Yardımcı, Türkiye’de yabancı dilde eğitim yapan maarif kolejlerini kurduğunda bu okulların ihtiyacını gidermek için yurtdışından sözleşmeli yabancı öğretmen getirtmiştir. Türkçe-İngilizce eğitim yapan maarif kolejleri günümüz ortaöğretiminin en önemli parçası olan anadolu liselerinin nüvesini oluşturmuştur. Celal Yardımcı ilköğretim ve ortaöğretim alanında okul sayısını önemli ölçüde artırmıştır. İlköğretim Kanunu Meclis’ten çıkarmak için çok çalışmasına rağmen bunda başarılı olamamıştır. Bu yüzden muhalefet milletvekilleri tarafından sıklıkla eleştirilmiştir. Halk eğitimine ve öğretmen yetiştirmeye önem veren Celal Yardımcı üniversite muhtariyeti konusunda muhalefetle karşı karşıya gelmiştir. 27 Mayıs darbesinden sonra tutuklanan Celal Yardımcı Yassıada’da yargılanmış ve müebbet hapse mahkûm edilmiştir. Cezası daha sonra affedilmiş ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin XVI. döneminde İstanbul Milletvekili olmuştur. Yardımcı 10 Ocak 1986’da İstanbul’da ölmüştür.

Keywords: Celal Yardımcı, Milli Eğitim, Maarif Kolejleri, Anadolu Liseleri, Atatürk Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, ODTÜ
DOI :10.26650/YTA2019-583785   IUP :10.26650/YTA2019-583785    Full Text (PDF)

The State Minister of Education Celal Yardımcı and His Activities in this Role

Mehmet Gündüz

Celal Yardımcı was born in 1911 in Doğubayazıt, Ağrı. Yardımcı served as the Deputy of Ağrı in periods IX, X and XI of the Turkish Grand National Assembly. During his time as deputy he served as Minister of Justice, State and National Education. Celal Yardımcı, one of the most important names in terms of putting the educational policies of the Democratic Party into practice, took important steps in the expansion of foreign language education in public schools. Celal Yardımcı was one of the most important architects in the field of education in the 1950s in terms of growing the relationship between the US and Turkey. His period with the State Ministry of Education established close relations with Turkey in the field of education in the United States. Therefore, looking at Celal Yardımcı’s educational activities in this period will help to understand Turkish-US relations in the field of education. Celal Yardımcı’s greatest impact on the Turkish Education System, which played an important role in the establishment and development of the Erzurum, Aegean, Black Sea Technical and Middle East Technical universities was in the field of secondary education. When Celal Yardımcı established the maarif colleges of foreign language education in Turkey, he engaged the services of a foreign teacher to support such schools. The maarif colleges, which provide Turkish-English education, formed the core of the anatolian high schools which are today considered as one of the most important elements of secondary education. Celal Yardımcı significantly increased the number of schools in the primary and secondary education sector. Although he worked hard to legislate Primary Eductaion Law through Parliament, he did not succeed in this and this is why he was often criticized by opposition MPs. Celal Yardımcı, who placed great importance on public education and teacher training, faced opposition on the subject of university autonomy. Celal Yardımcı, who was arrested after the May 27 coup, was tried in Yassıada and sentenced to life imprisonment. He was later pardoned and he became the Istanbul Deputy in the sixteenth term of the Turkish Grand National Assembly. Yardımcı died on 10 January 1986 in Istanbul. 

Keywords: Celal Yardımcı, National Education, Maarif Colleges, Anatolian High Schools, Atatürk University, Ege University, Karadeniz Technical University, METU

PDF View

References

  • 1. Süreli Yayınlar google scholar
  • Cumhuriyet Gazetesi google scholar
  • Demokrat Adıyaman Gazetesi google scholar
  • Demokrat Ağrı Gazetesi google scholar
  • Doğubayazıt Narinkale Gazetesi google scholar
  • Fırat Gazetesi google scholar
  • Maarif Vekâleti Tebliğler Dergisi google scholar
  • Milliyet Gazetesi google scholar
  • Resmi Gazete google scholar
  • TBMM Zabıt Ceridesi google scholar
  • Tercüman Gazetesi google scholar
  • Yaman Ses Gazetesi google scholar
  • Yeni İstanbul Gazetesi google scholar
  • Yeni Konya Gazetesi google scholar
  • Zafer Gazetesi google scholar
  • 2. Kitaplar google scholar
  • Milli Eğitim İstatistikleri İlköğretim 1953-1960, Ankara, 1963. google scholar
  • Milli Eğitim İstatistikleri Mesleki, Teknik ve Yüksek Öğretim 1953-1960, Ankara, 1963. google scholar
  • Milli Eğitim İstatistikleri Ortaöğretim 1953-1960, Ankara, 1963. google scholar
  • Albayrak, Muzaffer: Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Ankara, Phoenix Yayınevi, 2004 google scholar
  • Aldatmaz, Çiğdem: Elli Kelime Yardımcı Ailesinin Yassıada Öyküsü, İstanbul, Pia Yayınları, 2013. google scholar
  • Başar, Erdoğan: Milli Eğitim Bakanlarının Eğitim Faaliyetleri (1920-1960), İstanbul, MEB Yayınları, 2004. google scholar
  • Dağlı, N.-Aktürk, B.: Hükümetler ve Programları, Ankara, TBMM Basımevi, C. I, 1988. google scholar
  • Kaplan, İsmail: Türkiye’de Milli Eğitim İdeolojisi, İstanbul, İletişim Yayınları, 2011. google scholar
  • Neziroğlu, İ.; Yılmaz, T.: Hükümetler-Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri, Ankara, TBMM Yayınları, 2013, C. II, s. 1165. google scholar
  • Öztürk, Kazım: Türk Parlamento Tarihi, C.VII., Anlara: TBMM Vakfı Yayınları, 1998. google scholar
  • Yücel, Hasan Âli: Öğretmen-Öğrenci Köşesi, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1995. google scholar
  • 3. Makaleler google scholar
  • Altbach, Philip G.: “Üçüncü Dünya İçinde Bilginin Dağıtımı: Yeni Sömürgecilik Üzerine Bir Durum Araştırması”, Haz. Philip G. Altbach-Gail P. Kelley, Sömürgecilik ve Eğitim, İstanbul, İnsan Yayınları, 1991, s. 147-178. google scholar
  • Gökatalay, Semih: “Erken Soğuk Savaş Döneminde Türk-Amerikan Yakınlaşmasının Ankara Kent Kültürüne Etkileri”, Ankara Araştırmaları Dergisi, 2018, 6(2), s. 211-235. google scholar
  • Mazrui, Ali: “Çok Uluslu Bir Şirket Olarak Afrika Üniversitesi”, Haz. G. Altbach-Gail P. Kelley, Sömürgecilik ve Eğitim, İstanbul, İnsan Yayınları, 1991, s. 61-86. google scholar

Citations

Copy and paste a formatted citation or use one of the options to export in your chosen format


EXPORT



APA

Gündüz, M. (2019). Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri. Recent Period Turkish Studies, 0(35), 79-108. https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785


AMA

Gündüz M. Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri. Recent Period Turkish Studies. 2019;0(35):79-108. https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785


ABNT

Gündüz, M. Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri. Recent Period Turkish Studies, [Publisher Location], v. 0, n. 35, p. 79-108, 2019.


Chicago: Author-Date Style

Gündüz, Mehmet,. 2019. “Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri.” Recent Period Turkish Studies 0, no. 35: 79-108. https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785


Chicago: Humanities Style

Gündüz, Mehmet,. “Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri.” Recent Period Turkish Studies 0, no. 35 (May. 2025): 79-108. https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785


Harvard: Australian Style

Gündüz, M 2019, 'Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri', Recent Period Turkish Studies, vol. 0, no. 35, pp. 79-108, viewed 28 May. 2025, https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785


Harvard: Author-Date Style

Gündüz, M. (2019) ‘Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri’, Recent Period Turkish Studies, 0(35), pp. 79-108. https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785 (28 May. 2025).


MLA

Gündüz, Mehmet,. “Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri.” Recent Period Turkish Studies, vol. 0, no. 35, 2019, pp. 79-108. [Database Container], https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785


Vancouver

Gündüz M. Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri. Recent Period Turkish Studies [Internet]. 28 May. 2025 [cited 28 May. 2025];0(35):79-108. Available from: https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785 doi: 10.26650/YTA2019-583785


ISNAD

Gündüz, Mehmet. “Milli Eğitim Bakanı Celal Yardımcı ve Eğitim Alanındaki Faaliyetleri”. Recent Period Turkish Studies 0/35 (May. 2025): 79-108. https://doi.org/10.26650/YTA2019-583785



TIMELINE


Submitted17.03.2019
Accepted31.05.2019
Published Online28.06.2019

LICENCE


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


SHARE



Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.